Καφές φίλτρου: Eric Fottorino & Κώστας Καλφόπουλος

Ατμοσφαιρική λογοτεχνία

            Γιατί την ονόμασα έτσι; Γιατί πρόκειται για νουβέλες ή μυθιστορήματα που βυθίζουν τον αναγνώστη σε εικόνες και οσμές σαν κινηματογραφικές εικόνες, που κινούνται από πλάνο σε πλάνο και από σεκάνς σε σεκάνς με την αργοπορία του μοναχικού θεατή, που απλώνουν την ιστορία σε αισθησιακές σκηνές και κινηματογραφικές ατάκες, που ταξιδεύουν ρομαντικά σε κεντροευρωπαϊκά σκηνικά και ημιφωτισμένα σοκάκια.

Eric Fottorino                      Κώστας Καλφόπουλος
“Baisers de cinema”           “Καφέ Λούκατς.
2007                                               Budapest noir”
“Κινηματογραφικά              εκδόσεις Άγρα
        φιλιά”                          2008
μετ. Α. Δαμιανίδη
εκδόσεις Πόλις
2009

      Το γαλλικό έργο περιπλανάται στο Παρίσι του σήμερα με έναν νεαρό δικηγόρο, ο οποίος αναζητά να βρει ποια ήταν η μητέρα-του μέσα στις μπομπίνες με παλιές ταινίες της Νουβέλ Βαγκ, στις οποίες ο πατέρας-του δούλεψε ως φωτογράφος πλατό. Παράλληλα, συντηρεί μια σχέση με μια παντρεμένη κι έτσι όλη-του η ζωή μοιράζεται ανάμεσα στο αισθησιακό παρόν και το ρομαντικό παρελθόν, ανάμεσα σε μια ζωντανή μυστηριώδη γυναίκα και σε πολλές ηθοποιούς, εκ των οποίων μία θα μπορούσε να είναι η μητέρα-του.

        Το ελληνικό έργο περιπλανάται στη Βουδαπέστη, όπου ένας Έλληνας δημοσιογράφος πηγαίνει να μιλήσει για τον Εμφύλιο και πέφτει θύμα μιας γηραιάς κυρίας που τον κατακτά με την αριστοκρατική-της γοητεία. Όταν στο τέλος αυτή σκοτώνεται, αποκαλύπτονται πολύ έμμεσα πτυχές μιας ναζιστικής αύρας που πνέει ακόμα και σήμερα στις πόλεις της Ευρώπης.

          Τι κοινό έχει μια γαλλική ερωτική ιστορία με μια ελληνική αστυνομική; Μα φυσικά την ατμοσφαιρικότητα που απορρέει από το κλίμα του Παρισιού και της Βουδαπέστης, τις σκηνές από κινηματογράφο και τις σελίδες από τη λογοτεχνία, την κατάστικτη εικονοποιία από μουσικές, μυρωδιές, ακούσματα, φωτεινά ή σκοτεινά πλάνα, λάγνες απηχήσεις, κοσμοπολίτικες εικόνες, συγκαλυμμένο μυστήριο και άπλετη περιπλάνηση, αναμνήσεις και αναζητήσεις κ.ο.κ.

       Δεν ξέρω αν με πάθιασαν τέτοια έργα, μάλλον τα διάβασα λίγο νωχελικά, αλλά σίγουρα είναι καλογραμμένα και θα αποζημιώσουν όσους αρέσκονται σε παλιά γαλλικά φιλμ ή ράθυμα αναγνώσματα, στα οποία μετράει πιο πολύ η ατμόσφαιρα, η εικονοποιία, το συναίσθημα από σαπιέλ φωτογραφίες και ασπρόμαυρα πλάνα παρά η δράση και η εξέλιξη της ιστορίας.

Πατριάρχης Φώτιος