Μ. Καραγάτσης, “Γιούγκερμαν”Η τηλεοπτικοποίηση του Καραγάτση συνεχίζεται με ένα έργο που διαθέτει όσα θέλει ο μέσος τηλεθεατής: δράση, σκηνικά και κοστούμια εποχής, φαύλα πρόσωπα και αήθικες καταστάσεις που δημιουργούν συγκρούσεις. Γι’ αυτό διάλεξαν άλλωστε το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, όπως και το “10”, και όχι λ.χ. τη “Μεγάλη χίμαιρα”, το καλύτερο κατά τη γνώμη μου έργο του συγγραφέα, το οποίο ωστόσο είναι βαθύτερα ψυχολογικό και λιγότερο κινηματογραφικό σε εξωτερική δραματικότητα.
Ο “Γιούγκερμαν” (1940-1941) παρουσιάζει την ταραχώδη ζωή ενός Ρώσου (;) φινλανδικής καταγωγής, γόνος ανώτερης οικογένειας, ο οποίος βρέθηκε στην Ελλάδα, όπου και έμεινε, μεταφέροντας στον περίγυρό του τον αμοραλισμό με τον οποίο μεγάλωσε. Η αφηγηματική άνεση του λογοτέχνη, οι ρεαλιστικές αλλά καθόλου κουραστικές λεπτομέρειες, το μωσαϊκό των προσώπων, αλλά και η δραματική γραφή του κερδίζει τον αναγνώστη. Ο Καραγάτσης στήνει τον ήρωά του πάνω σε φροϋδικές και γιουγκικές θεωρίες γύρω από το ένστικτο της ηδονής και της υπεροχής, τα οποία πραγματώνονται μέσα σε έντεχνα προδιαγεγραμμένες καταστάσεις. Το δεύτερο μισό κερδίζει και σε εσωτερική δραματικότητα, γεγονός που επιπλέον του προσδίδει βάθος και αισθαντικότητα. Ο όγκος του δίνει απόλαυση στην ανάγνωση, αν και ξεδιπλώνονται αμέτρητες παράμετροι που δεν υπηρετούν την πλοκή, εκτός κι αν συμβάλλουν στην απόδοση της ατμόσφαιρας και της ψυχολογίας του πρωταγωνιστή.
Γενικότερα, ο Καραγάτσης δημιουργεί για
άλλη μια φορά έναν αντι-ήρωα, ο οποίος καταστρατηγώντας ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες καταφέρνει και ανελίσσεται κοινωνικά. Το πρώτο επεισόδιο της σειράς στον ANT1 ακολουθεί την αφηγηματική σειρά ξεκινώντας από το ταξίδι του Βάσια Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν στην Ελλάδα, το οποίο διακόπτεται με αναδρομές στην παιδική του ηλικία στη Φινλανδία και στον τρόπο με τον οποίο μεγάλωσε.Υποσημείωση: δεν προτείνω ανεπιφύλακτα τα σήριαλ· κάθε άλλο, αφού τα βαριέμαι και πολλές φορές αγανακτώ με τη φιλοσοφία τους. Απλώς, δίνουν την ευκαιρία να μιλήσουμε και να ξαναδούμε το λογοτεχνικό έργο.
Πατριάρχης Φώτιος
6.10.2007
5 comments:
Καλημέρα.Α) Ο Γιούγκερμαν είναι μοναδικός"ανακατωσούρας" χαρακτήρας της ελληνικής λογοτεχνίας. Σε ένα μεταμοντέρνο μυθιστόρημα (iδέα προς συγγραφείς!) που θα είχε ως ήρωες πρόσωπα από έργα της ελληνικής λογοτεχνίας θα ήταν πολύτιμος. Πλοκή δεν θα μπορούσε να προχωρήσει χωρίς αυτόν!
Β)Με αφορμή ένα άρθρο της σημερινής Ελευθεροτυπίας στο αφιέρωμα της για τον Καζαντζάκη, όπου διάβασα ότι ο κ. Σταύρου θα έχει την τελευταία λέξη στο σενάριο του κατά Βούλγαρη Καπετάν Μιχάλη, θυμήθηκα δυο τρεις άλλες περιπτώσεις δηλώσεων συγγραφέων: η κ. Καρυστιάνη σε συνεντεύξεις της όταν παίχτηκαν και κυκλοφόρησαν οι Νύφες (που ήταν από μόνες τους σενάριο, όχι μυθιστόρημα) έλεγε ότι ήταν "από κοντά" (η έκφραση δική μου) στα γυρίσματα και ανησυχούσε για όλα. Στον αντίποδα θυμάμαι τον κ. Βασίλη Βασιλικό σε μια συνέντευξη να λέει ότι όταν τον πλησίασε ο Γαβράς για το σενάριο του Ζ, ο ίδιος ο συγγραφέας του είπε ότι δεν ήθελε να ανακατευτεί καθόλου, ούτε καν να το διαβάσει ή να δώσει οποιαδήποτε συμβουλή. Η ταινία είναι ταινία. Πιο μετριοπαθή αλλά στο ίδιο πνεύμα θυμάμαι πριν λίγα χρόνια και τον κ. Μένη Κουμανταρέα σε συνέντευξη στην κ. Χούκλη (την εποχή όπου έβλεπα λίγη τηλεόραση, τις εκπομπές για το βιβλίο πχ!)να λέει σε ερώτηση για το πως είδε την μεταφορά του"Η φανέλα με το 9, ότι "κανονικά πρέπει να το βλέπουμε -το φιλμ- σαν ένα αυτονομο ε΄ργο"
Βάζω το ερώτημα όχι σε θεατές-αναγνώστες (όπως το βάλατε εσείς) αλλά σε συγγραφείς(ακόμη και να μην απαντήσουν, μας διαβάζουν): με ποια "σχολή" είναι; θα αφήνανε ένα σκηνοθέτη να "αλλάξει τα φώτα" στο έργο τους, θα τον παρακολουθούσαν σχολαστικά, θα θεωρούσαν τουλάχιστον τη συμβουλή τους απαραίτητη; Από την άλλη, άνθρωποι του κινηματογράφου (λέτε να μας διαβάζει κανείς;;:-)) τι γνώμη έχουν για τους συγγραφείς που "μπλέκονται στα πόδια τους"; Αυτά. Καλή υπόλοιπη Κυριακή σε όλους.
Δίνει το δικαίωμα ο συγγραφέας στον κριτικό να ερμηνεύσει έτσι ή αλλιώς το έργο του; Δίνει τις κατευθύνσεις στον φιλόλογο να εξηγήσει την πληροφορητικότητα του κειμένου του; Τότε πώς θα δώσει κατευθύνσεις στον σκηνοθέτη; Κάποιος -δεν θυμάμαι ποιος- είχε πει ότι το κείμενο από τη στιγμή που δημοσιεύεται δεν ανήκει πλέον στον δημιουργό του. Το λογοτέχνημα έχει τη δική του αυτονομία και ο εκάστοτε διαμεσολαβητής (κριτικός, σκηνοθέτης κ.λπ.) το χειρίζεται με τη δική του πρόσληψη.
Θα ήθελα φυσικά κι εγώ να ακούσω τη γνώμη των συγγραφέων.
Πατριάρχης Φώτιος
Πατριάρχη, θα πρόσθετα και το εξής: αν οι ίδιοι οι συγγραφείς δοκιμάσουν να "πειράξουν" το έργο κάποιου άλλου και να δημιουργήσουν με το πείραγμα κάτι δικό τους, ίσως νιώσουν ότι η δική μας!! (εγωισμός, παιδιά, εντάξει;) άποψη είναι η καλύτερη. (Επίσης το ίδιο αν δοκιμάσουν να κάνουν κριτική κλπ) Επί τη ευκαιρία σε εκείνο το ερώτημα που έβαλε ο κ. Κοντολέων, αν ταινίες έγιναν μυθιστορήματα. Θυμάμαι πριν από πολλά χρόνια κάτι χαζοβιβλία από μετατροπές χολυγουντιανών ταινιών σε βιβλία. (πχ τον Ε.Τ., τον θυμάστε τον γλυκούλη;) Αλλά για "καλή" ταινία δεν ξέρω. ΟΝΤΩΣ θα ήταν πολύ, πάρα πολύ ενδιαφέρον. (πώς θα ήταν σε μυθιστόρημα η Μπλε Ταινία του Κισλόφσκι; (μου ήρθε μια πολύ αγαπημένη)Αλλά υποψιάζομαι ότι θα έχουν γίνει τέτοια πράγματα κι εμείς εδώ δεν τα παίρνουμε χαμπάρι.
Μου φαίνεται τόσο λογικό να έχουν πειραματιστεί δημιουργοί πάνω σε τέτοια πράγματα. (Αλήθεια, να ένας "διαγωνισμός μυθιστορήματος": μυθιστόρημα από ταινία!! Ακόμα πιο τρελά, από ΤΗΝ ΙΔΙΑ ταινία!)
(Μη με παρεξηγείτε, όλο ιδέες είμαι τελευταία!)
Καλημέρα
Η συνεργασία του συγγραφέα με τον σκηνοθέτη μπορεί να λύσει πολλές δυσκολίες, όμως το σενάριο είναι ένας διαφορετικός λόγος από την πρόζα.
Στον γραπτό λόγο πρέπει να δημιουργούνται εικόνες με την αφήγηση.
Η Εικόνα δείχνει την αφήγηση και χρειάζεται διαλόγους για να προχωρήσει η ιστορία τόσους που δεν έχει το γραπτό κείμενο ενός βιβλίου.
Άρα εκ των πραγμάτων είναι μια διαφορετική διεργασία τεχνικής απόδοσης των κειμένων από τη σελίδα στην εικόνα.
Δημήτρης Βαρβαρήγος, συγγραφέας
Υπεροχο εργο.Θα ηταν αριστο αν ο Καραγατσης δεν ηταν τοσο αυτοκαταστροφικος ωστε να γραψει και τα στερνα....
Post a Comment