Friday, June 11, 2010

Dolcino Freddo καραμέλα: “Ο άντρας που αγαπούσε τη γυναίκα-μου” του Κ. Κατσουλάρη

Η νουβέλα αυτή γράφτηκε για να διανεμηθεί με την εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», κατά δήλωση του συγγραφέα. Είναι μια τέχνη που σιτίζει και σιτίζεται από τις εφημερίδες, όπως και παλαιότερα που έγραφαν διηγήματα ή μυθιστορήματα σε συνέχειες για τους αναγνώστες του τύπου.

“Ο άντρας που αγαπούσε τη γυναίκα-μου”
εκδόσεις Ελληνικά γράμματα
2010

        Στο ολιγοσέλιδο αυτό βιβλίο ο Κατσουλάρης προσπαθεί να συλλάβει την ψυχολογία του ζηλιάρη, όχι βέβαια με την κλασική έννοια του ημίτρελου που κυνηγάει τη γυναίκα-του για να την πιάσει επ’ αυτοφώρω. Αντίθετα, ενώ τον κατατρώει η υποψία που δημιουργούν μικρές ενδείξεις, δεν ψάχνει εναγωνίως το αποδεικτικό στοιχείο, αλλά αλλάζει τη δική-του ζωή, με αίσθηση ελευθερίας, με αίσθηση ισότητας, με διέξοδο προς εξωσυζυγικές σχέσεις που ούτως ή άλλως και προηγουμένως είχε, αλλά τώρα βρίσκει πιο εύκολα άλλοθι για να τις επιδιώξει. Από εκεί και έπειτα η ζωή τού τα φέρνει μπούμερανγκ…
        Το βασικό θέμα δεν είναι η απιστία. Δεν είναι η οικογένεια. Δεν είναι η εξωσυζυγική ζωή. Είναι η ψυχολογία ενός ανθρώπου που ζει εν μέρει με ψευδαισθήσεις, που δεν καταλαβαίνει τα μηνύματα ούτε καν της γυναίκας-του. Η εσωτερική οπτική γωνία, δηλαδή η εστίαση που γίνεται με αφηγητή τον ίδιο τον “ζηλιάρη” μας μεταφέρει τα γεγονότα όπως ο ίδιος ο αφηγητής τα βλέπει και έτσι δεν ξέρουμε ούτε την άποψη της συζύγου, ούτε αν απιστεί ή όχι, ούτε πώς βλέπει τις κινήσεις του άντρα-της. Ώσπου κι ο ίδιος δέχεται αιφνιδίως την αίτηση διαζυγίου εκ μέρους-της κι όλοι-μας μαθαίνουμε την αφανή πλευρά των πραγμάτων.
        Το βιβλίο διαβάζεται εύκολα. Διαβάζεται και με την αναγνωστική πεποίθηση ότι ο συγγραφέας συνθέτει χωρίς αγκομαχητό και χωρίς αβαρίες. Η υφολογική επιλογή παρακολουθεί τη σκέψη του πρωταγωνιστή κι έτσι ο αναγνώστης δεν σκοντάφτει σε κάθε-του βήμα. Αντίθετα, συχνά νιώθει τη γλώσσα να τον οδηγεί με ασφάλεια. Το ζητούμενο είναι πόσο βαθιά αποκαλύπτεται η εμμονή, πόσο καλά ψυχογραφείται ο ήρωας, πόσο περνάει η όλη ατμόσφαιρα στον αναγνώστη. Η επιφύλαξή-μου έγκειται στο γεγονός ότι εντέλει (κλείνοντας το βιβλίο) δεν μένω με την αίσθηση ότι μπήκα στο πετσί του ρόλου, ότι ένιωσα την τραγικότητα ή την κωμικότητά-του, ότι βίωσα κι εγώ την αγωνία ή τον προβληματισμό-του. Μόνο όταν ήλθε το διαζύγιο, είδα αλλιώς τους ρόλους του θύματος και του θύτη.
Πατριάρχης Φώτιος

6 comments:

paramythou said...

Μου αρέσει το σκεπτικό που ακολουθεί.
Εξετάζει την απιστία κι όχι την εξωσυζυγική ζωή και σχέση;
Πώς γίνεται αυτό;
Πώς αποσυνδέονται τα δύο όταν συμβαίνουν ταυτόχρονα;

Είναι δύσκολο αλλά εκεί συνήθως εστιάζεται η ρίζα: στην ψυχολογία ενός ανθρώπου που ζει εν μέρει με ψευδαισθήσεις, που δεν καταλαβαίνει τα μηνύματα ούτε καν της γυναίκας-του...
καλό το στορι
καλός και ο σχολιασμός,
τα σέβη μου

anagnostria said...

Σαν να θυμίζει κάπως Ροΐδη (Ψυχολογία Συριανού συζύγου) ή κάνω λάθος; Θα προσπαθήσω να το διαβάσω. Αξίζει νομίζω μια σύγκριση.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Paramythou,
όντως η εστίαση είναι στην ψυχολογία και στην αυταπάτη.
Λίγο παραπάνω αλάτι να είχε...
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αναγνώστρια,
το ύφος του Ροΐδη είναι αμίμητο. Οπότε εξ αρχής ο Κατσουλάρης σ' αυτό το επίπεδο δεν μπορεί να συγκριθεί.
Δεν ξέρω αν θα βρεις ομοιότητες σε άλλη σφαίρα.
Πατριάρχης Φώτιος

KOSTAS PAP said...

Μπορεί η υποψία της απιστίας να λειτουργεί σαν άλλοθι για τις επιλογές του άντρα, άλλωστε από αυτόν γι΄αυτόν είναι η διήγηση. Παρά ταύτα φαίνεται να έχει κάποιο ενδιαφέρον παρά την ελαφρότητα της διήγησης. Εγώ δεν το έχω διαβάσει ακόμα τουλάχιστον. Καλή μέρα.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ναι, Κώστα,
η υποψία της απιστίας είναι ένα είδος άλλοθι. Γι' αυτό λέω ότι τα γεγονότα αυτά καθεαυτά δεν έχουν ενδιαφέρον, αλλά η πρόσληψή-τους από τον αφηγητή. Η συνείδησή-του τα εισπράττει έτσι και γι' αυτό δρα ανάλογα. Εμείς παρακολουθούμε την ψυχολογία και όχι τη δράση, αν και η τελευταία δεν είναι στάσιμη.
Πατριάρχης Φώτιος