Wednesday, December 14, 2011

Βραβεία Λογοτεχνίας 2011 (για βιβλία που δημοσιεύτηκαν το 2010)

Κανονικά τέσσερις είναι οι φορείς που έχουν καθιερώσει ένα βραβείο για τη λογοτεχνική παραγωγή κάθε έτους, καθένας με διαφορετικά κριτήρια και όρους διεξαγωγής. Δυστυχώς τα Κρατικά Βραβεία τα οποία απ’ όσο ξέρω ακόμα δεν έχουν ανακοινώσει τίποτα (νομίζω στις αρχές του 2012 θα βραβεύσουν το 2010!) έχουν αρκετά απαξιωθεί και έχω διαβάσει πολλά για την αναξιοπιστία-τους, τη διαπλοκή, τα αλισβερίσια, τις παρεμβάσεις κ.ο.κ. Από εκεί και πέρα το περιοδικό «Διαβάζω», το περιοδικό «Δέκατα» και το ΕΚΕΒΙ με το βραβείο αναγνωστών συντάσσουν βραχείες λίστες και μετά εκδίδουν το τελικό αποτέλεσμα.
Ας πάρουμε για παράδειγμα το μυθιστόρημα, για το οποίο έχουμε και από τους τρεις φορείς πλήρη λίστα και βραβείο στο πρώτο:


Φορέας
Βραχεία λίστα
περιοδικό Διαβάζω

- Κώστας Ακρίβος, "Ποιος θυμάται τον Αλφόνς" (Μεταίχμιο)
-Λένα Διβάνη, “Ένα πεινασμένο στόμα” (Καστανιώτης)
-Μάρω Δούκα, "Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ" (Πατάκης)
-Τάκης Θεοδωρόπουλος, "Το ξυπόλυτο σύννεφο" (Ωκεανίδα)
-Ιωάννα Καρυστιάνη, “Τα σακιά"
(Καστανιώτης)
-Θωμάς Κοροβίνης, "Ο γύρος του θανάτου"
(Άγρα)
-Γιάννης Μακριδάκης, "Ήλιος με δόντια"
(Εστία)
-Αμάντα Μιχαλοπούλου, "Πώς να κρυφτείς"
(Καστανιώτης)
-Σοφία Νικολαΐδου, "Απόψε δεν έχουμε φίλους" 
(Μεταίχμιο)
-Μιλτιάδης Β. Χατζόπουλος, "Ο περατικός"
(Εστία)

Επιτροπή
Ευριπίδης Γαραντούδης
Αλέξης Ζήρας
Κώστας Καρακώτιας,
Κατερίνα Κωστίου, Χριστίνα Ντουνιά, Μανώλης Πιμπλής
Λίζυ Τσιριμώκου
Athens Prize for Literature (περιοδικό Δέκατα)

-Ελένη Γιαννακάκη, “Σναφ” (Εστία)
-Θεόδωρος Γρηγοριάδης, “Ο παλαιστής και ο δερβίσης” (Πατάκης)
-Ιωάννα Καρυστιάνη, “Τα σακιά” (Kαστανιώτης)
-Βαγγέλης Κούτας, “Μια χαραμάδα φως” (Ψυχογιός)
-Ανδρέας Μήτσου, “Ο αγαπημένος των μελισσών” (Καστανιώτης)
-Κώστας Μουζουράκης, ”Φίδια στον σκορπιό” (Καστανιώτης)
-Σοφία Νικολαΐδου, ”Απόψε δεν έχουμε φίλους” (Μεταίχμιο)
-Κλαίτη Σωτηριάδου, “Μπονζάι” (Κέδρος)
-Μισέλ Φάις, “Πορφυρά γέλια” (Πατάκης)
-Παναγιώτης Χατζημωϋσιάδης, ”Αστοχία υλικού” (Μεταίχμιο)

Επιτροπή
Κατερίνα Ζαρόκωστα, Αχιλλέας Κυριακίδης, Γιώργος Μπράμος, Ντίνος Σιώτης,
Χρύσα Σπυροπούλου
Βραβεία Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ

-Μάρω Βαμβουνάκη, “Ο ερωτευμένος Πολωνός”, (Ψυχογιός)
- Μιχάλης Γεννάρης, “Πρίγκιπες και δολοφόνοι”, (Ίνδικτος)
-Θεόδωρος Γρηγοριάδης, “Ο παλαιστής και ο δερβίσης”, (Πατάκης)
-Μάνος Ελευθερίου, “Πριν απ’ το ηλιοβασίλεμα”, (Μεταίχμιο)
-Ισίδωρος Ζουργός, “Ανεμώλια”, (Πατάκης)
-Νίκος Θέμελης, “Η συμφωνία των ονείρων”, (Μεταίχμιο)
-Ιωάννα Καρυστιάνη, “Τα σακιά”, (Καστανιώτης)
-Θωμάς Κοροβίνης, “Ο γύρος του θανάτου”, (Άγρα)
-Γιάννης Μακριδάκης, “Η άλωση της Κωσταντίας”, (Εστίας)
-Πέτρος Μάρκαρης, “Ληξιπρόθεσμα δάνεια”, (Γαβριηλίδης)
-Αμάντα Μιχαλοπούλου, “Πώς να κρυφτείς”, (Καστανιώτης)
-Ιωάννα Μπουραζοπούλου, “Η ενοχή της αθωότητας”, (Καστανιώτης)
-Χίλντα Παπαδημητρίου, “Για μια χούφτα βινύλια”, (Μεταίχμιο)
-Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, “Κι όμως ανθίζει…”, (Μεταίχμιο)
-Μιχάλης Φακίνος, “Η έρημος έρχεται”, (Καστανιώτης)

Επιτροπή
Λέσχες βιβλίων και ανώνυμοι αναγνώστες


Η λίστα με αλφαβητική σειρά:

 
-Κώστας Ακρίβος, "Ποιος θυμάται τον Αλφόνς" (Μεταίχμιο)
-Μάρω Βαμβουνάκη, “Ο ερωτευμένος Πολωνός”, (Ψυχογιός)
-Μιχάλης Γεννάρης, “Πρίγκιπες και δολοφόνοι”, (Ίνδικτος)
-Ελένη Γιαννακάκη, “Σναφ” (Εστία)
-Θεόδωρος Γρηγοριάδης, “Ο παλαιστής και ο δερβίσης” (Πατάκης)   [2]
-Λένα Διβάνη, "Ένα πεινασμένο στόμα" (Καστανιώτης)
-Μάρω Δούκα "Το δίκιο είναι ζόρικο πολύ" (Πατάκης)
-Μάνος Ελευθερίου, “Πριν απ’ το ηλιοβασίλεμα”, (Μεταίχμιο)
-Ισίδωρος Ζουργός, “Ανεμώλια”, (Πατάκης)
-Νίκος Θέμελης, “Η συμφωνία των ονείρων”, (Μεταίχμιο)
-Τάκης Θεοδωρόπουλος, "Το ξυπόλυτο σύννεφο" 
(Ωκεανίδα)
-Ιωάννα Καρυστιάνη, “Τα σακιά” (Kαστανιώτης)                       [3]
-Θωμάς Κοροβίνης, "Ο γύρος του θανάτου" (Άγρα)                   [2]
-Βαγγέλης Κούτας, “Μια χαραμάδα φως” (Ψυχογιός)
-Γιάννης Μακριδάκης, “Η άλωση της Κωσταντίας”, (Εστίας)
-Γιάννης Μακριδάκης, "Ήλιος με δόντια"
, (Εστία)
-Πέτρος Μάρκαρης, “Ληξιπρόθεσμα δάνεια”, (Γαβριηλίδης)
-Λία Μεγάλου-Σεφεριάδη, “Κι όμως ανθίζει…”, (Μεταίχμιο)
-Αμάντα Μιχαλοπούλου, “Πώς να κρυφτείς”, (Καστανιώτης)  [2]
-Ανδρέας Μήτσου, “Ο αγαπημένος των μελισσών” (Καστανιώτης)
-Κώστας Μουζουράκης, ”Φίδια στον σκορπιό” (Καστανιώτης)
-Ιωάννα Μπουραζοπούλου, “Η ενοχή της αθωότητας”, (Καστανιώτης)
-Σοφία Νικολαΐδου, ”Απόψε δεν έχουμε φίλους” (Μεταίχμιο)             [2]
-Χίλντα Παπαδημητρίου, “Για μια χούφτα βινύλια”, (Μεταίχμιο)
-Κλαίτη Σωτηριάδου, “Μπονζάι” (Κέδρος)
-Μισέλ Φάις, “Πορφυρά γέλια” (Πατάκης)
-Μιχάλης Φακίνος, “Η έρημος έρχεται”, (Καστανιώτης)
-Παναγιώτης Χατζημωϋσιάδης, ”Αστοχία υλικού” (Μεταίχμιο)
-Μιλτιάδης Β. Χατζόπουλος, "Ο περατικός" (Εστία)


Μερικά στατιστικά:
1.      Τα μυθιστορήματα που συνολικά κρίθηκαν άξια να συμπεριληφθούν σε μία εκ των βραχείων λιστών είναι 29.
2.      Και στις τρεις λίστες βρέθηκαν «Τα Σακιά» της Ι. Καρυστιάνη, ενώ σε δύο τα: “Πώς να κρυφτείς” της Α. Μιχαλοπούλου, “Ο παλαιστής και ο δερβίσης” του Θ. Γρηγοριάδη, , "Ο γύρος του θανάτου" του Θ. Κοροβίνη και ”Απόψε δεν έχουμε φίλους” της Σ. Νικολαΐδου.
3.      Τελικά το «Διαβάζω» έδωσε το βραβείο στα «Σακιά» της Ι. Καρυστιάνη, τα «Δέκατα» βράβευσε το ”Απόψε δεν έχουμε φίλους” της Σ. Νικολαΐδου και το ΕΚΕΒΙ, δηλαδή οι αναγνώστες, τα “Ανεμώλια” του Ισίδωρου Ζουργού.
4.      Αν τα βραβεία είναι μια πλευρά της περιγραφής ενός έτους, έχουμε σε σύνοψη τα στοιχεία του 2010, όπως διαμορφώθηκαν από κριτικούς, συγγραφείς και αναγνώστες.
Πατριάρχης Φώτιος

8 comments:

Sue G. said...

Πολύ κατατοπιστική τούτη η συγκεντρωτική κατάσταση των Λογοτεχνικών Βραβείων, Πατριάρχα. Οι λίστες τους είναι, πράγματι, ενδιαφέρουσες και στιβαρές. Ενδιαφέρον, όμως, θα είχε και μια καταγραφή των κριτηρίων με τα οποία αποδίδονται τα συγκεκριμένα βραβεία και ιδίως το πού διαφοροποιείται (αν διαφοροποιείται) το σκεπτικό τους.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Δυστυχώς, Sue,
κανένας, απ' όσο ξέρω, δεν δημοσιεύει σκεπτικό, κρίσεις, πρακτικά ή κάτι ανάλογο. Επομένως, μένουμε με τις προσωπικές-μας εκτιμήσεις που μόνο εικασίες μπορεί να είναι ή έστω σκέψεις ανάλογα με τα δικά-μας κριτήρια.

Μπορεί κανείς να βγάλει κάποια πιο συγκεντρωτικά αξιολογικά συμπεράσματα συγκρίνοντας τις λίστες μεταξύ-τους;
Περιμένω τις πιστολιές-σας.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Αυτό το βραβείο αναγνωστών δεν το καταλαβαίνω με τίποτα. (Τουλάχιστον εκεί που υπάρχει μια επιτροπή, διαβλητό-ξεδιαβλητό, υπάρχει, θεωρητικά, μαι ευθύνη, κάποιες αρχές) Αλλά αυτο το SMS me τίποτα δεν το ακταλαβάινω. Δηλ. εχω εγώ είκοσι φιλαράκια και τους λέω στειλτε εσεμες, κι αυτο ειναι "λογοτεχνικό βραβείο"; μα εξευτελίζει τους ίδιους που το παίρνουν!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Συμφωνώ, κυρίως επειδή οι αναγνώστες δηλώνουν την προτίμησή-τους αγοράζοντας και όχι ψηφίζοντας. Από την άλλη, θα έπρεπε, επειδή δεν έχε εμπορική αξία όπως η Eurovision, να μπορεί κανείς να ψηφίσει μόνο μία φορά. Γίνεται; Αν όχι, τότε η ψηφοφορία καταντά, όπως λέει η Πελλεγκρίνα, μαζεύω τους φίλους-μου και μάλιστα αυτούς του Facebook! και ψηφίζουν.

Ας μείνουμε όμως στις λίστες. τώρα που το συζητάμε πόσο διαφορετική είναι η λίστα των Λεσχών από αυτήν των κριτικών;
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

μα υποθετω οτι θα ψηφιζει κανεις μονο μια φορά, τι σχεση εχει αυτο; μπορεις εσυ και οι φιλοι σου ν εχετε δεκάδες αρισθμούς-κινητα.

η λιστα των λεσχων περιεχει τρια βιβλια που μαλλον ανηκουν στην κατηγορία μπεστ σελερ: Βαμβουνάκη, θέμελη και (νομίζω) Ζουργό. Αυτο δεν ισχυει με τις άλλες

Pellegrina said...

επιηση η λιστα των λεσχών περιεχει και δύο αστυνομικα (παλι διφορούμενη κατάσταση) γενικά ειναι πιο εμπορική, αλλα αυτο ειναι λογικό. Εμένα η αντιρρησή μου ειναι το εσεμες, δηλ.δεν το χωνεύω! Βραβείο από ανθρωπους που δεν εχουν διαβασει, ουτε καν αυτο που ψηφίζουν! (ασε που θα επρεπε ολα να τα εχουν διαβασει, για να εκφέρουν γνώμη! αυτά τα θεωρώ υπέυθυνα πραγματα, δεν ειναι τηλεοπτικό σοου το γραψιμο)

Πάπισσα Ιωάννα said...

Γι' αυτό λέω ότι επειδή δεν μπορεί να εξασφαλιστεί μια παναγνωστική αντιπροσωπευτικότητα, αλλά -όπως λες- ψηφίζουν πέρα από αναγνώστες και "φίλοι", δεν έχει το κύρος μια τέτοια διαδικασία.

Γι' αυτό, ομολογώ πως σκέφτηκα αν θα έβαζα αυτή τη λίστα στα υπόψη, αλλά τελικά το έκανα α) για λόγους δεοντολογίας και β) για να δούμε τι προτείνεται από τις Λέσχες και όχι τελικά τι βραβεύεται.
Καλημέρα
Πατριάρχης Φωτιος

Anonymous said...

Καλησπέρα. Συγγνώμη για την καθυστερημενη εισβολή στη συζητηση αλλά τώρα την είδα. Μικρά σχόλια για τα διαδικαστικά των βραβειων οπως συζητιούνται εδώ (από όσο τα θυμαμαι κι εγώ):

α) το Διαβάζω δημοσιεύει τις βαθμολογίες καθε βιβλίου αναλυτικά (απλα μη αντιστοιχίζοντας, για προφανεις νομίζω λόγους, βαθμολογίες και ονόματα κριτών) στο τεύχος που κυκλφοορεί μετά την απονομή των βραβείων. Δεν είναι δημοσίευση πρακτικών αυτή, πάντως είναι ενδιαφερουσα πρακτική και δείχνει και ένα κλίμα (πχ, γινεται φανερό αν τα βραβευμένα ήταν πολύ μπροστά βαθμολογικά από τα υπόλοιπα κλπ)

β)το βραβείο Αναγνωστών είναι ένα λίγο πολύπλοκο πράμα από όσο ξέρω. Υποτίθεται οτι αποφασίζουν οι Λέσχες Αναγνωσης για τα βιβλία από την παραγωγή της χρονιάς που θα ειναι στην βραχεια λίστα. Μετά το αποτέλεσμα βγαινει: 50% οι ψήφοι του κοινού με τα SMS, 50% οι ψήφοι των Λεσχών (ήδη καταμμετρημενες κατά τη διαδικασία συγκρότησης της βραχειας λιστας). Αν θυμαμαι καλα δεν ηταν παντα έτσι - νομίζω αλλαξε επειδη φορά που το κοινο αφεθηκε ανεμπόδιστο να αποφασισει το βραβείο πήγε σε συγγραφέα που θεωρείται συγγραφέας ροζ ευπωλητων (και λογικο, το κοινό, θα πει κανεις, ψηφιζει αγοράζοντας στην τελική, είτε μας αρέσει λογοτεχνικά η επιλογη του ειτε όχι). Μετα προσπαθησαν να βαλουν επιτροπή να αποφασιζει (παράδοξο αφου μιλαμε για βραβείο Αναγνωστων) και βραβεύτηκε βιβλιο συγγραφέα που καλο μπορεί να ήταν, όμως αντίτυπα δεν είχε πουλησει καθολου, το κοινο δεν το ήξερε, για την ακριβεια το εμαθε... μετα την βράβευση του με βραβείο Αναγνστών! (σουρεαλισμός) Ίσως να μην θυμαιαμι ακριβώς τις λεπτομέρειες αλλα τέλος παντων νομίζω οι Λέσχες ανάγνωσης έχουν κι ένα ρολο "¨κρατήματος" στη διαδικασία, να υπάρχει δηλ. μια ισορροπία ως προς τις υποψηφιότητες μεταξύ ευπώλητου και πιο ποιοτικου. Καπως έτσι.

Επειδη καποιος ρώτησε πόσα SMS στέλνει κανεις: φιλος μου έχει πει ότι σε παλιοτερες ψηφοφορίες - δεν ξερω αν έχει αλλαξει αυτό - έχει ψηφίσει με ΠΟΛΛΑ SMS και παραπάνω από ένα βιβλίο. Δηλ. έστειλε δύο SMS για το βιβλίο που του άρεσε περισσότερο, κι από ενα SMS για δυο βιβλία που του άρεσαν κι αυτα. Και παλι καλα αυτός τα είχε διαβάσει και τα τρια που ψηφισε. Αλλοι έστελναν SMS για βιβλιο που δεν το είχαν καν διαβασει επειδή ο συγγραφέας ηταν φιλος τους ή καθηγητής τους. (Έχουν ακουστει για ολοκληρα αμφιθεατρα που ψηφιζαν, αλλά δεν μπορω να το επιβεβαιωσω και για αυτο δεν αναφερω συγκεκριμενα όνομα, μην αφήνω υπονοιες για ανθρωπους εγώ ως ανωννυμος σε ένα μπλογκ.) Νομίζω οτι τον τελευταίο χρονο τουλαχιστον υπήρχε περιορισμος ένα SMS αλλα δεν ειμαι σίγουρος.

-Γιώργος