Saturday, July 18, 2015

Αυτιστικά …μπλογκς


Ναι, στο ρινγκ του διαδικτύου, τα κοινωνικά μέσα ρίχνουν στα σχοινιά τα ιστολόγια· τα Facebook, Twitter και Instagram έχουν δυνατότητες συνεχούς εγρήγορσης και ανατροφοδότησης που δεν μπορεί να αντιμετωπιστούν από τα πιο δυσκίνητα μπλογκς. 

          Η Κατερίνα Μαλακατέ, επιδέξια βιβλιομπλόγκερ και ευέλικτη χειρίστρια του Fb, έθεσε εύστοχα, πριν από λίγο καιρό, το θέμα και προσπάθησε να ψηλαφήσει το φαινόμενο της ιστολογικής κάμψης. Με όλη την αναταραχή που περάσαμε ως χώρα έμεινε πίσω και τώρα το επαναφέρω, επειδή νομίζω ότι ενδιαφέρει όλους-μας. Blogging is dying, επειδή με τον νόμο της φυσικής επιλογής δεν μπορεί να επιβιώσει μέσα στο ψηφιακό οικοσύστημα ή / και επειδή εμείς οι ίδιοι το αλλοιώσαμε, το μετατρέψαμε σε μαγαζάκι και το αποφλοιώσαμε από βασικά συστατικά της ύπαρξής-του;
          Σε μια πρώτη αντίδραση είχα γράψει στο diavazontas, συμπάσχοντας με την Κατερίνα και συμμεριζόμενος τους προβληματισμούς-της:


Κατερίνα, καλημέρα.
Ωραίο κείμενο, μεστό, απαισιόδοξο αλλά μαζί κι αληθινό.
Ναι, είναι η κάμψη των μπλογκς εμφανής, μπορεί να είναι κόπωση, όπως λέει η Βιβή, μπορεί και αλλοτρίωση.
Ούτως ή άλλως οφείλουμε να δούμε τι λάθη κάναμε εμείς οι ίδιοι,
που, ενώ ξεκινήσαμε αυθόρμητοι και αθώοι,
γράφοντας για τη χαρά της ανάγνωσης και για να μοιραστούμε τη γνώμη-μας με άλλους,
κάναμε το ιστολογείν σύστημα και το εντάξαμε στην κατεστημένη βιβλιολογική τάξη.
Αντί να συζητάμε, κάνουμε παράλληλους μονολόγους,
αντί να ανοιγόμαστε στα ιστολόγια των άλλων, κλεινόμαστε στο δικό-μας,
αντί να αναπτύσσουμε το δίκτυο, επαναπαυόμαστε στον μικρόκοσμό-μας,
αντί να δίνουμε αυτόνομη αξία στα μπλογκς, τα υποτάξαμε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα εξαρτήσαμε από το Facebook και το Twitter.
Προσπαθήσαμε να βγάλουμε τα πόδια έξω από το πάπλωμα και τώρα διαμαρτυρόμαστε γιατί κρυώνουμε.
Το κείμενό-σου μου άρεσε
γιατί λέει αλήθειες που δύσκολα γίνονται αντιληπτές:
π.χ. η κάμψη του μεγάλου κειμένου και η αντικατάστασή-του από το skipping, η συστηματοποίηση, η εξάρτηση από τη γνωριμία με συγκεκριμένα πρόσωπα (συγγραφέων), η αυτολογοκρισία κ.ο.κ.
Είναι ζητήματα που απασχολούν πλέον την κοινότητα
και εσύ τα έβγαλες ανοικτά και γενναία πάνω στο τραπέζι.
Αν το blogging έχει ακόμα ουσία, όπως όλοι πιστεύουμε,
αξίζει να ξαναδούμε τον εαυτό-μας μέσα σ' αυτό,
να ξαναβρούμε τις πρωταρχικές-του αξίες
και να το ξαναγκαλιάσουμε με μεράκι, όχι με τυποποίηση, υποχρέωση, εσωστρέφεια, κατεστημένο εφησυχασμό.

          Θα ήθελα να σταθώ σε ένα-δυο σημεία όλων αυτών, τα οποία αφορούν στη δική-μας εσωστρέφεια (οξύμωρο με την τόση εξωστρέφεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης!). Αυτήν την εσωστρέφεια, θα την ονόμαζα αυτισμό, αφού:

Ø Γράφουμε χωρίς πολλές φορές να διαβάζουμε τι γράφουν οι άλλοι.
Ø Γράφουμε μονολογικά, σαν να μην υπάρχει ένα ολόκληρο σύμπαν ιστολόγων, κριτικών, παρουσιάσεων, συνεντεύξεων.
Ø Γράφουμε τα δικά-μας, χωρίς να σχολιάζουμε στα μπλογκ των άλλων. Παράλληλοι μονόλογοι, τυφλοί, κουφοί πομποί των εγωιστικών-μας απόψεων, σαν μέγιστος στόχος να είναι η έκφραση ενός υπερτροφικού εγώ και όχι η αλληλεπίδραση.
Ø Δεχόμαστε σχόλια και δεν τα απαντάμε, μετατρέποντας έτσι τα ιστολόγιά-μας σε αποθήκες βιβλιοπαρουσιάσεων.
Ø Εν ολίγοις, δεν επικοινωνούμε, δεν ανταλλάσσουμε ιδέες και αναγνωστικές εμπειρίες, πολύ περισσότερο που το μπλόγκινγκ δεν έχει ειδοποιήσεις σαν το Fb να μας χτυπούν το κουδούνι, όταν ο άλλος δραστηριοποιηθεί.
Ø Έχουμε φτιάξει ο καθένας έναν ιστό, με φίλους και γνωστούς, οι οποίοι συζητάνε μεταξύ-τους σε μια κλειστή ομάδα, κλειστή όχι επειδή δεν μπορεί να δεχτεί νέους συνομιλητές αλλά επειδή έχει βολευτεί στις μεταξύ-τους συζητήσεις.
Ø Μηρυκάζουμε τα βιβλία που διαβάζουμε, χωρίς να αναρωτιόμαστε αν μπορούμε να βρούμε απαντήσεις στα ερωτήματά-μας.
Ø Γινόμαστε κι εμείς ΣΥΣΤΗΜΑ, όταν πιάνουμε στασίδι στο διαρκές εμπορικό και διαφημιστικό πάρε-δώσε, θέλουμε να γίνουμε κριτικοί στη θέση των κριτικών (χαλίφηδες στη θέση του χαλίφη), επικοινωνούμε με συγγραφείς και, όπως λέει κι η Κατερίνα, αυτολογοκρινόμαστε στον συγχρωτισμό μαζί-τους. 


Τα μπλογκς εξασθενούν, γιατί κακώς φαίνονται ότι δεν έχουν κάτι καινούργιο να δώσουν, ανέπτυξαν το αναγνωστικό πρόσημο αλλά πιθανόν έχασαν (έστω και εν μέρει) τη δημουργική-τους κατεύθυνση, με ανεξαρτησία και διαδραστική ανάγνωση. Βεβαίως, το στρατηγικό πλεονέκτημα των ιστολογίων είναι ότι περιέχουν εκτενή κείμενα, που αξίζει να διαβαστούν ως πεδία σκέψης, που προλαβαίνουν να ξεδιπλώσουν επιχειρήματα και να προτείνουν μια συγκεκριμένη ανάγνωση.
Ο επισκέπτης-τους ωστόσο θα περίμενε όχι απλώς προτάσεις και αναγνωστικές εμπειρίες, ούτε συνεχείς επαίνους και γενναιόδωρες υπερβολές· θα περίμενε, επιπλέον, φιτιλιές, για να μιλήσει κι ο ίδιος, όχι αναγκαστικά για το βιβλίο αυτό καθαυτό (που μπορεί να μην το έχει καν διαβάσει), αλλά για τη ζωή που το βιβλίο δείχνει. Τα μπλογκς απλώς πολλαπλασίασαν τις φωνές που μιλούν για βιβλία (κι αυτό σίγουρα είναι θετικό), αλλά συνέβαλλαν και σε μια υπερπληθώρα πληροφοριών, μια υπερπληροφόρηση που μερικές φορές καταντά σκέτη οχλαγωγία.

[Ο φωτογραφικός διάκοσμος της ανάρτησης είναι προϊόν συγκέντρωσης εικόνων από τα: blogs.sch.gr,  customerthink.com,  www.quotesoftheday.org,  www.psychologytoday.com,  blog.bookbaby.com,   www.dmbroadcasting.com και www.throughtheeyesofbetroit.com]

Πατριάρχης Φώτιος

39 comments:

Anonymous said...

Αγαπητέ Πατριάρχη, αν μέσα στους επόμενους μήνες και χρόνια, εξακολουθήσουμε να έχουμε χαρτί για να τυπώνονται βιβλία και σύνδεση ίντερνετ για όλο τον κόσμο (και όχι μονάχα για κάποια ελίτ/νομενκλατούρα) νομίζω θα πρέπει να είμαστε (ακόμα και αν το blogging πεθαίνει) μάλλον ευτυχείς...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Anonyme,
καταλαβαίνω τι εννοείς τόσο ως προς τη χώρα όσο και ως προς τον καθένα από εμάς
(οι εκδοτικοί οίκοι θα αντέξουν, θα μπορούμε εμείς να αγοράζουμε βιβλία, θα έχουμε διάθεση και κουράγια, θα έχουμε την ψηφιακή δυνατότητα να εκφραζόμαστε;;;;;;).
Αλλά,
αυτά δεν μας φτάνουν.
Δεν μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με συνθήκες Κατοχής,
να τρώμε χαρούπια και να κάνουμε το σταυρό-μας που ζούμε.
Ξαναγυρίζω στα μπλογκς.
Αν έχεις γνώμη για μας, συνείσφερε στον προβληματισμό-μας.
Καλημέρα
Π.Φ.

Βιβή Γ. said...


Αυτιστικά ή αυστιστικά;Δεν καταλαβαίνω το δεύτερο, έχεις κάνει κάποιο λογοπαίγνιο;Πες μου γι αυτό και θα επανέλθω επειδή με ενδιαφέρει πάρα πολύ το κείμενό σου.

Την καλημέρα μου.Μια τεμπέλικη κυριακάτικη/μεσημεριανή καλημέρα διαμαρτυρόμενη για την καταστρατήγηση των Κυριακών και την συνέχιση των μνημονίων.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή, τυπογραφικό λάθος που απορώ γιατί δεν μου έβγαλε το μάτι!
Το διορθώνω
Ευχαριστώ
Π.Φ.

Μαραμπού said...

Πατριάρχη Φώτιε,

τα μπλογκς απλώς καταλαμβάνουν τον χώρο που τους αναλογεί. Τα ουδιώδη πράγματα πάντοτε καταλάμβαναν πολύ λίγο χώρο συγκριτικά με τα επουσιώδη! Η αρχική τους άνθηση μπορεί να εξασθένησε γιατί πολλοί αναγνώστες στράφηκαν σε πιο επουσιώδη πράγματα. Άντε να τους φέρεις πίσω!!

Πιστεύω ότι πολλοί μπλόγκερς συμβουλεύονται τα κείμενα άλλων μπλογκς, και αυτό μπορείς εύκολα να το διακρίνεις στην γραφή τους, άσχετα αν δεν κάνουν άμεσες παραπομπές προς αυτά. Θεωρώ ότι αλληλεπιδρούν και επικοινωνούν.

Το φβ επέδρασε και θετικά και αρνητικά. Στην προσπάθειά σου να μείνεις σε έναν ευρύ κοινωνικό και σύγχρονο κύκλο, εκχώρησες μέρος της ατομικής σου περιουσίας σε ένα ταμείο που το διαχειρίζεται ξένος φορέας! Η συμφωνία ήταν μονόδρομος, δεν είχες ενναλακτική :)

Φαίνεται πως έχει περισσότερη πλάκα να μετατρέπεις τα σχόλια των μπλογκς σε σχολιανά στο φβ! Από την άλλη όσοι αρέσκονται σε ουσιαστικά και τεκμηριωμένα σχόλια, πάντα θα έχουν ένα ελεύθερο βήμα στα μπλογκς. Εγώ χαίρομαι να απαντάω σε σχόλια. Παρόλο που υπονοείς ότι το μπλογκ μου είναι μια αποθήκη βιβλιοπαρουσιάσεων!! Σε κατάλαβα! Φυσικά αστειεύομαι, εξάλλου εγώ δήλωσα ότι το μπλογκ μου θα είναι στο εξής μια αποθήκη... γεμάτη σανό, όποιος θέλει ας έρθει να φάει (με τέτοιες δηλώσεις που κάνω θα χάσω την δημοτικότητά μου)!!

Τα σέβη μου

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μαραμπού,
ειλικρινά δεν είχα κατά νου το δικό-σου μπλογκ,
αλλά μια γενικότερη στάση των ιστολόγων να εθελοτυφλούν και να κάνουν μόνο ό,τι αναδεικνύει τη φωνή-τους,
ασχέτως αν αυτό έχει απήχηση, κρίνεται, τίθεται σε διάλογο, επιδρά με άλλα κ.λπ.
Το Fb, παρόλο που δεν ξέρω ακριβώς τη λογική-του, δεν είναι φυσικά κατακριτέο.
Κατακριτέα είναι, κατά τη γνώμη-μου,
η εγκατάλειψη του blogging προς όφελος πιο εύκολων, πιο δημοφιλών, πιο "λαϊκίστικων" δρόμων.
Όποιος πιστεύει στα μπλογκς τα υπηρετεί με ευσυνειδησία,
όποιος όχι, τα κλείνει,
πάει μετανάστης στη Facebookland, γράφει μικρά κείμενα-ατάκες...
Όποιος όμως τα πιστεύει, δεν τα χρησιμοποιεί υπονομεύοντάς-τα.
Π.Φ.

Μαραμπού said...

Τα likes είναι οι ζουρνάδες του διαδικτύου! Σε ποιον δεν αρέσουν τα πανηγύρια;

Ξέρω ότι δεν είχες κατά νου το δικό μου μπλογκ, αλλά και να το είχες, δεν τρέχει τίποτα!

Ποιος τα χρησιμοποιεί υπονομεύοντάς τα; Εδώ έχεις σίγουρα συγκεκριμένες περιπτώσεις στο μυαλό σου που δεν επιθυμείς προφανώς να αποκαλύψεις. Δε θα σε πιέσω. Και η υπονόμευση μέσα στο παιχνίδι των ισορροπιών εντάσσεται.

Βιβή Γ. said...

Πατριάρχη,κατ΄αρχάς καλώς βάζεις ξανά σε συζήτηση το θέμα που «έπιασε»η Κατερίνα.Συμφωνώ σε όλα και συμμερίζομαι την αγωνία σου/σας για το μέλλον των ιστολογίων που αν δεν είναι προσωπικά,ζωντανά και εξωστρεφή δεν θα πεθάνουν μα θα γίνουν πολύ ελιτίστικα,ειδικά τα βιβλιοφιλικά.
Τα μπλογκς υπερασπίζονται καλύτερα την ελευθερία της έκφρασης, παρά την παθογένειά τους και σε αντίθεση με τα μκδ στα οποία αυτή υπονομεύεται από την ποσοτικώς ακατάπαυστη ροή/λήθη. Όμως θέλουμε δεν θέλουμε είμαστε στην εποχή του εφήμερου και του αχταρμικού,της ευκολίας και του γρήγορου κι ας μην το ξεχνάμε.Με το εφήμερο θα πορευτούμε απέναντί του αλλά και μαζί,θα μας χρησιμοποιεί και καλά θα κάνουμε να το χρησιμοποιούμε κι εμείς.
Απλά λοιπόν και προσυπογράφοντας τα όσα είπε με δυο κιόλας σχόλια ο Μαραμπού, (που με πρόλαβε και τα έγραψε πολύ λογοτεχνικά και εύγε παιδί μου, Μαραμπού), λέω πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η απόλυτη έκφραση του εφήμερου αχταρμά,μας ήρθαν από τα πάνω,δεν ξεπήδησαν σαν αληθινή ανάγκη, είναι απρόσωπα και δεν εξειδικεύονται σε κάτι,άρα δεν αποκλείουν/ περιορίζουν κανέναν,είναι τα τζάμπα πολυκαφενεία της εποχής, παντός καιρού και επιπέδου και ενδιαφέροντος,αυτά που αρέσουν γιατί είναι εύκαιρα και προσιτά σ΄ όλους,έχουν μια ζαχαρωμένη ελευθερία έκφρασης που δεν απαιτεί τεκμηρίωση και λειτουργούν σαν ζυμωτήρια /χωνευτήρια/κοιμητήρια συγκυριακής επικοινωνίας.Τα μπλογκς από την άλλη είναι προσωπικοί τόποι που έλκουν κυρίως τους συμπάσχοντες και τους συμπαθούντες με κοινό σημείο ένα πάθος, εν προκειμένω την ανάγνωση (και όχι την λογοτεχνία,μα αυτό να το συζητήσουμε άλλη ώρα). Δεν χάνονται μέσα στην ταχύτατα μεταβαλλόμενη επικαιρότητα /ειδησεογραφία τα όσα γράφονται, είναι συνήθως τεκμηριωμένα, έχουν ψάξιμο πίσω τους και γι αυτό απαιτείται τεκμηρίωση κι από τους σχολιαστές που όμως σε μια εποχή που καταπίνει τα πάντα βολεύονται να ξεθυμαίνουν κι αυτοί πιο ανώδυνα στα μκδ,τους βλέπουν και περισσότεροι .Τα μπλογκς είναι τα μυρμήγκια του διαδικτύου.Δεν χειραγωγούνται με διαφημίσεις,δεν στολίζονται -πνευματικά εννοώ-με τις ατάκες επώνυμων και μένουν εκεί στην κρίση καθενός,ναι,σαν αποθήκες,με όλα τα προβλήματα που σωστά εντοπίσατε μα αυτό δεν το βρίσκω και τόσο κακό.
Θεωρώντας ότι η ανάγνωση ανοίγει τα μυαλά των ανθρώπων(αν το κάνει τελικά ή όχι ας μην το συζητήσουμε ούτε αυτό τώρα),πίστεψα στην ανάγκη διάδοσης της φιλαναγνωσίας κι έτσι έφτιαξα το μπλογκ.Επειδή όμως είμαι μια μονάδα από το όλον και η εποχή με ξεπερνά θα ήταν κουτό να μην δω και κυρίως να μην χρησιμοποιήσω την καλή πλευρά των μκδ που στο μεταξύ θέριεψαν με την ευκολία που δίνουν:την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και την δυνατότητα να μιλούν οι πάντες με τους πάντες και για τα πάντα.Χρειάστηκα μια μέση λύση και έτσι δεν ανεβάζω ξερά την περί βιβλίου ανάρτησή μου ούτε μόνο τις δικές μου-βασικό- κι όταν δημοσιεύω στο fcb ,είτε δικά μου είτε άλλων ,παίρνω μια ελκυστική παράγραφο και την ποστάρω σαν οδηγό δίνοντας υλικό στους σχολιαστές για να εστιάσουν στο βιβλίο κι όχι σε μένα. Από την στιγμή που χρησιμοποιώ επομένως τα μκδ για το μπλογκ, ωφελείται και αυτό, ειδικά αν κρατήσω τις αποστάσεις μου οπότε κι αν δεν έχω πολλά σχόλια στο μπλογκ και γίνονται στο μκδ,τι πειράζει;Οι ιδέες κυκλοφορούν και το κέντρισμα για το βιβλίο με αφετηρία την ανάρτηση στο μπλογκ περνάει σε περισσότερους κι αυτό τελικά είναι πιο σημαντικό.

Γ. said...

Αγαπητέ Πατριάρχη, έχω την αίσθηση πως ο προβληματισμός σου γύρω από το μέλλον (και το παρόν) των ιστολογίων, είναι μεν κατανοητός και σεβαστός, αλλά έχει να κάνει καθαρά με τις δικές σου, προσωπικές θεωρήσεις γύρω από:
- το γιατί κάποιος να δημιουργήσει ένα ιστολόγιο
- και πώς αυτός/αυτή θέλει (ή πρέπει) να το λειτουργεί.

Αν επεκταθώ θα καταλήξω να γράψω ένα μακροσκελές σεντόνι, για αυτό θα πω μονάχα ότι σύμφωνα με τις δικές μου θεωρήσεις για τους δύο ανωτέρω βασικούς (κατά τη γνώμη μου, πάντα) άξονες, ναι, ισχύουν τα περισσότερα (όχι όλα και όχι για όλους) από αυτά που σε προβληματίζουν, αλλα δεν είναι απαραιτήτως αρνητικά.

ΥΓ./Γενική παρατήρηση : Να αγιάσει το στόμα σου που έθιξες το θέμα των αναπάντητων σχολίων. Δεν μπορεί να αγνοούμε τον άλλον που μας κάνει την τιμή να αφήσει ένα σχόλιο στο μπλογκ μας και μετά να δυσανασχετούμε που δεν έχχουμε δεκάδες/εκατοντάδες σχόλια...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή,
κακώς και ίσως υπ' ευθύνη-μου
η συζήτηση οδηγήθηκε στην αντίθεση FB και Blogs,
αφού σωστά λες ότι αυτά τα δύο μπορούν να αλληλοσυμπληρωθούν.
Η ανάρτησή μου αφορά κυρίως στις δικές-μας ευθύνες
ως ιστολόγων
για την απονεύρωση των μπλογκς-μας,
για την εξασθένιση της δράσης-τους,
για τα λάθη-μας που μετέτρεψαν το δυναμικό ιστολογείν σε παράλληλους μονολόγους.
Π.Φ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Θαλή,
όπως δήλωσα και παραπάνω στη Βιβή,
ο προβληματισμός για το παρόν και το μέλλον των μπλογκς
ενέχει και αιχμές για τις ευθύνες-μας ως ιστολόγων
που αγνοήσαμε το μίνιμουμ μιας δεοντολογίας
η οποία σταδιακά σχηματίστηκε ή έπρεπε να σχηματιστεί,
για να θωρακιστεί το ιστολογείν από τον κακό εαυτό-του.

Όμως έχεις δίκιο ότι κάθε μπλόγκερ δεν είναι υποχρεωτικό να ακολουθεί τις κατευθύνσεις που εγώ έθεσα,
και για λόγους πολυφωνίας.

Ωστόσο, όσο συζητάμε,
τόσο ξεκαθαρίζουμε μέσα-μας τα λάθη και τις παραλείψεις-μας,
καθώς και τις εναλλακτικές τακτικές,
ώστε να θέσουμε, ο καθένας για τον εαυτό-του,
προδιαγραφές ποιότητας σε ό,τι κάνουμε χρόνια τώρα.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ,
θα ήθελα προσωπικά να καταγράψεις με συστηματικό τρόπο τις διαφωνίες-σου
και να δείξεις θέματα που πρέπει να αφορούν όλους
και άλλα που αξίζει (κατ' επιλογήν) να τα προωθήσουμε ο καθένας για το ιστολόγιό-του.
Θα ήθελα το σεντόνι-σου...

Λ.χ. η απάντηση στα σχόλια υπηρετεί τη γενικότερη αρχή,
την οποία πιστεύω ακράδαντα,
η οποία είναι ο δ ι ά λ ο γ ο ς :
πολλά απ' όσα επισημαίνει το ποστ-μου συγκλίνουν σστο πνεύμα διαλόγου, αλληλεπίδρασης, αμοιβαιότητας και συζήτησης,
ώστε η ανάγνωση βιβλίων να διεξάγεται με συμφωνίες και διαφωνίες και όχι με παράλληλους μονολόγους.
Ευχαριστώ
Π.Φ.

Anonymous said...

Δεν έχω ιστολόγιο ούτε fb, όμως διαβάζω βιβλιο-ιστολόγια που εμπιστεύομαι για να παίρνω ιδέες όταν θέλω ν’αγοράσω βιβλία παρότι έχω ήδη λίστες με τα επιθυμητά.
Εχει τύχη να διαβάσω βιβλίο το οποίο δεν άξιζε και που σ’αυτό με οδήγησε κριτική ιστολογίου και το οποίο φυσικά ιστολόγιο έπαψα να διαβάζω.
Το παρόν ιστολόγιο μ’αρέσει γιατί δείχνει το πάθος του και προβληματίζεται για τα θέματα που ασχολείται.

Βιβή Γ. said...

Θαλή,με αφορμή το υστερόγραφό σου συνειδητοποιώ ότι δεν έχω κατασταλάξει επ΄αυτού.Γιατί να χρειάζεται απάντηση κάθε σχόλιο διεξοδικά αν μπορεί να σταθεί αυτόνομα;Αν είναι συζήτηση σε εξέλιξη,όπως εδώ,εντάξει.Εσύ τι εννοείς ακριβώς;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Anonyme,
το αν σ΄ άρεσε ή όχι ένα βιβλίο που πρότεινε ο Χ ιστολόγος
δεν απαξιώνει και το ιστολόγιό-του.
Απλώς είχατε/έχετε άλλη γνώμη για τη λογοτεχνία.
Πιο πολύ, κατά τη γνώμη-μου, μετράει ο τρόπος με τον οποίο επιχειρηματολογεί,
ώστε να έχεις ιδέα και περί του αντιθέτου απ' αυτό που θα πιστεύεις.
Επίσης,
παράλληλα με τους επαίνους-σου,
θα προτιμούσα να συνειδητοποιήσω τις ελλείψεις ή λάθη-μου,
ώστε να ξανανιώσει γενικά το ιστολογείν (επομένως και η φιλαναγνωσία μέσω των μπλογκς)
με όσα μπορώ εγώ να κάνω
(αλλά και όλοι-μας).

Ούτως ή άλλως σ' ευχαριστώ για τα καλά-σου λόγια.
Π.Φ.

Βιβή Γ. said...

Ανώνυμε, ένα μπλογκ δίνει στίγμα κι αν σου κάνει το καταλαβαίνεις και γίνεσαι φίλος κι επισκέπτης αλλά δεν (μπορεί να ) είναι ευαγγέλιο ούτε κι η επιτομή του αντικειμενικού. Αντικειμενικότητα δεν υπάρχει,με τον χρόνο αλλάζει κι εξελίσσεται κι αυτός που το κρατά.Η παρουσίαση γίνεται με υποκειμενικά και ενίοτε συγκυριακά κριτήρια.Κι εμείς πράττουμε ομοίως κι αναλόγως.

Βιβή Γ. said...

Α,Πατριάρχη, είναι κι οι καιροί περίεργοι,αυτό λάβε το υπόψη σου.Βολεύει η συνθηματολογία και έλκει το κοινό κυρίως ό,τι στηρίζεται σε πολιτική κατηγόρια και φαρμακογλωσσιά.Τα λίγα βιβλιοφιλικά μπλογκς που συχνά πυκνά πολιτικολογούν δεν είναι πιασιάρικα μ΄αυτήν την έννοια και ευτυχώς.

Βιβή Γ. said...

Πατριάρχη, γίναμε ξαφνικά πολλοί κι όλοι αυθεντίες,κριτικοί στην θέση των κριτικών(που μεταξύ μας,λόγω της δικής τους τραγικής ανεπάρκειας και φανερής ανυπαρξίας ξεκίνησαν τα στραβά κι οι παρανοήσεις περί κριτικής και στράφηκαν οι αναγνώστες σε μας,που τι είμαστε εκτός από αναγνώστες οι ίδιοι που απλά θελήσαμε να κάνουμε την δονκιχωτική τρελάρα μας κι ως εκεί,μετά άρχισαν οι ζουρνάδες που λέει ο Μαραμπού).

Κατερίνα Μαλακατέ said...

Πατριάρχα μου,
Επαναφέρεις ένα θέμα που τελειωμό δεν έχει, ίσως να μην έχει και "λύση". Έχεις δίκιο ως προς αυτό: είμαστε λίγο αυτιστικοί, περιχαρακωνόμαστε στον μικρόκοσμό μας, στους φίλους, τις παρέες, τα βιβλία μας. Δεν ανοιγόμαστε πια.

Από την άλλη δεν πιστεύω πως σε κάθε σχόλιο στα blogs πρέπει να υπάρχει μια απάντηση. Ο διάλογος είναι ουσιαστικός όταν αφορά το θέμα τους συνομιλητές. Αν το θέμα του σχολίου δεν έχει να κάνει με κάτι που με ενδιαφέρει, σπανίως απαντώ. Ή αν κάποιος άλλος έχει ήδη απαντήσει για μένα και συμφωνώ μαζί του. Ο διάλογος δεν περιλαμβάνει "υποχρέωση".

Το σίγουρο είναι πως το blogging αλλάζει. Δεν ξέρω προς ποια κατεύθυνση, θα το καθορίσουμε και εμείς οι ιστολόγοι. Το μόνο που ζητάω πια από τον εαυτό μου [και τους άλλους bloggers] είναι ειλικρίνεια χωρίς εξαρτήσεις. Δεν είμαστε όπλα στην διαφημιστική φαρέτρα κανενός. Και ελπίζω να μην γίνουμε.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή,
αν το τελευταίο-σου σχόλιο αντιστοιχεί στο δικό-μου περί "παράλληλων μονολόγων",
σε καταλαβαίνω.
Μας νοιάζει να πούμε τη γνώμη-μας, να δείξουμε τι ξέρουμε, τι σκεφτήκαμε, τι κρίναμε,
κι αδιαφορούμε για το τι γράφει ο άλλος (σιγά μη με νοιάζει ο τυχαίος),
αδιαφορούμε για την άλλη οπτική (σιγά μην υπάρχει)
και έτσι υποτάξαμε την ανάγνωση στην "δονκιχωτική τρελάρα-μας" να δείξουμε τα όπλα-μας.
Π.Φ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Κατερίνα,
η ανάρτησή-σου άνοιξε τον δρόμο για μια γενναία αυτογνωσία.
Ναι, μέναμε αυτιστικοί,
όταν επαναπαυόμαστε στις "δάφνες"-μας και χάνουμε τον ανοικτό εαυτό-μας
(δηλ. όταν πιστεύουμε ότι πετύχαμε κάτι και παύουμε να αγωνιζόμαστε για τον διάλογο, για την άλλη άποψη, για τον βάσανο των απόψεών-μας).

Ναι, δεν απαντάμε όταν ήδη κάποιος άλλος απάντησε.
Ναι, δεν απαντάμε αν το σχόλιο ξεφεύγει από την κεντρική κουβέντα.
Αλλά απαντάμε, τουλάχιστον από ευγένεια,
σε όποιον μας έκανε την τιμή (που λέει και ο Θαλής) να πει μια (καλή) κουβέντα για όσα γράφουμε.

Ναι, η ανεξαρτησία είναι βασική προϋπόθεση.
Είναι αυτό που είχες γράψει εσύ:
να μην αφήσουμε ό,τι μας περιβάλλει να μας οδηγήσει σε μια αυτολογοκρισία.
Π.Φ.

ΥΓ. "Διαφημιστική φαρέτρα"; το κρατώ για μια πιο επισταμένη κουβέντα.

Γ. said...

Θα απαντήσω σχετικά εκτεν;estera μόνο για το ζήτημα των αναπάντητων σχολίων. Εγώ προσωπικά το εκλαμβάνω ως αγένεια όταν γραφώ ένα σχόλιο σε έναν μπλογκ και ο οικοδεσπότης δεν μπαίνει καν στον κόπο να μου απαντήσει, έστω και δυο λέξεις… Κι ένας λόγος παραπάνω, καθώς θεωρώ ότι γράφω μόνο όταν έχω κάτι ουσιαστικό & περιεκτικό να πω και δεν γράφω απλώς για να γράφω.

Βιβή, αντιλαμβάνομαι το ότι δεν έχεις κατασταλάξει για το τι είναι πρέπον και τι όχι (όσον αφορά στα σχόλια)· επίσης, καταλαβαίνω καλά κι εκείνους που δεν το θεωρούν απαραίτητο να απαντούν σε όλα τα σχόλια (αφού ώρες-ώρες αναρωτιέμαι μήπως είμαι εγώ που έχω λανθασμένη θεώρηση επί του ζητήματος…!)

Για όλα τα υπόλοιπα, Πατριάρχη, δεν έχω τον χρόνο προς το παρόν να γράψω αναλυτικά την άποψή μου. Θα προσπαθήσω να φτιάξω μια επεξηγηματική ανάρτηση κάποια στιγμή.

Anonymous said...

Πολύ ενδιαφέρουσα ανάρτηση. Ως νέα στο χώρο των βιβλιοφιλικών ιστολογίων, τολμώ να πω πως ελάχιστα μπλογκς μου έδωσαν την αίσθηση πως μπορώ να σχολιάσω, κυρίως επειδή δεν έβλεπα άλλους να το κάνουν. Υπέθετα λοιπόν πως δεν ενδιαφέρονται για σχόλια. Είναι αυτό που λέτε αυτιστικά ιστολόγια ή έστω αποθήκες βιβλιοπαρουσιάσεων και αυτό δεν το βλέπω κατ' ανάγκην κακό, όσο ατελές. Η μη συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για ανταλλαγή απόψεων είναι θέμα έλλειψης και ατέλειας του σχήματος, πιστεύω, εκτός αν ο blogger χρησιμοποιεί το ιστολόγιο μόνο για καταγραφή των απόψεών του. Τότε όμως γιατί επιλέγει το δημόσιο προφίλ; Ενδιαφέρει η επισκεψιμότητα, αλλά όχι ο διάλογος. Εδώ χαλάει η συνταγή, πράγματι.

Να προσθέσω όμως ότι στο μέτρο τουλάχιστον που έχω αντιληφθεί, bloggers και μη μάλλον δείχνουν απρόθυμοι να σχολιάσουν. Ομολογώ ότι προβληματίστηκα και άρχισα να σκέφτομαι είτε ότι είναι παθητικοί αναγνώστες, είτε δεν βρίσκουν κάτι να πουν,είτε φοβούνται την ίσως αγενή αντιμετώπιση. Είτε απλώς αδιαφορούν κλεισμένοι στις δικές τους αναρτήσεις.Οπότε καταλήγει να νιώθει κανείς ότι, αν και διόλου δεν ήταν στις προθέσεις του, για τον εαυτό του γράφει τελικά. Δεν βλέπω τι άλλο μπορεί να κερδίσει δίχως διάλογο.

Ρόζα said...

Λαγός την πτέρην έσειε κακό της κεφαλής του.
Μαζευτείτε κάποιοι για να μην βρεθείτε σε καμιά λίστα φορολογήσιμων.
Για πολύ μαλάκες τους περνάτε τους επισκέπτες σας, τουλάχιστον μην τους προκαλείτε.
Και δεν θα πω τίποτα άλλο τώρα, ετοιμάζομαι για διακοπές...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Θαλή,
- ως προς τα αναπάντητα σχόλια συμφωνούμε.
- ως προς το ευρύτερο θέμα, το οποίο συζητάς με τη Βιβή,
νομίζω ότι αν έχει ένα νόημα αυτή η συζήτηση,
είναι να αυτοκαθορίσουμε στάνταρ ποιότητας,
να ψαχτούμε και να μάθουμε από τα λάθη-μας,
να βρούμε τρόπους βελτίωσης αυτής της ερασιτεχνικής-μας τρέλας.
Κι αν θες, όλα ξεκίνησαν άτυπα (στην ιστορία της ανθρωπότητας)
και σταδιακά απέκτησαν πλαίσια.
Ας τα ορίσουμε εμείς (σε προαιρετική βάση, φυσικά),
για να μην μένουμε σε ό,τι ο καθένας βλέπει.

Θα ήθελα, μέσα σ' αυτό το πνεύμα, και τη δική-σου αναλυτική τοποθέτηση.
Π.Φ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβλιοκοκκυγία,
μιλάς για τον πυρήνα της σκέψης-μου.
Πόσο εμείς οι ίδιοι ως ιστολόγοι εγκαταλείψαμε τη βασική συστατική συνθήκη των μπλογκς, τα σχόλια και δη τον διάλογο.
Έτσι, φτάσαμε σ' αυτό που ονόμασα "παράλληλους μονολόγους".
Συμφωνώ σε όλα όσα λες.
Καταντήσαμε πομποί χωρίς διάθεση για ανταπόκριση,
απόδειξη ότι απαξιούμε να γράψουμε στα μπλογκς των άλλων.
Δεν προλαβαίνουμε, αφού μιλάμε συνεχώς...
Π.Φ.

Βιβή Γ. said...

Vivliokokkygia διέκρινα στα λεγόμενά σου μιαν αντίφαση ,λες "ελάχιστα μπλογκς μου έδωσαν την αίσθηση πως μπορώ να σχολιάσω, κυρίως επειδή δεν έβλεπα άλλους να το κάνουν".Γιατί να μην κάνεις εσύ την αρχή αν σε ενδιαφέρει να πεις κάτι;
Με το ζόρι δεν γίνεται τίποτα και δεν υπάρχει και λόγος να το ζορίζουμε.Τα πιο γρήγορα και εύκολα στην πάρλα/εκτόνωση εφ΄όλης της ύλης μκδ θα νέμονται επ΄αόριστον την μερίδα του λέοντος στην διαδικτυακή επικοινωνία κι ας μην φτάνει η ποιότητά της κατά την ταπεινή μου γνώμη ούτε το δαχτυλάκι των ιστολογίων και δεν είναι κούνημα της πτέρης αυτό (όπως τάδε έφη Ρόζα),φυσικά και είναι ποιοτικότερα τα θεματικά μπλογκς κι όποιος δεν τα γουστάρει ας μην τα διαβάζει.Ας το πάρουμε απόφαση όσοι ακόμα τα αγαπάμε κι ας χρησιμοποιούμε και τα μκδ με μέτρο για την επιβίωση των μπλογκς είτε τα βλέπουμε σαν ημερολόγια,είτε σαν αρχεία είτε σαν οτιδήποτε.

Η απολογία μου τώρα.Στο δικό μου υποτίθεται δεν βολεύει πρακτικά η φόρμα,είναι-μου λένε φίλοι-δυσλειτουργικό.Ό,τι πείτε παιδιά.Δεν είχα εξαρχής πληθώρα σχολίων,το έχω αποδεχτεί. Έτσι όμως δεν ανοίγω τα σχόλια τακτικά κι έπεσα στην λούμπα να μην απαντώ άμεσα.Δεν είμαι αδιάφορη ούτε αγενής.Αμελής κι άνθρωπος που περνάει καλές και κακές φάσεις,ναι.
Να που έκανε την αρχή η Κατερίνα, έβαλε κι ο Πατριάρχης συγκεκριμένα ερωτήματα και κάτι θα βγει.Με την καλοπροαίρετη συζήτηση πάντα κάτι καλό προκύπτει ατομικά και γενικότερα.

Βιβή Γ. said...

Θαλή,έχεις δίκιο σε πολλά,έσο όμως επιεικής,δίνε χρόνο.Ολόκληρη χώρα είναι κατακερματισμένη και σκυλοτρωγόμαστε,οι μπλόγκερς θα αποτελούσαν εξαίρεση;

Βιβή Γ. said...

Πατριάρχη,αλλάζουν οι άνθρωποι και οι καιροί.Το blogging ήδη έξω γίνεται ξανά πολύ προσωπική υπόθεση.Εκτός από το εστιασμένο σε κάτι στο οποίο ασκείται κριτική(εκείνοι δεν φοβούνται να το ονομάσουν έτσι κι έχουν πλήρη επίγνωση της ερασιτεχνικής από την επαγγελματική).Για προφανείς λόγους.Η φάση (απαξίωσης την λες εσύ,αμέλειας και ναρκισσισμού την λέω ηπιότερα εκφραζόμενη εγώ) να μην γράφουμε στο μπλογκ του άλλου-του "συναδέλφου"-είναι απλώς ένα στάδιο.Θα πάμε αλλού μετά.

Μαραμπού said...

Σχετικά με τα σχόλια, θεωρώ πως αν η ανάρτηση δεν διαθέτει ερεθίσματα για να παρεκκλίνει η σκέψη, τότε θα είναι σχετικά λίγα και αδιάφορα. Αν κάποιος γράψει μια κοινή βιβλιοπαρουσίαση, τότε είτε δεν θα λάβει κανένα σχόλιο από αυτούς που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο είτε θα λάβει ένα σχόλιο του τύπου "Φαίνεται ενδιαφέρον βιβλίο", το οποίο ακόμα και αν (που είναι δεδομένο!) ευχαριστήσει τον μπλόγκερ, δεν είναι υποχρεωμένος για λόγους ευγενείας, να απαντήσει.

Τα σχόλια γίνονται για να δείξουν την χαρά και την ευγνωμοσύνη του αναγνώστη απέναντι στις σκέψεις που εξέθεσε ο μπλόγκερ και όχι για να περιμένουν μια ευχαριστήρια απάντηση για τα κολακευτικά τους λόγια. Αλίμονο, αν περιμέναμε να μας ευχαριστήσει κάθε συγγραφέας/αρθρογράφος για τα βιβλία/άρθρα του οποίου διαβάσαμε! Δεν θα του έμενε χρόνος να γράψει τίποτε άλλο.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βιβή, τι εννοείς ότι θα πάμε αλλού μετά;
Πώς φαντάζεσαι το μέλλον του blogging;
Π.Φ.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μαραμπού,
είναι σχεδόν αυτονόητο ότι δεν απαντάμε σε φτηνές φιλοφρονήσεις,
σε πρόχειρες κολακείες,
σε σχόλια του τύπου
γεια-σου-τι-κάνεις-δεν-έχω-τι-να-πω-αλλά-ήθελα-να-κάνω-ένα-άτυπο-like.
Μιλάμε φυσικά για σχόλια που προωθούν τη συζήτηση, που διαφωνούν, που προσθέτουν, που επεκτείνουν τη σκέψη.
Και συνήθως τα περισσότερα είναι έτσι, τουλάχιστον εδώ.
Καληνύχτα
Π.Φ.

Κατερίνα Μαλακατέ said...

Ξεχνάτε εδώ κάτι που γινόταν παλιά και τώρα έχει ατονήσει. Άφηναν- αφήναμε ένα σχόλιο σε ένα ιστολόγιο πολύ συχνά απλά για να μάθουμε ο ένας τον άλλον, για να μπούμε στο blogroll του ιστολογίου του δημοφιλούς blogger. Άρα μπορεί να μην ήταν τόσο αγνές κι αθώες οι προθέσεις μας. Αυτό ευτυχώς τώρα έχει εκλείψει και δεν μου λείπει και καθόλου. Θέλω να πω, αν εγώ έχω στο blogroll την σχετικά νέα Βιβλιοκοκκυγία είναι γιατί ασχολήθηκα να ψάξω πως υπάρχει κι όχι γιατί άφησε 10 σχόλια στο Διαβάζοντας για να μου καταδείξει την παρουσία της. Οπότε, το θέμα είναι όχι ο αριθμός των σχολίων αλλά η ουσία τους. Τα "ευχαριστώ", τα "καλημέρα", τα "ωραίο" κολακεύουν τον εγωισμό μας, αλλά δεν προάγουν τον διάλογο.

Και κάτι παρήγορο, τόσο σε τούτο το ποστ, όσο και στο αντίστοιχο δικό μου, όπου υπάρχουν κλωστές που εξέχουν και μπορούν να σχολιάστουν, τα σχόλια δεν λείπουν.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δηλαδή, Κατερίνα,
τα ποστ που έχουν "κλωστές που εξέχουν"
είναι μόνο όσα μιλάνε για μας, για τη λογοτεχνία ή την ανάγνωση
και όχι για δεκάδες βιβλία που διαβάσαμε;
Δηλαδή, το ίδιο το βιβλίο (είτε το έχει διαβάσει κανείς άλλος είτε όχι)
δεν είναι ικανή συνθήκη συζήτησης;
Φυσικά, παίζει ρόλο και ο τρόπος παρουσίας-του,
αλλά η μικρή-μου πείρα δείχνει ότι προσπερνάμε αδιάφοροι τη γνώμη του άλλου,
ακόμα και για ένα βιβλίο που έχουμε κι εμείς διαβάσει,
σαν να είμαστε "αυτιστικοί" που περιοριζόμαστε μόνο στη δική-μας γνώμη,
στο δικό-μας ιστολογικό βιλαέτι.
Π.Φ.

Κατερίνα Μαλακατέ said...

Εδώ Πατριάρχα μου μάλλον φταίμε εμείς οι ιστολόγοι.
Μπαίνουν οι εγωισμοί μας στην μέση,
οι κατά καιρούς μικρές μας έριδες.
Ας πούμε, αφού δεν σχολιάζουμε εμείς ο ένας στον άλλον για τα βιβλία,
που διαβάζουμε παρόμοια και ενδιαφερόμαστε εξίσου,
γιατί να το κάνουν οι άλλοι;

Κατ.

Βιβή Γ. said...

Κατερίνα και Πατριάρχη,αν μιλάτε για τους 15 άντε 20 που γνωριζόμαστε κουτσά στραβά-άλλοι και δια ζώσης άλλοι μόνον διαδικτυακά-το καταλαβαίνω αυτό που λέτε και μπορούμε να το αλλάξουμε,
όσο γίνεται.
Αλλά δεν θα πάει πιο πέρα από ένα μεγάλωμα του γνωστού κύκλου,γιατί ναι,είναι βιλαέτι του καθενός από τον ίδιο του τον ορισμό το blogging, κι εμείς μην το ξεχνάτε αυτό,μιλάμε για το βιβλιοφιλικό που ευνοεί συλλογικά βήματα και κινήσεις αλλά καλώς ή κακώς είμαστε μειοψηφία στη μπλογκόσφαιρα.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Κατερίνα και Βιβή,
η Κατερίνα ξέρει πολύ καλά τι λέει.
Αναφέρεται στους βιβλιόφιλους μπλόγκερς,
που νομίζουν ότι πιάσανε τον Πάπα από τ'...,
που νομίζουν ότι τους συμφέρει να λειτουργούν ανταγωνιστικά και να προβάλλουν μικρούς ή μεγάλους εγωισμούς.
Η αυτογνωσία σ' αυτήν την περίπτωση είναι το πρώτο βήμα αλλαγής,
η ενεργότερη συμμετοχή σε ό,τι μας φαίνεται αξιόλογο το δεύτερο,
η συζήτηση πάνω σ' αυτό που γράφει ο άλλος και φυσικά ενδιαφέρει κι εμάς, άμεσα ή έμμεσα.

Και κλείνω με μια πραγματική ιστορία:
σε μια μικρή λουτρόπολη ήταν στον κεντρικό δρόμο-παραλία
τρεις καφετέριες.
Όταν έκλεισαν οι δύο, ο ιδιοκτήτης της τρίτης,
αντί να πανηγυρίζει,
μουρμούριζε ότι αυτό ήταν εις βάρος και του δικού-του μαγαζιού,
αφού θα έπαυε ο κόσμος να βλέπει την παραλία ως στέκι, ως περατζάδα, ως meeting point, που λένε και στο χωριό.
Η επιτυχία του ενός, η προβολή-του, ο ντόρος γύρω από κάθε ιστολόγιο
ανοίγει δρόμους για όλους.
Π.Φ.

Βιβή Γ. said...

Έξοχη η παραβολή,αντάξια ενός Πατριάρχη.Είμαστε όμως σε καιρούς ποικίλης αξιακής ήττας,το ξέρεις κι εσύ κι εγώ και η Κατερίνα και γι αυτό,υποθέτω, κάνουμε την κουβέντα.
Με το ζόρι και δυο τρεις κούκους δεν τονώνονται χαμένες αξίες Ιουλιάτικα, φίλε μου.Ας κάνουμε αυτό που μας βγαίνει ως προσωπική ανάγκη και θα δούμε τον χειμώνα που έρχεται,κοντός ψαλμός κτλ κτλ

Apis Mellifica said...

Αγαπητέ Πατριάρχα,
μπορείτε ασφαλώς να φανταστείτε τη χαρά και την αδημονία ενός παιδιού που το αφήνουν σε ένα μεγάλο παιχνιδάδικο και του λένε διάλεξε, κάπως έτσι λειτουργούν τα ιστολόγια -όλα- για έναν νεοφερμένο στο χώρο της λογοτεχνίας.
Αυτό που ψάχνει όμως καθώς προχωρούν οι αναγνώσεις, είναι κάτι βαθύτερο από την απλή πληροφόρηση, είναι η διαμόρφωση λογοτεχνικής κουλτούρας. Σ' αυτό το σημείο γίνονται πολλά ξεκαθαρίσματα -με δική του ευθύνη- ως προς το ποια θα συνεχίσει να παρακολουθεί ή να ψαχουλεύει και το κριτήριο μπορεί να κάτι περισσότερο από τον αριθμό των σχολίων, που κι αυτά παραπάνω από καλοδεχούμενα είναι, μπορεί να είναι απλά πόσο αυτοακυρώνεται ο γράφων ακόμη και κατά την πορεία της ίδιας ανάρτησης, πόσο και πώς προβληματίζεται, ποιος είναι ο τρόπος που αντιλαμβάνεται το καλό και το στραβό στη λογοτεχνία, κάτι που είναι πέρα από την απλή εκφορά μιας θετικής ή αρνητικής άποψης. Σ'αυτά τα σημεία και κάτω από τις γραμμές, φαίνεται και η έλλειψη υπεροψίας, μια έλλειψη που κάνει τα γραφόμενα εξόχως γοητευτικά. Η αλληλεπίδραση εδώ είναι αφανής αλλά υπάρχει.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Apis,
σε καταλαβαίνω.
Κάθε επιλογή έχει τη δική-της βαρύτητα.
Π.Φ.