Wednesday, March 17, 2010

Espresso Freddo Jamaica Blue Mountain: «Το παλιό σχολείο» του Τ.Γουλφ

Όταν στο ποστ της 12ης.2.2010 συζητούσαμε το βιβλίο “Ο κλέφτης του στρατοπέδου”, οι θαμώνες του Βιβλιοκαφέ σύστησαν ως ανώτερο το «Το παλιό σχολείο». Έπρεπε λοιπόν να το διαβάσω!

Tobias Wolff
“The Old School”
2003
Τομπάιας Γουλφ
“Το παλιό σχολείο”
μετ. Π. Κοντογιάννης
εκδόσεις Πόλις
2008

       Ένα σχολείο στη δεκαετία του ’60 στην Αμερική. Ένας διαγωνισμός διηγήματος που θέλει τον νικητή να περνάει κάποιες ώρες μαζί με έναν διάσημο συγγραφέα, ο οποίος επισκέπτεται το σχολείο και κρίνει τον επιτυχόντα. Μια λογοκλοπή που αποκαλύπτεται, μια δήθεν σχέση του κοσμήτορα με τον Χέμινγουεϊ που δεν υπήρξε ποτέ… Ο Χέμινγουεϊ πεθαίνει, ο κοσμήτορας έχει ήδη παραιτηθεί και ο νεαρός λογοκλόπος εκδιώκεται από το σχολείο.
       “αυτό που παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον στο βιβλίο αυτό δεν είναι η- πάντα συναρπαστική- σχολική ζωή και οι σχέσεις της, ούτε οι διαπιστώσεις σχετικά με το λογοτεχνικό λόγο. Προχωρά σε περισσότερο βάθος και εστιάζει γύρω από το πολυσυζητημένο θέμα της σχέσης ζωής και έργου ενός συγγραφέα, αλλά αυτή τη φορά από μέσα. Δηλαδή, ο ίδιος ο πρωταγωνιστής, χωρίς να το συνειδητοποιεί αρχικά τουλάχιστον, αντιστέκεται σθεναρά στο να αποκαλύψει τον εαυτό του στους άλλους αλλά και στα διηγήματα του.” (http://anagnosi.blogspot.com/2009/03/blog-post_31.html  )
     “Το τελικό συμπέρασμα, στο οποίο θέλει να μας οδηγήσει ο συγγραφέας, είναι τα αίτια, για τα οποία ο ανώνυμος ήρωας του βιβλίου έγινε τελικά συγγραφέας και εκλήθη πολλά χρόνια αργότερα να μιλήσει στο σχολείο αυτό, το οποίο, εκτός από τη μόρφωση και την αγάπη για τη λογοτεχνία, του διαμόρφωσε το χαρακτήρα μέσα από το σκληρό μάθημα, που πήρε, όταν αποβλήθηκε για λογοκλοπή από αυτό. Ήτοι, ότι μπορεί να κρύβεσαι απ’ όλους για όλη σου τη ζωή και κανείς να μην ξέρει ποιος πραγματικά είσαι, αν επιθυμείς, όμως, να γίνεις συγγραφέας, υποχρεωτικά θα ξεγυμνώσεις την ψυχή σου και θα αποκαλυφθείς. Προσωπικά, μου θυμίζει λίγο τη βιωματική γραφή του Γιώργου Ιωάννου, ο οποίος θεωρούσε ότι δεν μπορείς να γράψεις πραγματικά, αν λείπουν από τη ζωή σου τα ανάλογα βιώματα.” (http://periousios.blogspot.com/2008/05/blog-post_6255.html )
       “Από την κριτική έχει γραφτεί ότι "Το παλιό σχολείο" είναι μια διασταύρωση του "Κύκλου των χαμένων ποιητών" και του "Φύλακα στη σίκαλη". Χωρίς αμφιβολία είναι ένα σημαντικό έργο, το οποίο όμως δεν μπορεί κάποιος να απολαύσει πλήρως, αν δεν ξέρει τους συγγραφείς για τους οποίους γίνεται λόγος, καθώς και τα συγκεκριμένα έργα τους.” (http://anagnostria.blogspot.com/2008/05/blog-post.html )
         Στην ουσία δεν παρακολουθούμε ένα μυθιστόρημα εκπαιδευτικής πράξης και μαθητείας (Bildungsroman) αλλά μια εξήγηση της πορείας του αφηγητή (και του συγγραφέα;) προς την ουσιαστική ενασχόληση με τη συγγραφή: οι παιδικές αναμνήσεις και τραύματα, ο μαθητικός συναγωνισμός και η ανεπάρκεια, η κρυφή ζωή που ποτέ δεν μπόρεσε να την κάνει διήγημα, η ταύτιση με το κείμενο μιας μαθήτριας ενός άλλου σχολείου, αλλά και η παράλληλη αποκάλυψη ότι η αίγλη της γνωριμίας με ένα μεγάλο όνομα της λογοτεχνίας, όπως ο Χέμινγουεϊ, ήταν ψευδής. Θα μου άρεσε να δω μια ψυχαναλυτική ερμηνεία, αλλά δεν διάβασα πουθενά μια τέτοια.
         Πέρα απ’ αυτά χαιρόμαστε την ιστορία μέσα από τα μάτια ενός παιδιού που θέλγεται από τη λογοτεχνία και βλέπει τους συγγραφείς ως πρότυπα.
Πατριάρχης Φώτιος

8 comments:

anagnostria said...

Χαίρομαι που σου άρεσε. Ευχαριστώ για την αναφορά. Την καλημέρα μου.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Anagnostria,
εγώ ευχαριστώ για την προτροπή να το διαβάσω.
Δεν μπορώ να πω ότι όταν το διάβαζα με ενθουσίασε, αλλά, σαν το τελείωσα, κατάλαβα πως με μια υπόγεια, λανθάνουσα οδό πέρασε στη συνείδησή-μου τη διαδικασία γένεσης ενός συγγραφέα, που μόνο ένας άξιος τεχνίτης όπως ο Γουλφ θα μπορούσε να δείξει.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Καλημέρα. Άσχετα με το βιβλίο, που ακούγεται πολύ καλό κι ενδιαφέρον: μην τρελαθούμε ότι η διαδικασία γένεσης ενός συγγραφέα είναι πια τόσο ...βαθιά. Ταυτίσεις, αποκρύψεις, τιμωρίες, τραύματα. Λίγο "άρρωστα" μου κάνουν όλα αυτά!Τα πράγματα είναι πιο απλά: κάποιος εχει μαι δημιουργική κλίση και την καλλιεργεί. ΠΟΣΗ ψυχανάλυση πια; Και τι σημασία έχουν οι αποκαλύψεις; Τελικά, πολύ ναρκισσιστικά μου φαίνονται όλα αυτά!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
το ίδιο το βιβλίο παρουσιάζει τη γένεση ενός συγγραφέα με απλά βιώματα και συγκεκριμένα στοιχεία εκπαίδευσης ή ψυχολογίας. Τίποτα σύνθετο ή βαθυστόχαστο
Πατριάρχης Φώτιος

Johnny Panic said...

Pellegrina,ν'αγιάσει το στόμα σου!

Pellegrina said...

τι; ε, καλά, δεν είπα και τίποτα, μια χαζογνώμη! εννοώ ότι θέλει λέει οκαθένας για ΄τον εαυτό του,(δεν μπορυμε ν ακρίνουμε κάποιον για τοπώς αισθάνεται) αλλά τα τραύματα κλπ δεν κάνουν συγγραφείς (όλοι οι άνθρωποι εχουν τραυματα και σκληρά παιδικά χρόνια) Είναι σαν αυτό που ελεγα στο ποστ για το βιβλίο της Λίλας Κονομάρα (και τους "μυστηριώδεις", "ακόλαστους" κλπ συγγραφείς: τέτοιες μυθοποιήσεις κάνουν κακό, είναι ελιτίστικες. Αλλά συνήθως δεν φταίνε οι συγγραφείς: αν ο δημοσιογράφος ρωτάει τον νεαρό 10 φορές "πώς γίνατε συγγραφέας' μοιραία κι αυτός το ρίχνει στην αυτοψυχανάλυση!

(όλα αυτά πάντα άσχετα με το εν λογω βιβλίο. Το διηγημα του Τ.Γουλφ που ειχα διαβασει ηταν πολυ καλό.)

Johnny Panic said...

Μια γνώμη που πρέπει συχνά να ειπώνεται,μπας και αποτινάξουμε λιγάκι τα στερεότυπα του μέθυσου,ναρκωμανή,σεξομανή και γενικώς "καταραμένου" συγγραφέα.(μα ποιός τους καταράστηκε αυτούς τους καταραμένους; Το σύμπαν που τους καταδιώκει με τα μαύρα πέπλα του; Είχε μια σκασίλα το σύμπαν,αλλά τελοσπαντων)
Οκ,υπήρχαν και αρκετοί με αυτά τα γνωρίσματα,μην τρελαθούμε κιόλας,αλλά αυτή η δαιμονοποίηση του συγγραφέα και εν γένει του δημιουργού μυρίζει μούχλα πλέον...Άσε που προσωπικά γοητεύομαι περισσότερο στη σκέψη ενός αφανούς,ήσυχου υπαλλήλου που εντός του μαίνεται η τρικυμία της γραφής.Βέβαια,για να είμαι ειλικρινής,ακόμα περισσότερο με γοητεύει η σκέψη ενός συγγραφέα οδοκαθαριστή( ο Μπολάνιο υπήρξε για ένα διάστημα τέτοιος) ή ενός ποιητή-μοντέλου( όπως η Ανν Σέξτον,δεύτερη περίπτωση δεν ξέρω!)

Και για να επανέλθω,χθες το βράδυ έβλεπα στο Ιnternet μια ωραία εκπομπή για τον Αμοζ Οζ,ο οποίος,οταν κάποια στιγμή ο Χρυσοστομίδης τον ρώτησε "Γιατί γίνατε συγγραφέας; Πιστεύετε ότι αν δεν είχε αυτοκτονήσει η μητέρα σας,θα γινόσαστε συγγραφέας;",εκείνος απάντησε με φυσικότητα "Ναι" και πρόσθεσε "Ίσως να μη γινόμουν ο ΙΔΙΟΣ συγγραφέας που είμαι τώρα,αλλά συγγραφέας θα γινόμουνα"...

Καλημέρα σε όλους!!!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ετερώνυμε,
καλημέρα.
Προφανώς ο συγγραφέας πλέον είναι ο διπλανός άνθρωπος. Αλλά επειδή δεν πιστεύω στο γονίδιο της συγγραφής, όλοι όσοι ακολούθησαν αυτή την κλίση-τους κάποια παιδεία ή κάποιο ισχυρό σοκ τούς οδήγησε σ' αυτό.
Πατριάρχης Φώτιος