Mahir Guven, “Μεγάλος αδερφός”

Ένας Σύρος μετανάστης που φεύγει από τη Γαλλία για την πατρίδα του εν καιρώ Ισλαμιστών είναι ιδεολόγος ή τρομοκράτης, μέλος μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης ή επίδοξος μακελάρης;

  

Mahir Guven “Grand frère” 2017 “Μεγάλος αδερφός” μετ. Λ. Τσιριμώκου εκδόσεις Ίκαρος 2019

  

Η Συρία είναι πάντα επίκαιρη, ακόμα κι αν δεν ακούγεται στα media. Οι ισλαμιστές και οι πιστοί μωαμεθανοί δεν θα έπρεπε να συγχέονται, αλλά δυστυχώς αυτό γίνεται. Επομένως, ένα βιβλίο που θίγει τέτοια ζητήματα είναι καταρχάς ενδιαφέρον…

 

> Ο Mahir Guven (Μαΐρ Γκουβέν) γεννήθηκε το 1986 στη Νάντη. Απάτριδο παιδί προσφύγων, με μητέρα από την Τουρκία και Κούρδο πατέρα από το Ιράκ, μεγάλωσε με τη γιαγιά του στα νοτιοανατολικά προάστια της Νάντης. Μετά την αποφοίτησή του από τις Οικονομικές Επιστήμες, συνέχισε τις σπουδές του δίνοντας έμφαση σε τομείς όπως η Νομική και η Οικονομία στο πανεπιστήμιο Angers, και στη συνέχεια στο Παρίσι στα πανεπιστήμια Sorbonne και Paris-Sud. Ο "Μεγάλος αδερφός" είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.

 

Ο συγγραφέας είναι μουσουλμάνος που ζει στη Γαλλία. Επομένως, μέσα απ’ τη δική του εκδοχή βλέπουμε τη Δύση και ειδικά τη Συρία, τον ισλαμικό κίνδυνο, την ενσωμάτωση ή μη των μετοίκων στη χριστιανική Ευρώπη.

 Το μυθιστόρημα διαρθρώνεται σε δύο άξονες με σχεδόν εναλλασσόμενα κεφάλαια. Στις μεν ενότητες αφηγείται ο μεγάλος αδερφός που είναι ένα λαϊκό παιδί 30 χρονών, δουλεύει στα ταξί της Uber, και μαλώνει συνέχεια με τον πατέρα του που είναι κι αυτός παλιός παραδοσιακός ταξιτζής. Στα άλλα κεφάλαια αφηγείται ο μικρός αδελφός, που είναι υγειονομικός και αποφασίζει να πάει στη Συρία με την ανθρωπιστική οργάνωση Islam & Peace, για να βοηθήσει τα θύματα του πολέμου.

Το έργο λοιπόν στηρίζεται σε ένα τρίο με συγκεκριμένες σταθερές κάθε του γωνία. Ο πατέρας που είναι ο μικρομεσαίος μετανάστης ο οποίος θέλει ησυχία, ασφάλεια, φιλήσυχη ζωή. Ο μικρός γιος που πήγε με αγαθές προθέσεις στη Συρία, όπου από νοσοκόμος έγινε γιατρός, προκειμένου να βοηθήσει τους χειμαζόμενους απ’ τον πόλεμο ανθρώπους και δεν ήθελε, απ’ ό,τι λέει, να μπλέξει με ισλαμιστικές οργανώσεις. Και τέλος ο μεγάλος αδερφός που στην αρχή ήταν αντισυμβατικός, ανεπρόκοπος, ρεμάλι και μποέμ, και σταδιακά άλλαξε, έγινε πιο κομφορμιστής, βρήκε δουλειά, μπήκε στο καλούπι, έβγαλε λεφτά και συμβιβάστηκε με τη μέση γαλλική ζωή, μακριά από φασαρίες και ακρότητες. Δεν συμφωνεί με τον πατέρα του, αλλά είναι κάθετος κι απέναντι στον αδερφό του, αφού θεωρεί ότι έτσι τους έβαλε όλους στο στόχαστρο της αστυνομίας (Όποιος πηγαίνει στη Συρία θεωρείται πάραυτα τρομοκράτης).

Η ιστορία ολοκληρώνεται και οι κατευθύνσεις συγκλίνουν σε ένα κοινό σημείο, όταν ο μικρός αδερφός (σημειωτέον δεν ακούγονται τα ονόματά τους) επιστρέφει στη Γαλλία, όπου δεν είναι εύκολο να γίνει δεκτός ούτε από την οικογένειά του ούτε από τον νόμο. Ανατροπές που δεν τις περιμένεις οδηγούν από την εντύπωση ότι πρόκειται για έναν νοσοκόμο-ιδεολόγο στη βεβαιότητα ότι είναι επίδοξος τρομοκράτης και πάλι… Ίσως αυτός ο επαμφοτερισμός ίσως δείχνει και τη στάση της γαλλικής κοινωνίας που μετά το Charlie Hebdo και το Bataklan είναι καχύποπτη μέχρι εχθρική προς τους Μουσουλμάνους.

Ο Σύρος μάλιστα πρωταγωνιστής δηλώνει:

“Τι σχέση υπάρχει ανάμεσα σ’ ένα τζαμί και σ’ έναν τρελό που αυτοανατινάζεται; Ανάμεσα σε μια μαντιλοδεμένη και σ’ έναν ανεγκέφαλο που κόβει κεφάλια;”

Η απάντηση δεν είναι εύκολη.

 Με τρέλανε (θετικά) η ομιλία του μεγάλου αδερφού. Λαϊκό κι αμόρφωτο παιδί (30 ετών), που έζησε στο περιθώριο, μεγάλωσε ανάμεσα σε μετανάστες (ο πατέρας μιλά ακόμα σπαστά γαλλικά) κι η γλώσσα του είναι γεμάτη αργκό, ατάκες, στραμπουλισμένες λέξεις. Η μετάφραση που φαντάζομαι ότι είχε πολλές δυσκολίες έφερε εξαιρετικά αποτελέσματα.

Πάπισσα Ιωάννα