Friday, March 18, 2016

“Έρως ανίατος” του Δημήτρη Μίγγα

Πώς ορίζεται το ανδρικό μπεστ-σέλερ; Αν η ροζ λογοτεχνία ξεκινά από γυναίκες και απευθύνεται σε γυναίκες, τότε ποια αντίστοιχα στερεότυπα και ποιους τρόπους μπορεί να μετέλθει ένας άνδρας συγγραφέας για να γράψει ένα ανάλογο ευπώλητο;


Μοκατσίνο με άρωμα καρύδι:

Δημήτρης Μίγγας
Έρως ανίατος
εκδόσεις Μεταίχμιο
2015
 


Ήθελα να μιλήσω για τη φθορά του σώματος και τις εκπτώσεις φιλοδοξιών και ονείρων. Διάλεξα ηθοποιό, επειδή βρή­κα προσφορότερο να δείξω αυτήν την παρακμή στο πρό­σωπο ενός καλλιτέχνη παρά σε κάποιον άλλον, ας πούμε ένα δημόσιο υπάλληλο”. Με αυτά τα λόγια ο ενδοκειμενικός συγγραφέας εξηγεί τι ήθελε να πετύχει και ποιον ήρωα επέλεξε να κατασκευάσει.
Πρόκειται για τον Νίκο Στεφανίδη, σχεδόν πενήντα χρονών, που είναι ηθοποιός και έχει ενσαρκώσει μεγάλους πρωταγωνιστικούς ρόλους σε διάφορα θεατρικά σχήματα. Κατά βάση όμως είναι εγωκεντρικός, γυναικάς, λίγο αλκοολικός και πάνω απ’ όλα ντίβα που χρησιμοποιεί τους άλλους, γυναίκες και συνεργάτες, ανενδοίαστα κι έπειτα τους πετά. Αργά ή γρήγορα λοιπόν μένει μόνος, χωρίς δουλειά, νιώθει αποτυχημένος, μακριά από το θέατρο και χωρίς νόημα στη ζωή-του. Μόνος φίλος ο Σπύρος, ώσπου εμφανίζεται η Όλγα, μυστηριώδης και ερωτεύσιμη, αλλά οροθετική, γεγονός που το δηλώνει ρητά και απερίφραστα, για να προφυλάξει τους γύρω-της.
Το μυθιστόρημα του Μίγγα απέχει πολύ από το ξεχωριστό “Των κεκοιμημένων”, καθώς ο συγγραφέας έχει αλλάξει ριζικά ρότα, τόσο στη γλώσσα όσο και στην ατμόσφαιρα των έργων-του. Αν τον δεις στην ουσία-του ο “Έρως ανίατος” είναι ένα ανδρικό μπεστ-σέλερ, όπου το ρεμάλι ο άνδρας, πετυχημένος αλλά και αλαζόνας, τίθεται στο περιθώριο της κοινωνίας, ώσπου να εμφανιστεί η κατάλληλη γυναίκα. Κι αυτή όμως κουβαλά μια πιασάρικη τραγωδία, που την κάνει ευάλωτη αλλά και συμπαθητική, εύθραυστη και πληγωμένη αλλά και ψυχικά δυνατή. Μερικές πρέζες ερωτισμός, μια δυο ματσάκια καταφρόνια σε στυλ παλιάς ελληνικής ταινίας και μια κουταλιά συμπόνια για την προϊούσα εκφυλιστική ασθένεια του Στεφανίδη κάνουν το μίγμα τόσο λαϊκίστικο που αναρωτιέσαι τι είδος βιβλίου διαβάζεις.
Αυτή η παλιομοδίτικη κοινοτοπία σπάει, όταν εμφανίζεται η ηρωίδα Όλγα στον ίδιο τον συγγραφέα και του εξηγεί την άποψή-της για τον πρωταγωνιστή αλλά και πώς η ίδια έγινε οροθετική. Μια τέτοια καθοριστική στροφή δίνει στο έργο μια πιραντελική πινελιά α λα “Έξι πρόσωπα ζητούν συγγραφέα” με μια δόση μπορχεσιανής αλληλοδιείσδυσης, ώσμωσης δηλαδή του μυθοπλαστικού με το πραγματικό. Κι αναρωτιέμαι αν αυτή η αλλαγή πορείας είναι μια ουσιαστική αναδίπλωση που έρχεται να αναιρέσει την υπόλοιπη γλυκερή συνταγή ή ένα μεταμοντερνιστικό κόλπο που κάνει τη φιγούρα του.
Ο Μίγγας αλλάζει επίπεδο στο βιντοπαιχνίδι-του και την ευπώλητη ιστορία την μετατρέπει σε μια αυτοαναφορική αφήγηση. Χρησιμοποιώντας εγκιβωτι-σμούς, σε μια συνεχόμενη τεχνική της αβύσσου, προσπαθεί να στοχαστεί πάνω στο λογοτεχνικό φαινόμενο, στο πλάσιμο των χαρακτήρων, στα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο συγγραφέας για να ολοκληρώσει τα πρόσωπά του και να τα κινήσει μέσα στο μυθοπλαστικό πεδίο. Ανάλογες απόπειρες θυμάμαι έχουν γίνει και στην ελληνική λογοτεχνία, στην προσπάθεια των συγγραφέων να διαρρήξουν τα όρια που χωρίζουν τη λογοτεχνία από την πραγματικότητα, όρια που θέλουν να δείξουν ότι δεν είναι στεγανά.
Το μεγαλύτερο μέρος είναι το μυθιστόρημα μέσα στο μυθιστόρημα, δηλαδή η ιστορία του Νίκου που βρίσκει απάγκιο στην Όλγα. Δυο άνθρωποι με προβλήματα με τους γύρω-τους, ο ένας λόγω ιδιοσυγκρασίας κι η άλλη λόγω ασθένειας, βρίσκουν γωνιά να κουρνιάσουν, για να μην νιώθουν παραγκωνισμένοι. Όμως ήταν τόσο βαριά η ατμόσφαιρα του μπεστ-σέλερ και του εύκολου στόρι, που ακόμα κι αυτή η πινελιά δεν άλλαξε τον πίνακα.

[Οι εικόνες που συνοδεύουν το κείμενο είναι παρμένες από: charlestonstage.com,  www.hollywoodreporter.com, behaviorandmotivation.com, www.todayonline.com και chastityproject.com]

Πατριάρχης Φώτιος

18 comments:

Βιβή Γ. said...

"Ταπείνωση",Φίλιπ Ροθ.2009.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή, καλημέρα.
Σωστή η σύνδεση που δεν μου ήρθε καθόλου στον νου,
αν και έχω διαβάσει το βιβλίο του Φίλιπ Ρόθ:
http://vivliocafe.blogspot.gr/2010/07/blog-post_12.html.

Π.Φ.

Anonymous said...


FACEBOOK
Παρασκευή, 18 Μαρτίου 2016 στις 3.45 μ.μ
(λίγα λεπτά μετά το παραπάνω σχόλιό της για τον Ροθ)

Vivi Georgando:
Το είπαμε "συνομιλία ενός βιβλίου με ένα άλλο μέσα στον χρόνο". Το είπαμε "σύμπτωση θεμάτων που φυσικό είναι να διασπείρονται σε πολλές εθνικές κουλτούρες". Το είπαμε έτσι. Το είπαμε αλλιώς.
Μήπως να το πούμε με το πραγματικό όνομά του; Λογοκλοπή. Λογοκλοπάρα!
Και να αφήσουμε κατά μέρος τις γιαλαντζί επιείκειες γιατί κάνουν θρασύτερους τους κλέφτες;

Σχόλιο, Κυριάκος Αθανασιάδης: Αμάν! Ποιος, πού;
Απάντηση, Vivi Georgando: Να 'ταν ένας και μόνο τώρα... Θα σου πω στο ίνμποξ.

Μόνο που η κ. Γεωργαντοπούλου μένει στα μισά λόγια, στους ψίθυρους των ιδιωτικών μηνυμάτων, στη μικροπρέπεια του κουτσομπολίστικου παρασκηνίου.
Είναι γνωστή η ποσοτική εμπειρία της στην ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων και από τον απλοϊκό αναγνώστη δεν αμφισβητούνται τα λεγόμενά της. Ωστόσο, η εκτόξευση συγκεκριμένων κατηγοριών, με σαφείς υπαινιγμούς ("φωτογραφία") ως προς το πρόσωπο στο οποίο αφορούν, προσιδιάζει σε λασπολογία που ακυρώνει συνολικά την όποια αξιοπιστία της ως μέλους ( είτε αρέσει αυτό και το αξίζει είτε όχι) του ευρύτερου χώρου της λογοτεχνίας μιας και, όπως και η ίδια δηλώνει,
έχει ραδιοφωνική εκπομπή, για το λογοτεχνικό βιβλίο, στο Dailytvradio.gr,
έχει το blog "Λέσχη ανάγνωσης του Degas",
γράφει για λογοτεχνικά βιβλία και αλλού (Amagi του Κυριάκου Αθανασιάδη κλπ),
είναι υπεύθυνη των λεσχών ανάγνωσης (λογοτεχνικών βιβλίων)
-του Degas στο Μοσχάτο
-των εκδόσεων "Εύμαρος" στη Δάφνη
-των εκδόσεων "Καλέντης" στο Ελληνικό
-των εκδόσεων "Κέδρος" στην Αθήνα.

Η κ. Γεωργαντοπούλου δεν είναι μια απλή αναγνώστρια, δεν είναι μια ψευδώνυμη περσόνα. Εμφανίζεται επωνύμως και με πολύ συγκεκριμένη δραστηριότητα στο χώρο του λογοτεχνικού βιβλίου. Ας μιλήσει ευθέως λοιπόν.
Ποιος συγγραφέας διέπραξε τη λογοκλοπή που αναφέρει. Τη λογοκλοπάρα. Ποιος, ποιοι είναι οι συγγραφείς που χαρακτηρίζει ως κλέφτες;
Διαφορετικά, αν δεν μιλήσει έτσι, σε τι θα διαφέρει από την (κλεμμένο) "θρασύδειλη κυράτσα που νύχτα σκορπάει τα λερά της μπουγαδόνερα στο δρόμο".

Γιώργος Ζήσης

Anonymous said...

Θέλει και ρώτημα; Τον Δημήτρη Μίγγα δείχνει.
Τον αποκαλεί κλέφτη και λογοκλόπο, δυσφημίζοντάς τον συκοφαντικά.








Θέλει και ρώτημα; Τον Δημήτρη Μίγγα χαρακτηρίζει κλέφτη και λογοκλόπο.
Είναι σε θέση αυτή η κυρία να ορίσει την λογοκλοπή επακριβώς;
Μπορεί επαρκώς να την τεκμηριώσει στη συγκεκριμένη περίπτωση;
Μ.Π









Πάπισσα Ιωάννα said...

Γιώργο,
δεν καταλαβαίνω καθόλου προς τι αυτή η κατηγορία.
Πρέπει να κατονομάζει τις περιπτώσεις που εννοεί;

Και επιπλέον, γιατί τέτοια επίθεση στη Βιβή;
Ενοχλεί; Προσβάλλει; ή μήπως προσβάλλει η δική-σου φρασεολογία,
που επιχειρείς να έρθεις εδώ και να τη διαπομπεύσεις;
Μπες στο Fb και κατηγόρησέ-την εκεί, μπροστά-της, να απαντήσει.
Και προς τι όλη αυτή η παράθεση των ιδιοτήτων-της;
Βιβλιοφιλικό έργο προσφέρει, παρακινεί σε διάβασμα, συζητάει.
Δεν καταλαβαίνω καθόλου αυτού του είδους την επίθεση.
Π.Φ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μ.Π.,
υπονοείς δύο πράγματα:
1. Ότι η Βιβή δεν ξέρει τι είναι λογοκλοπή. Ή ότι κανείς δεν ξέρει τι είναι λογοκλοπή και επομένως δεν αποδεικνύεται.
2. Ότι ο συγγραφέας για τον οποίο μιλάμε δεν έκανε λογοκλοπή.
Γνώμη δεν έχω, γιατί δεν θυμάμαι τα δύο έργα σε αντιπαραβολή.
Αλλά δεν μπορεί να είναι;
Όπως μπορεί να μην είναι, αλλά να πρόκειται για επίδραση ή κοινό τόπο,
έτσι κάλλιστα μπορεί να είναι μια φτηνή μίμηση.
Αν κάθε τέτοια παρατήρηση είναι και "συκοφαντία",
τότε δεν θα μιλάμε για βιβλία.
Π.Φ.

Anonymous said...


Αγαπητέ μου,
η απόσταση μεταξύ βιβλιοφιλικού έργου και δραστηριότητας σχετικής με λογοτεχνικά βιβλία είναι τεράστια. Ας μην συγχέουμε τις έννοιες.
Κατανοώ (αλίμονο) αλλά δεν συμμερίζομαι την προστατευτική, υπερασπιστική γραμμή σου για την κ. Γεωργαντοπούλου μιας και δεν πρόκειται για άτομο ανήλικο ή ανίκανο να απαντήσει. Αφού όμως ανέλαβες εσύ αντί εκείνης (δικαίωμά σου) θα πρέπει να σου πω ότι ναι, ο κώδικας επικοινωνίας εντίμων ενηλίκων επιβάλλει οι κατηγορίες να απευθύνονται σε πρώτο πρόσωπο ή σε τρίτο ονομαστικά και όχι "φωτογραφικά".
Στην προκείμενη περίπτωση, που η συζήτηση αφορά σε λογοτεχνικό βιβλίο είναι απαράδεκτο να διαπομπεύεται ως κλέφτης ο συγγραφέας και μάλιστα με τέτοιον αήθη τρόπο. "Φωτογραφικά" μια κουτσουλιά εδώ, μια εκεί χωρίς κανένα επιχείρημα, χωρίς η κ. Γεωργαντοπούλου να απευθύνεται στον ίδιο, αλλά στο κοινό. Αυτό, αγαπητέ μου, αποτελεί διαπόμπευση και όχι το δικό μου σχόλιο, που είναι πολύ συγκεκριμένο και τεκμηριωμένο αίτημα προς συγκεκριμένο άτομο. Πού την είδες την διαπόμπευση από μέρους μου; Στη μεταφορά εδώ των λεγόμενών της στο φέισμπουκ; Πολύ καλά έκανα αφού εδώ είναι συγκεντρωμένοι όλοι: Η διαπομπεύουσα, ο συγγραφέας που αποκαλεί κλέφτη, το βιβλίο του και ο... Ροθ. Άλλωστε για να σχολιάσω στον "τοίχο" της θα έπρεπε να της κάνω αίτημα "φιλίας", κάτι που δεν.
Όσο για το θέμα της λογοκλοπής που θίγεις, όπως ξέρεις στην τέχνη δεν υπάρχει παρθενογένεση. Επιδράσεις υπάρχουν και κοινοί τόποι, μιμήσεις φτηνές υπάρχουν, μιμήσεις αποτυχημένες και μιμήσεις καλά δουλεμένες που δεν φαίνονται ίσως με την πρώτη ματιά. (Ποιο ελληνικό βιβλίο εκδοθέν το 2011, μιμείται την "Πέτρινη σχεδία" του Σαραμάνγκου, ξέρεις;)
Ωστόσο, για να στοιχειοθετηθεί λογοκλοπή στη λογοτεχνία (στην ακαδημαϊκή κοινότητα είναι πιο εύκολο) είναι από εξαιρετικά δύσκολο έως αδύνατο, εκτός εάν έχουν μεταφερθεί σελίδες και κεφάλαια αυτούσια χωρίς να αναφέρεται η πηγή. Αρκετά λοιπόν με τη λάσπη, που θα πρέπει να μάθουμε να την ξεχωρίζουμε από την κριτική.
Αν κάθε ομοιότητα είναι και λογοκλοπή,
τότε δεν θα μιλάμε για λογοτεχνία.

Ειλικρινά δικός σου
Γιώργος Ζήσης

Anonymous said...

Με κάλυψε ο κύριος Γιώργος Ζήσης.


Ευχαριστώ πολύ
Μ.Π

Βιβή Γ. said...
This comment has been removed by the author.
Βιβή Γ. said...
This comment has been removed by the author.
Βιβή Γ. said...
This comment has been removed by the author.
Anonymous said...

Στρέφεστε εναντίον ενός ανθρώπου ανιδιοτελούς όπως η Βιβή;Άντε περαστικά μας,το είδαμε κι αυτό.

Anonymous said...

Παρομοίως με καλύπτει ο κύριος Γιώργος Ζήσης, ιδίως το κλεμμένο απόσπασμα που παραθέτει. Δεν χρειάζεται κανείς να παρακολουθεί τα γραπτά της εν λόγω κυρίας. Αρκούν μια δυο κριτικούλες της. Το ύφος είναι ενδεικτικό του ήθους της. Αρκεί επίσης ένα αφόρητο φβ κουτσουμπολιό που έστησε, το οποίο μου μόστραρε το φβ από κοινοποίηση της κοινοποίησης ή δεν ξέρω με ποιον άλλο τρόπο, όπου δήλωνε πως θα σπάσει πλάκα, χωρίς να κατονομάζει με ποιον, αλλά (συγγνώμη Πατριάρχη που θα σας στενοχωρήσω) ήταν εμφανές ότι αναφερόταν σε συγκεκριμμένο ποστ αυτού του μπλογκ! Και όντως το έκανε με τη βοήθεια ομοίων της. Και μερικά σκόρπια σχόλια που με αφήνουν κατά καιρούς κατάπληκτο. Δεν θα κάνω τον κόπο να χάσω τον καιρό μου ψάχνοντάς τα για να τα παραθέσω, όπως δεν χάνω τον καιρό μου για να ασχολούμαι με τρολ. Πλην όμως χάρηκα που και κάποιοι άλλοι, όπως ο Γιώργος Ζήσης, δεν προσποιούνται ότι τρώνε κουτόχορτο.
ΔΚ (Πού να τολμήσω να δηλώσω το πραγματικό μου όνομα, που το μπούλιγκ θα πάει σύννεφο!Ποιος με σώζει μετά από τα μπουγαδόνερα που θα με πιτσιλίσουν)

Anonymous said...

Ντροπή Ζήση,αν αυτό είναι το όνομά σου.Είναι εμέσματα αυτά που γράφεις για τη συγκεκριμένη μπόγκερ.Η Βιβή είναι ένας εξαιρετικός άνθρωπος που προσφέρει αφιλοκερδώς στο βιβλίο,εσύ δείχνεις να είσαι ο μεταφέρων μια κουτσουλιά εδώ,μια εκεί χωρίς κανένα επιχείρημα. Να ζητήσεις συγνώμη για τις απρέπειες που έβγαλες από τη κοιλιά σου
Κική Μακρή

Anonymous said...


κ. Γεωργαντοπούλου,
όσο περισσότερο μιλάτε, τόσο περισσότερο εκτίθεστε. Και ακόμη περισσότερο γελοιοποιείστε όταν γράφετε ανωνύμως (σχόλιο 18.40) και ψευδωνύμως (Κική Μακρή) για να πείτε καλά λόγια για τον εαυτό σας και, ως θρασύδειλη που είστε, να βρίσετε εκ του ασφαλούς (όπως νομίζετε) τους άλλους. Είναι μία τακτική που ακολουθείτε και στο μπλογκ σας (ω ναι, σας παρακολουθώ επειδή με έχει γοητεύσει το σπινθηροβόλο πνεύμα σας και η αιθέρια ομορφιά σας).
Πριν σας προδώσει το ελαττωματικό σας πληκτρολόγιο με το χαλασμένο πλήκτρο του space, σας προδίδει το ύφος σας που όπως ορθά παρατηρεί ο ΔΚ είναι ενδεικτικό του ήθους σας, το συντακτικό και το λεξιλόγιό σας.
Και ξέρετε ποιους προσβάλλετε περισσότερο; Όλους όσοι συνεργάζονται μαζί σας.
Μπορείτε τώρα να καλέσετε τους ομοίους με εσάς εκ των φίλων σας, για να αδειάσουν και αυτοί τον οχετό τους εναντίον μου. Η λάσπη σας δεν με αγγίζει.

Γιώργος Ζήσης

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δεν είναι να λείψει κανείς μισή μέρα για να χαλαρώσει
και γυρίζει και βρίσκει το Βιβλιοκαφέ γεμάτο καπνούς, βρισιές και λάσπες.
Γιώργο Ζήση,
δεν θα διαφωνήσω για τη λογοκλοπή και πώς αυτή ορίζεται νομικά.
Δεν θα διαφωνήσω ότι τις περισσότερες φορές μιλάμε για δάνεια, για επιρροές, για κοινούς τόπους...
Παραμένει ωστόσο ασύδοτο το πώς συνδύασες τα δεδομένα για να υποστηρίξεις τα σχετικά με τη Βιβή εναντίον του Μίγγα,
ειδικά όταν ΕΔΩ δεν αναφέρεται σε κλοπή.
Δεν ξέρω τι γράφεται στο Fb,
αλλά είναι εξίσου άτοπο
να μπαίνεις στο Βιβλιοκαφέ πρώτη φορά, αν δεν κάνω λάθος,
για να καταγγείλεις κάτι που αφορά άλλον χώρο.
Και μάλιστα με πιθανές συνάψεις, που ακροβατούν.

Προσοχή σε όλους, επώνυμους κι ανώνυμους, για τους χαρακτηρισμούς-σας:
είναι δημόσιοι και μπορεί να σας φέρουν σε δύσκολη θέση.
Π.Φ.

Anonymous said...


Αγαπητέ μου,
το "ασύδοτο" και οι ακροβασίες δεν χαρακτηρίζουν τα δικά μου λεγόμενα, το δικό μου ύφος. Μεταξύ όσων έχουν παρακολουθήσει τη συζήτηση, συμπεριλαμβανομένων και των δικών σου σχολίων, υπάρχουν εχέφρονες και έχουν βγάλει τα συμπεράσματά τους.
Αυτό μου αρκεί.

Καλή σου μέρα
Γιώργος Ζήσης

Anonymous said...

Και αν δεν εννοεί τον κύριο Μίγγα η Βιβή Γ. ποιον εννοεί;
Ούτε αυτού το βιβλίο έχει διαβάσει; Γιατί δεν τον κατονομάζει; Πώς, έτσι μουγκά είναι τα κότσια της όπως υπερηφανεύεται σαν Τσε Γκεβάρα και έτσι χαλάει και την εγχώρια μικροπιάτσα όπου λειαίνονται οι δημόσιες σχέσεις όπως λέει; Και τι το κακό έχουν οι δημόσιες σχέσεις σ' έναν τόσο κοινωνικό χώρο όπως είναι αυτός του βιβλίου; Όλοι οι άνθρωποι που επικοινωνούν μεταξύ τους για τη δουλειά τους ή τα κοινά τους ενδιαφέροντα είναι παράνομοι, κατακριτέοι ή μήπως ανήθικοι; Κι εκείνη δηλαδή πώς κάνει αυτό που κάνει με τα βιβλία; Ιδιωτικά; Μνήσθητί μου Κύριε...