Sunday, September 09, 2012

Πόσο μπορεί να βοηθήσει ένα απόσπασμα;

            Δεν συνηθίζω να αναρτώ βιβλιοπαρουσιάσεις που να περιέχουν και αποσπάσματα. Όταν το επιχειρώ, το κάνω γιατί στο παρατιθέμενο χωρίο περιλαμβάνεται μια σκέψη του αφηγητή η οποία εξηγεί έναν βασικό άξονα της πλοκής ή αποκαλύπτει μέσω μιας χαραμάδας που αφήνει τον τρόπο κατασκευής του βιβλίου.
            Ποτέ όμως δεν επισυνάπτω ανάμεσα στις σκέψεις-μου αποσπάσματα του εκάστοτε μυθιστορήματος, για να προϊδεάσω τον αναγνώστη για τη γραφή και το ύφος του πεζογράφου. Βλέπω ωστόσο ότι πολλοί μπλόγκερς το κάνουν και γεμίζουν τις αναρτήσεις-τους με μεγάλα αποσπάσματα, με εκτενή κομμάτια λόγου. Επομένως, υπάρχει ένα θέμα που μπορεί να συζητηθεί, αφού και οι αναγνώστες ίσως επιζητούν να γευτούν ένα μικρό κομμάτι λόγου που θα τους βοηθήσει να καταλάβουν τι να περιμένουν (αφορμή γι’ αυτό στάθηκε σχόλιο στην προηγούμενη ανάρτηση για το “Νερό” του Κώστα Παπαγεωργίου).
            Αν μιλούσαμε για ποίηση, στην οποία το ποίημα πρώτιστα είναι ύφος, είναι επιλογή λέξεων, είναι μικροκειμενική κατασκευή όπου κάθε λέξη, κάθε σημείο στίξης, κάθε σχήμα λόγου, που λέγαμε παλιά στο σχολείο, μετράει, τότε φυσικά κάθε μικρό ή μεγάλο απόσπασμα θα έδινε σαφή εικόνα της ποιητικότητας του ποιήματος και της αξίας του ποιητή. Όμως, όπως πιστεύω, η πεζογραφία στηρίζεται όχι τόσο στη λεπτή δουλειά του μικροκειμένου και στο εκάστοτε επιλεγμένο ύφος (χωρίς να αγνοείται η αξία-του), αλλά κυρίως στην μακρο-οικονομία της πλοκής. Το ύφος μπορεί να παίζει ρόλο σε ειδική περίπτωση αφηγητή (οπότε πρέπει κανείς να διαβάσει δυο-τρεις σελίδες, για να συλλάβει την ιδιόλεκτό-του) ή στα ποικίλα ύφη των αφηγητών, των προσώπων, των χαρακτήρων (οπότε θα χρειαζόταν η παράθεση πολλών αποσπασμάτων). Ακόμα και το “Νερό” που συζητούσαμε στο προηγούμενο ποστ, μολονότι έχει το ιδιαίτερο ποιητικό-του ύφος, αναδεικνύει την αξία-του μέσω του σταδιακού ξεδιπλωμάτος της μανίας του αφηγητή, κάτι που δεν μπορεί κανείς να το καταλάβει από ένα μεμονωμένο χωρίο.
            Συχνά βέβαια οι αναγνώστες εκτιμούν ή απορρίπτουν την αξία ενός βιβλίου από τη γλώσσα του συγγραφέα. Θα ήμουν της ίδια γνώμης, αν το επιλεγμένο ύφος έχει ιδιαιτερότητες που συνδέονται με τον χαρακτήρα του αφηγητή, με το είδος του πεζού, με την ατμόσφαιρα που επιδιώκεται να δημιουργηθεί. Τότε, η γλώσσα μπορεί να αποβεί το Α και το Ω και επομένως αυτή είναι που θα κρίνει και την αξία του έργου.
            Τις περισσότερες όμως φορές το μυθιστόρημα (συνήθως και το διήγημα) στηρίζεται εν μέρει στη γλώσσα, αλλά πιο πολύ βασίζεται στην ευρύτερη κατασκευή, στην πλοκή, στις καμπές της αφήγησης, στα τεχνάσματα που ανυψώνουν ή χαμηλώνουν την ένταση, στην εξέλιξη των γεγονότων, στις σκέψεις και στις αντιδράσεις των ηρώων κ.ο.κ. Όλα αυτά όμως δεν μπορούν να αποτυπωθούν σε ένα απόσπασμα, όσο εκτενές κι αν είναι. Το «εξ όνυχος τον λέοντα» είναι μάλλον μια παρακινδυνευμένη εκτίμηση, η οποία μπορεί να βγάλει ασφαλή συμπεράσματα ή μπορεί να οδηγήσει, λόγω της μερικότητας του χωρίου, σε επισφαλείς προκαταλήψεις.
            Τελικά, πόσο λανθασμένη είναι η άποψή-μου; Πόσο μπορούν τα αποσπάσματα να είναι το δοκιμαστικό ποτήρι που θα κάνει τον αναγνώστη να καταλάβει πόσο καλό είναι όλο το μπουκάλι κρασί; Ή απλώς είναι θέμα τι αναζητά ο καθένας σε ένα κείμενο;    
            Πατριάρχης Φώτιος

31 comments:

Ροβίνα Άλμπα said...


Ένα καλό παράδειγμα του τι προσφέρουν τα αποσπάσματα είναι η παρουσίαση από την Pellegrina του βιβλίου του:
Καζούο Ισιγκούρο
"Μη μ' αφήσεις ποτέ"
Μτφ. Τόνια Κοβαλένκο
Εκδ. Καστανιώτη
Μ' αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνεις πολύ καλά το περιεχόμενο του βιβλίου και μπορείς πριν ακόμα το διαβάσεις ολόκληρο να έχεις μια άποψη.

anagnostria said...

Τα εκτενή αποσπάσματα είναι γεγονός ότι κουράζουν και συχνά δεν προσφέρουν τίποτα. Πολλές φορές τα παραλείπω, όταν διαβάζω μια παρουσίαση. Επειδή όμως κι εγώ τα χρησιμοποιώ κάποτε οφείλω μια εξήγηση. Τα χρησιμοποιώ, όχι κατ' ανάγκη σε όλες τις αναρτήσεις, και
πάντοτε σύντομα, για να επιβεβαιώσω με τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα μια άποψη που διατυπώνω. Επίσης για την ποιητικότητα ενός κομματιού ή για την αποφθεγματικότητά του. Ποτέ όμως σε μεγάλη έκταση.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ροβίνα,
δώσε παραπομπή, σε παρακαλώ.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Anagnostria,
νομίζω ότι συμφωνούμε απόλυτα.
Μικρά αποσπάσματα, συνοδευτικά των απόψεών-μας, επιβεβαιωτικά μιας ιδέας-μας που θα επικυρωθεί με τα λόγια του αφηγητή, ή ενδεικτικά του ύφους (ποιητικού ή άλλου) του κειμένου.
Όσο για την αποφθεγματικότητα,
μικρός σημείωνα πάντα φράσεις που περιείχαν αλήθειες που με άγγιξαν,
και όντως αυτές θα μπορούσαν να μπουν σαν ερανίσματα.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Πόσο μπορεί να βοηθήσει ένα απόσπασμα;
Ελάχιστα.
Μπορεί να πάρεις μια μυρωδιά του ύφους ή της γλώσσας, μα μέχρι εκεί.

Χαρακτηριστικά ο Μαρκές στο "Ζω για να τη διηγούμαι" ήταν πολύ ελκυστικός

στο απόσπασμα,που παρέθεταν όλες οι αναφορές,
αλλά το βιβλίο ήταν λιγότερο καλό από όλα τα άλλα του.
Ένιωσα κάπως σα να εξαπατήθηκα για το χρόνο που του έδωσα.

Επίσης, η Ευγενία Φακίνου στο "Θέρος, Τρύγος, Πόλεμος",
εκτός από τις σελίδες όπου μιλάει για την ημέρα που πήγε το ηλεκτρικό ρεύμα στη Σύμη,
δεν έχει κάτι περισσότερο να προσθέσει στο σύνολο του έργου της

εκτός από τα καλογραμμένα βιογραφικά της στοιχεία,
(κατά τη γνώμη μου πάντα).

Συμφωνώ με τα (σύντομα) παραθέματα που χρησιμοποιούνται προς επίρρωσιν

των γραφομένων του αφηγητή.

Ακόμα και τώρα που μεγάλωσα σημειώνω όσα με αγγίζουν σε ένα κείμενο.
Δεν είναι καθόλου βέβαιο όμως ότι μπορεί να έχουν το ίδιο ενδιαφέρον για κάποιους άλλους.
Να φανταστείτε ότι μερικές παλιές υπογραμμίσεις μου ούτε εμένα δεν ενδιαφέρουν πια...


κ.κ.

Pellegrina said...

α) Στον ισιγκούρο διαβασα πρωτα ολο το βιβλίο,το εκτιμησα με τον τροπο που λεει ο Φωτιος (και μονον),και μετα διαλεξα μικρα αποσπάσματα που στηριζουν αυτο που ήθελα να δωσω για το συνολο.Σημ: ηγλωσσα του ισιγκούρο ειναι πολυ απλή,δεν εχει κανενα ιδιαιτερο υφος.Τα εκτενη αποσπάσματα χωρις συνολικη ερμηνεια θα εδιναν την εσφαλμένη εντυπωση μιας επιφανειακης ιστορίας που απλως "διεκπεραιώνεται' Το συνολο ειναι εντελώς αλλο,ειναι συγκλονιστικό. Τα αποσπάσματα που διάλεξα ειναι από τα λίγα "δυνατά" (γυμνά δυνατά,χωρις ιδιαιτερο υφος) Με άλλα λογια,παρα το παραδειγμα της Ροβινας,το συγκεκριμενο βιβλιο δικαιωνει τον πατριάρχη: δεν μπορείς να στηριχτείς στα αποσπάσματα
β) Προσωπικά αυτη την εποχη δουλευω αναρτώντας αποσπάσματα,αλλά ενος μυθιστορήματος του οποίου εχω φτιάξει ηδη (περιληπτικά)το συνολο. Δεν ξερω τι αξια εχουν,αλλα πάντως,διαβάζοντάς τα μετά,δεν μου φιανονται και ανιαρά.Ισως ομως αυτο οφειλεται στον τροπο που συνθετω: μικρές αυτονομες ιστορίες-παρουσιάσεις χαρακτηρων,που σιγά σιγά πλέκονται σε ενα ολο.(το γλωσσικό υφος ειναι για να εξυπηρετει τις ιδεες: δουλευω ενα υφος λιτό,σπιντάτο,με διαπλοκή "ιντελέκτουαλ" λεξιλογίου και πολύ καθημερινού και "υλικού",αλλά αστικού,"τρεντι".Νομιζω πως κι αυτο κατι λεει,αλλα δεν εχει αξια αν δεν συνδυαστει με το ολο θεμα.(Προσωπικά επίσης εχω αναπτυξει μαλλον ενα δικο μου τροπο συνθεσης μυθιστορηματος,που δεν μοιαζει με τον κλασικο.Κάποιος κάποτε μου ειπε: "αυτο δεν ειναι μυθιστόημα,ειναι σχεδιάγραμμα μυθιστορηματος".Το ειπε μάλλον προβοκατόρικα,αλλα ειχε και δικιο: κανω ενα γεροσχεδια΄γραμμα,πανω στο οποίο χτιζω μικρές "αυτονομες'(ετι δειχνουν) ιστορίες,κρικους αλυσιδας που ξεδιπλώνεται σχεδον ως το τελος..Συνχά ο,τι άλλοι αναπτύσσουν πολύ,(πχ διάλογοι,ερωτικές συνευρέσεις,περιγραφές)εγω το αναπτύσσω "λίγο"(αλλα πυκνά) ισως αυτή η αυτονομια εχειμια δικη της αξια,μα οπωσδηποτε δεν συγκρινεται με το συνολο,ειναι κατι άλλο.
σορι για τη φλυαρια-μόλις ξύπνησα!!με βοηθαει στη δουλεια.
Το λινκ για ισιγκουρο:http://pelleg.blogspot.gr/2011/05/blog-post.html

Pellegrina said...

υγ: το "Ζωντναοί στο Νουφαρο" 9αυτο που γραφω τωρα) ειναι επηρεασμένο (και)από το "Μη μαφησεις ποτέ': να δω ποιος κριτικός θα βρει πώς!(οταν τελειωσει)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Τελικά,
οι περισσότεροι κείνται υπέρ μιας λελογισμένης χρήσης των αποσπασμάτων, αφού αυτά δεν βοηθούν τον αναγνώστη της ανάρτησης περί της αξίας του βιβλίου. Οι επισημάνσεις που γράφτηκαν ήταν κατατοπιστικές.

Το επιπλέον ερώτημα που θέτω είναι το κατά πόσο ο τρόπος γραφής του συγγραφέα είναι καθοριστικός για να προχωρήσει ο αναγνώστης στα επόμενα που αναφέραμε. Δηλαδή, ξέρω ανθρώπους που διαβάζουν λίγο στο βιβλιοπωλείο για να δουν αν τους πάει ο τρόπος γραφής ή άλλους που παρατάνε ένα βιβλίο μετά από δυο-τρεις σελίδες, γιατί δεν αντέχνουν/ανέχονται το ουδέτερο, αδιάφορο, αμήχανο, σόλοικο, άχρωμο, διεκπεραιωτικό κ.ο.κ. ύφος, το οποίο δεν διαθέτει καμία λογοτεχνικότητα.
Λύνουν τα τυχόντα αποσπάσματα τέτοια ζητήματα;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

λυνουν και δε λυνουν: ασχετα από το τι σημαίνει "απολαυση",θελεις να το ευχαριστιεσαι το διαβασμα.Αρα ναι,παιζει ρολο ο τροπος γραφης,οποιος και να ναι.Επισης,αλλο αναγνωστης κι αλλο συγγραφεας: ενω κι εγω γραφω αρκετές φροες "διεκπεραιωτικά" (σκόπιμα,αλλωστε σημασια εχει ΤΙ διεκπεραιωνεις),συχνά το βαριέμαι σε άλλους!Ισως το θεμα ειναι πια αν ενας συγκεκριμένος ανθρωπος νομιζεις οτι εχει να σου πει κάτι πόυ να αξιζει.Μια ιστορία "διεκπεραιτωτικη" ως προς τη γραφη πρεπει η να ειναι πολυ διασκεδαστικη λογω δρασης (οπότε αγγιζουμε την παραλογοτεχνία-αν και συζητησιμο)ή το εντελώς αντιθετο: να εχει να πει,αφ εαυτης,κατι σημαντικό. (Ομως σε αυτη την περιπτωση δεν ειναι διεκπεραιτωτική,απλώς φαινεται ετσι: διαλεγει πολύ προσεκτικά ΤΙ θα διεκπεραιωσει,και δεν ειναι καθόλου αμηχανη)Και συχνα διαβαζοντας στα βιβλιοπωλεια το χ αποσπασμα του χ τυπου,λεω: τι λοιπόν να μου πει για τη ζωη μου αυτος ο τυπος; ενας νεαρος που περιγράφει ε τ σ ι μια γυναικα πχ(σαν το λιγουρη του 1960),η περιγραφει τη συγχρονη γειτονια σαν τον Ταχτσή,τι οριζοντα μπορει να εχει για να μου πει κατι σημαντικο για το σημερινο κοσμο;(και άλλα τετοια,πολλά,σωστά η΄λαθος ή προκαταληψεις,που εχουν να κανουν με τα αποσπάσματα).Επίσης με την προσωπικοτητα του καθενός.Δεν εχω πχ καμια αμφιβολία οτι ταδικά μου αποσπάσματα,σκετα φαινονται κάπως "ψυχρά" (πραγμα που θεωρειται αρνητικό),ενω σιρόπια γυρω από την ομορφιά της φυσης κλπ ειναι "ωραια'.Αλλα τι να κανω; (το ιδιο ισχυει γενικα΄.για ολα.

Κατερίνα Μαλακατέ said...

Για μένα τα αποσπάσματα είναι σχεδόν πάντα αδιάφορα, το μυθιστόρημα είναι σύνολο. Εξάλλου πιστεύω πως άλλο απόσπασμα θα διάλεγε καθένας, ακόμα κι αν μιλούσαμε για κάποιο κοινό αγαπημένο βιβλίο.

Anonymous said...

Όσοι διαβάζουν βιβλία με μοναδικό κριτήριο λίγες σελίδες στα πεταχτά πριν τα αγοράσουν, πολύ συχνά θα παραπλανηθούν.

Νομίζω ότι όλο το θέμα ξεκινάει από το ΤΙ θέλει να διαβάσει κανείς, (ανάλογα με το αναγνωστικό γούστο που έχει διαμορφώσει) και ΠΩΣ είναι αυτό γραμμένο.
Αλλιώς γράφει ο Κούντερα, αλλιώς ο Καμύ, αλλιώς ο Φώκνερ, ο Ρούλφο, ο Κορτάσαρ, κτλ. και είναι όλοι τους εξαιρετικοί για μένα.
Κάποιος άλλος όμως μπορεί να τους απορρίψει συλλήβδην.

Προσωπικά, πετάω σπυράκια στις περιγραφές, στο λυρισμό και στην επιδεικτική πολυλογία του συγγραφέα (Θαυμάστε με, τι ωραία που τα λέω...)


κ.κ.

Anonymous said...

Έρως; Ποιος Έρως;

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Το ζητούμενο είναι τελικά ποιο απόσπασμα επιλέγει ο εκάστοτε μπλόγκερ από το βιβλίο, για το οποίο κάνει λόγο, εν πάσει περιπτώσει μικρό στην έκτασή του...αυτό έχει το ενδιαφέρον του και φυσικά πως αυτό αποτελεί μέρος της σκέψης που καταθέτει. Αν αυτό τώρα παραπλανήσει τον αναγνώστη, καλώς να πάθει ο αναγνώστης, διότι στο τέλος - τέλος κανένα βιβλίο σοβαρού συγγραφέα δεν είναι χάσιμο χρόνου (εννοείται εδώ πως δε μιλάμε για ευπώλητα, βιπερ, άρλεκιν και άλλα τέτοια). Τώρα όσον αφορά τα μεγάλα αποσπάσματα από έργα, θεωρώ μάλλον ανόητο να χρησιμοποιούνται, διότι λογικά χάνεται ο στόχος του μπλόγκερ, δηλαδή να παρουσιάσει τη σκέψη του για το βιβλίο, εκτός πια αν γράφει πραγματεία πολλών σελίδων, αλλά τότε θα έλεγα πως "η αποσπασματικότητα" είναι ένας όρος που ταιριάζει στη φιλολογία και καλό είναι να μείνει εκεί...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αγαπητή-μου filoteo,
όχι ποιο απόσπασμα θα διαλέξουμε αλλά πού θα το χρησιμοποιήσουμε και πώς θα το εντάξουμε στον προβληματισμό-μας. Σωστά λες πώς θα το εντάξουμε στη σκέψη-μας. Αυτό μετράει.

Από την άλλη, λέγοντας ότι "κανένα βιβλίο σοβαρού συγγραφέα δεν είναι χάσιμο χρόνου", προεξοφλείς τη συγγραφική ποιότητα σε ό,τι κι αν γράψει. Αντίθετα, εγώ πιστεύω ότι το όνομα ακόμα κι ενός καταξιωμένου δημιουργού δεν αρκεί, αλλά πρέπει αυτός να επιβεβαιώνει την αξία-του σε κάθε-του έργο. Μετράει το κείμενο και όχι ο συγγραφέας, αφού πολλάκις μεγάλα ονόματα (ακόμα και της κλασικής λογοτεχνίας) έγραψαν και χαμηλότερης στάθμης λογοτεχνήματα.
Τέλος, έχεις απόλυτο δίκιο ότι τα μεγάλα αποσπάσματα είναι αποπροσανατολιστικά, αφού αίρουν την αλληλουχία του ιστολόγου και παρεκκλίνουν από το βάρος του συλλογισμού σε μια περιγραφική προσέγγιση του κειμένου.

Καλή εβδομάδα
Πατριάρχης Φώτιος

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Στο θέμα του "χάνω το χρόνο μου" δεν εννοώ πως ο καλός συγγραφέας γράφει συνεχώς καλά βιβλία. Εννοώ πως δεν είναι χάσιμο χρόνου να κλείσεις το βιβλίο σου και να πεις "τούτο εδώ δεν ήτανε καλό". Αν η κριτική, που δυστυχώς αυτή είναι η δουλειά της, σε κατευθύνει μόνο προς το αριστούργημα πώς θα ανακαλύψεις τον πραγματικό εαυτό σου στα βιβλία, πώς θα βγάλεις τα δικά σου "θέλω"; Εν ολίγοις διαφωνώ κάθετα με τη λογική του "το απόσπασμα με έπεισε να διαβάσω ένα κακό βιβλίο και έχασα τον χρόνο μου". Θεωρώ τη διαδικασία ανάγνωσης εποικοδομητική, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα.

Ροβίνα Άλμπα said...

Διαφωνώ με την άποψη πως η διαδικασία της ανάγνωσης είναι εποικοδομητική , όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα".Έτυχε πολλές φορές μετά από το διάβασμα ενός βιβλίου να νιώσω πως με πτώχηνε πως μου αφήρεσαι πράγματα. Θυμώνω με τέτοιους συγγραφείς.Άσε που τις περισσότερες φορές πιστεύω πως το γνωρίζουν και οι ίδιοι πως δεν έχουν να πουν τίποτα, αλλά υποκύπτουν στην ανάγκη να δηλώνουν την παρουσία τους στο χώρο.Ένα τέτοιο τελευταίο βιβλίο ήταν του Αντρέα Μήτσου ο κύριος Επισκοπάκης στη σειρά ΜΕΓΑΛΟΙ Έλληνες συγγραφείς... Άρχισα με την καλύτερη διάθεση, στη συνέχεια με την απορία τι θέλει να πει αυτός ο άνθρωπος, μετά αναρωτήθηκα: μα καλά δεν βαριόταν ο ίδιος να γράφει ένα τέτοιο βιβλίο. Βέβαια του αναγνωρίζω προς το τέλος ένιωσε κάπως υπόλογος και παρέθεσε κάποιες "δικαιολογίες". Θέλει λοιπόν προσοχή τι διαβάζει κανείς .

Δημήτρης Αλεξίου said...

Καλημέρα σε όλους!
Κι εγώ θεωρώ επικίνδυνα τα αποσπάσματα ως πιθανώς και παραπλανητικά για το βιβλίο. Υπάρχουν σημεία σε κάθε βιβλίο που μπορεί να είναι λιγότερο ή περισσότερο φροντισμένα, σημεία που μπορεί να αναφέρουν ιδέες και αρχές συγκεκριμένου ήρωα. Παρατιθέμενα αποσπασματικά μπορεί να δημιουργήσουν λανθασμένη εντύπωση για το σύνολο της μυθιστορίας, για τα μηνύματα που περιέχει το βιβλίο, ακόμα και για το ύφος πολλές φορές. Άσε που καμιά φορά μπορεί να περιέχουν μικρά αλλά καταστροφικά spoilers. Είναι κάπως σαν τα τρέιλερ για τις καινούργιες ταινίες. Μπορεί να χάσεις μία ταινία από κακό τρέιλερ ή να δεις μία βλακεία επειδή το τρέιλερ ήταν καλό.
Υγιαίνετε

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Ροβίνα Άλμπα, δεν ξέρω τι σου "αφήρεσε" ο κος Επισκοπάκης...το θέμα είναι να το ανακαλύψεις μόνος! Φαντάσου να διαβάζουμε μόνο τα βιβλία που η κριτική παρουσιάζει ως αριστουργήματα, ή έστω καλά. Η γνώμη του ειδικού είναι σαφώς σεβαστή, αλλά τι γίνεται εάν τελικά δε γευτείς "το αγαπημένο σου βιβλίο", απλά και μόνο επειδή δεν άρεσε στους κριτικούς; Και πως δεν είναι η εποικοδομητική η ανάγνωση ενός βιβλίου;Πώς δημιουργεί κανείς τα δικά του μέτρα και σταθμά επιλογής βιβλίων, αν όχι με το να διαβάζει και πράγματα που εκ τους αποτελέσματος δεν του άρεσαν;

Βιβή Γ. said...

Καλημέρα,καλή βδομάδα.
Μανιέρα,Πατριάρχη μου , θα βάλεις στο πως θα μοιραστεί-με έναν ή 1000 ή 100.000 το ίδιο κάνει- μέσα στην απεραντοσύνη και την όποια ελευθερία του διαδικτύου τα διαβάσματά του ο χι,ψι βιβλιόφιλος μπλογκεράκος,προσοχή το -άκος από μένα δεν είναι μειωτικό, που κάνει και καλά κάνει,απλώς το κέφι του και το ψώνιο του;Μα…όπως θέλει!
Αρκεί να μην τσαλαπατάει με τις δικές του εξυπνάδες κανέναν κι αν το κάνει και δεήσει ο Υψιστος δηλαδή και το καταλάβει, κατεβαίνοντας από το καλάμι του, να ζητάει και καμιά συγγνώμη πού και πού.
Επίσης,φίλοι και φίλες των σχολίων, κανόνες θα βάλετε πώς θα αποφασίσει να αγοράσει και να διαβάσει ένα βιβλίο ο αναγνώστης-εμείς δηλαδή και πάλι- και μάλιστα μες την κρίση;
Αν του προτείνει δηλαδή τον τίτλο ως τον εκλεκτότερο και τον ρυθμό διαβάσματος ως τον πιο σωστό ο σοφός μπλογκερ ή ο συνεπής φιλόλογος ή δεν ξέρω και γω ποιός επαΐων-εσείς, εγώ,ο δάσκαλός του,ο προϊστάμενός του,η μαμά του κοκ-θα είναι όλα καλά και θα έχουμε πετύχει καθένας μας να δικαιολογήσουμε γιατί είμαστε μπλόγκερ, φιλόλογοι, δάσκαλοι, προϊστάμενοι,μαμάδες κτλ κτλ;

Λοιπόν και αυτός όπως θέλει!Αυτός ειδικά ΟΠΩΣ ΘΕΛΕΙ.
Αυτός ,ο αποδέκτης της καλώς και κακώς εννοουμένης αγάπης όλων μας για το βιβλίο ,απαίδευτος ως αναγνώστης, βαλόμενος από συμβουλές και διδαχές,κρίσεις, κριτικές …
Α,δεν μου τα λέτε καλά αγαπητοί... Τι πάθατε,πολύ απόλυτους σας βλέπω...



Ροβίνα Άλμπα said...

Ποιός μίλησε για κανόνες, ποιός είπε ότι θα αφεθώ στην άποψη του κριτικού. Αντίθετα απ' όλα αυτά, τα αποσπάσματα που κάποιοι τα έχουν σχεδόν δαιμονοποιήσει, θα δώσουν στον καθένα μας τη δυνατότητα, με όλη τη σχετικότητα του όρου, να λειτουργήσει με το προσωπικό του κριτήριο. Και δεν θεωρώ απολυτότητα να εκφράζει κανείς την άποψή του έστω και με έντονο τρόπο, απεχθάνομαι τη χλιαρότητα σε όποιο επίπεδο και για να γίνω πιο προκλητική,αλλά όχι με τη διάθεση της αυθεντίας, απλά προκλητική καταθέτοντας τις προσωπικές μου επιλογές οι οποίες μπορεί να είναι ακραίες σεβόμενη μόνο τη ζωή ως δικαίωμα στους πάντες...ή μήπως και όχι...σας λέω πως εγώ απέναντι στα βιβλία μετά από χρόνια σεβασμού και εκτίμησης έστω κι αν δεν ήταν της αρεσκείας μου, άρχισα να συμπεριφέρομαι "άπρεπα". Τα έπιανα με τις άκρες των δακτύλων μου και τα πέταγα στον κάδο των σκουπιδιών τακτική που τώρα πια την άλλαξα . Τώρα έχω σχηματίσει μία ντάνα στην αποθήκη μου, στην αποθήκη των ξύλων καθ΄όσον τούτον το χειμώνα τον βλέπω να βγαίνει με ξυλόσομπα, έχω φτιάξει λοιπόν μία ντάνα με βιβλία προσανάμματα.Μη μου καταλογίσετε φασιστική νοοτροπία γιατί απέχω πολύ απ' αυτήν. αλλά ναι δεν θέλω να είμαι συγκαταβατική γιατί η προώθηση μιας τέτοιας στάσης απέναντι στη ζωή μας κάνει μαλθακούς και στο τέλος υποταγμένους και νικημένους. Το ακραίο δεν είναι πάντα κακό, μπορεί να είναι και πολύ καλό και ιδιαίτερα στο χώρο ιδεών . Όχι από φόβο στις αντιδραστικές ιδεολογίες να μην μπορούμε να υπάρξουμε κάποτε επαναστάτες.

Θεοδώρα Βαγιώτη (Filoteo) said...

Βιβλία προσανάμματα...να ο τίτλος της νέας σας ανάρτησης Πατριάρχα...τέτοια συνεκφορά μπορώ να τη δικαιολογήσω μόνο σε κατάσταση απερίγραπτης φτώχειας.

Pellegrina said...

Α) ti ειναι το spoiler;
β) Ο κριτικός (οφείλει να) δουλεύει σε απόσταση (οση μπορει) από το προσωπικό του γούστο,κυρίωςτην εξωλογοτεχνική,γενικότερη ιδιοσυγκρασία του: ειναι επαγγελματίας.Εγω (και ο καθε) δεν οφειλω καθόλου νατο κανω αυτο.Επομένως η γνωμη του κριτικού με ενδιαφερει μονο σε θεωρητικο επιπεδο,λογοτεχνικου ενδιαφεροντος.Απειρα καλα κατα τους κριτικους βιβλια δεν μου αρεσουν,για λογους άλλους,ιδιοσυγκρασίας (ειδικά ελληνικά: τα περισσότερα από τα υμνούμενα βιβλία,που ειναι ισως κομψοτεχνηματα ως εργα,τα βρισκω βαρετα, ψυχοπλακωτικά ή προπαγανδιστικά)
γ) το να λες την αποψη σου δεν σημαινει οτι την επιβάλλεις.Αυτο ειναι ομως ενα ακομα συμπτωμα της καθυστερημενης ελλαδας: ολοι γυρω μου ειναι..προσυλητιστές (με προεξάρχοντες τους οπαδούς κομμάτων) ,οπότε και η αποψη του καθενός εκλαμβάνεται ως απόπειρα επιβολής.(Ισως για αυτο οι άνθρωποι δεν λενε την άποψη τους επωνυμα,τελικά: προκαλούν εχθρικά αντανακλαστικά.Σαν αν επιτιθενται να σπασουν το αντιπαλο φραγμα!(ειμαστε τελειωμενη υποθεση: εχουμε χασει για παντα το τρενο του ατομισμού,τη μεγαλη -και δυσκολη,και ασταθη και διφορούμενη-κατακτηση του δυτικου πολτισμού)

Pellegrina said...

προσηλυτιστές

Anonymous said...

Δεν χρειάζεται να φάω ολόκληρο το καρπούζι για να καταλάβω ότι είναι μάπα.
Δεν ψωνίζω από τηλεμάρκετινγκ.
Ο βιβλιοπώλης μου, όποτε με βλέπει, παραγγέλνει καφέ.
Ένα δημοσιευμένο απόσπασμα μου αρκεί για να απορρίψω ένα βιβλίο.
Προκρίνω την ιδέα, χωρίς όμως να την διαχωρίζω στο ελάχιστο από το ύφος και την πλοκή που πρέπει να με ικανοποιούν πλήρως, εφόσον επιθυμώ να κοινωνήσω Λογοτεχνία. Τα κριτήριά μου εδώ, είναι, ασφαλώς, προσωπικά.
Απαιτώ, έτσι, από το μέρος να αντικατοπτρίζει το όλον. Από κάθε σελίδα να "λέει".
Ένα δημοσιευμένο απόσπασμα μπορεί να με οδηγήσει στο βιβλιοπωλείο για ξεφύλλισμα, για επαφή με πολλές τυχαίες σελίδες.
Δεν έχω μετανιώσει ποτέ για τις επιλογές μου. Αντίθετα, έχω "πετάξει" και χωρίς, βέβαια, να ολοκληρώσω την ανάγνωσή τους, αρκετά βιβλία που μου έχουν δωρίσει. Έργα, συνήθως "ποιοτικών" συγγραφέων. Μετά το τελευταίο περιστατικό, προ δύο μηνών, κοινοποίησα στους φίλους μου πως θα δέχομαι μόνον τρίγωνα Πανοράματος, από κατάστημα της επιλογής μου.
Τώρα, αλήθεια είναι πως έχω το προνόμιο να κατοικώ στην Αθήνα και να καταφεύγω, στην ανάγκη, σε κάποιο κεντρικό βιβλιοπωλείο όπου θα βρω και θα "ψάξω" το βιβλίο που κίνησε το ενδιαφέρον μου. Αν έμενα επαρχία, θα με βοηθούσαν, ίσως όχι όσο θα ήθελα, τα διαδικτυακά εκτενή αποσπάσματα των ιστολογίων αλλά και τα "ξεφυλλίσματα" που διαθέτουν ήδη κάποιοι εκδοτικοί οίκοι.
Φυσικά, το θέμα είναι υποκειμενικό και ενδιαφέρον ίσως, για τους μαρκετίστες του χώρου.


Αλλά, Ροβίνα Άλμπα, τι πάει να πει φασιστική νοοτροπία και φασισμός, πώς ορίζεται, ποιοι τον ασκούν στην ουσία του, και ποιοι (φασιστικά;)τον προσάπτουν σε πρόσωπα ή συμπεριφορές; Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Ας κοιτάξουμε καλύτερα. Το κρυμμένο είναι εξίσου επικίνδυνο με το εμφανές.
Παρεμπιπτόντως, βρίσκω το "Ροβίνα Άλμπα" εξαίσιο! Με παραπέμπει σε μεσαιωνικό μουσικό παραμύθι!

Ελ,Ελ

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δυο τρία θέματα, που θίχτηκαν και θα ήθελα να πάρω θέση:

1. Δεν πιστεύω ότι επιδιώκουμε να διαβάζουμε χωρίς προεπιλογές. Προφανώς κάνουμε επιλογές, διαλέγουμε ό,τι πιστεύουμε ότι μας αρέσει και μετά, μπορεί να μην μας ικανοποιεί (έχω πετάξει εγώ λεφτά!). Και φυσικά είναι χάσιμο αισθητικής, ιδεολογικής ποιότητας, χρόνου, διαμόρφωσης κριτηρίων να διαβάσει κανείς μέτρια βιβλία ή και σκουπίδια..
Αυτό όμως είναι αναπόφευκτο, όσο και αν η κριτική, τα μπλογκς, η γνώμη των φίλων, τα αποσπάσματα (!) κ.ο.κ. είναι βοηθοί. Ναι, τότε, filoteo, η διαδικασία της ανάγνωσης μας κάνει πιο ικανούς κριτές τόσο της λογοτεχνίας όσο και της ζωής.
Αλλά ο στόχος-μας πάντα θα είνα να διαβάσουμε κάτι καλό, με τα δικά-μας τελικά κριτήρια.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή,
δεν είναι καθόλου αυταρχικό να συζητάμε για τα όποια "πρέπει" της ανάγνωσης. (Φτάσαμε σε ένα σημείο μεταπολιτευτικά να ανεχόμαστε τα πάντα κι έτσι φτάσαμε δυστυχώς στο άλλο άκρο, του σημερινού χρυσαυγιτισμού).
Ό,τι εκτίθεται, κρίνεται: ο συγγραφέας και ο κριτικός, ο εκδότης και ...ο αναγνώστης κ.ο.κ.

Επομένως, αν λ.χ. ένας αναγνώστης πει "Εγώ διαβάζω μόνο μέχρι τη μέση ενός βιβλίου και μετά πηγαίνω κατευθείαν στο τέλος και έπειτα γράφω τη γνώμη-μου", ε τότε, είναι άξιος να δεχτεί τα πυρά-μας για την πρόχειρη ανάγνωσή-του.

Αν π.χ. ένας άλλος ισχυριστεί ότι του αρέσουν τα φτηνά μπεστ-σέλλερ, ή ότι η λογοτεχνία είναι για τις γυναικούλες ενώ μόνο η ιστορία, η επιστήμη κ.ο.κ. αξίζουν, τότε πάλι η γνώμη-του μπορεί να ελεχθεί.

Έφερα δυο παραδείγματα, για να δείξω ότι κάθε αναγνωστική στάση κρίνεται, χωρίς να εννοώ ότι επιβάλλουμε κανόνες αυστηρά τηρητέους. Συζητάμε, επιδοκιμάζουμε και αποδοκιμάζουμε, ώστε μέσα απο την τριβή να διαμορφώσουμε καλύτερα αναγνωστικά κριτήρια, κι εγώ κι εσύ κι όποιος σιγά σιγά μπορεί να ανέβει αισθητικά, κριτικά, νοητικά κ.ο.κ.

Καλημέρα
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

3. Ξαναγυρίζω στο βασικό θέμα της ανάρτησης.
Οι περισσότεροι είμαστε κατά της κατάχρησης αποσπασμάτων, ρίχνουμε το βάρος στην πλοκή, πιστεύουμε στον παραπλανητικό ενίοτε χαρακτήρα-τους κ.ο.κ.
Η Ελ,Ελ εκφράζει την άλλη άποψη, ότι δηλαδή το απόσπασμα και η ανάγνωση μερικών παραγράφων δείχνει τι εστί το καρπούζι πριν το αγοράσουμε (δεν το έγραψα υποτιμητικά).

Η βασική διαφορά έγκειται στο τι θεωρεί ο καθένας αξιανάγνωστο έργο. Αν το μυθιστόρημα κρίνεται ως σύνολο (πλοκή, χαρακτήρες, ιδεολογία, γλώσσα κ.ο.κ.), τότε το ύφος παίζει μεν ρόλο αλλά όχι τον καθοριστικό. Αν αντίθετα η γλώσσα δείχνει, κατά τον αναγνώστη, και την πραγματική ποιότητα του βιβλίου, τότε γι' αυτόν το απόσπασμα θα αποτελέσει την πρώτη κρίση (σαν το χτύπημα στο καρπούζι για να δει αν τρίζει).

Δεν υπάρχει "πρέπει" αλλά, όπως έγραψα ακριβώς πριν, η συζήτηση μας κάνει ικανότερους να ξαναδούμε πώς διαβάζουμε και να βάλουμε τα δικά-μας "πρέπει" στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη λογοτεχνία.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Δεν είναι το χτύπημα στο καρπούζι, αλλά η δαγκωνιά. Μεγάλη διαφορά.
Δεν έχετε ακούσει το "όλα με το μαχαίρι, όλα"; Έτσι. Με το μαχαίρι.
Καρπούζια, βιβλία και άντρες.
Ε μα πια.

Καλημέρα

Ελ,Ελ

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αγαπητή Ελ,Ελ,
δαγκώνοντας ένα κομμάτι καρπούζι είσαι σίγουρη για την γεύση όλου του φρούτου, ενώ διαβάζοντας ένα (επιλεγμένο ή τυχαίο) απόσπασμα (ή και περισσότερα), δεν είσαι σίγουρη παρά για ένα μικρό ποσοστό.
Η ετερογένεια του βιβλίου, η διαφορά ύφους από πρόσωπο σε πρόσωπο, η σύνολη οικονομία του έργου, η μυθιστορηματική πολυπλοκότητα κάνουν επισφαλείς τέτοιες δαγκωματιές.
Πατριάρχης Φώτιος

ο δείμος του πολίτη said...

Προσωπικά προτιμώ μία κριτική με αναφορές σε σημεία του βιβλίου και κρίσεις των χαρακτήρες και την εργογραφία, παρά να διαβάσω ένα απόσπασμα. Το απόσπασμα λειτουργεί αντι-διαφημιστικά, αντι-επικοινωνιακά και απομακρύνει τη μαγεία της αναζήτησης του έργου.

Anonymous said...

Λοιπόν, για να το λέτε τόσοι άνθρωποι... εντάξει.
Και όντως, τα βιβλία δεν είναι ακριβώς σαν τα καρπούζια, οπότε τα αποσύρω από την τριάδα και επανεξετάζω το ζήτημα, αρχίζοντας από τα παραπεταμένα και μισοτελειωμένα δώρα.
Μακάρι να μου αρέσουν τελικά και να αναθεωρήσω. Τόσα βιβλία... θα δούμε.

Ελ,Ελ