Thursday, December 10, 2009

Πολωνικός καφές: Ιωάννα Τόμπρου


Η καταφυγή στη λαογραφία κατά τις αστυνομικές έρευνες είναι όντως κάτι πρωτότυπο. Το ξαναείδα στον Ίαν Ράνκιν και πιο συγκεκριμένα στο έργο-του «Καταρράκτες».


“Καμίκο”
Εκδόσεις Εστία
2009

        Υπόθεση: ένα πτώμα αλλοδαπής εικοσιτριάχρονης κινητοποιεί τον ιατροδικαστή Μάριο Χαλκιόπουλο να αρχίσει έρευνες γύρω από μια κούκλα που ανευρέθηκε στα πράγματά-της και μια παρτιτούρα με τα αρχικά της μητέρας-του. Στην έρευνα εμπλέκονται ο προϊστάμενός-του Στέφανος Πετρίδης, η ανθρωπολόγος Φένια Ηλιάδη και διάφορα άλλα δευτερεύοντα πρόσωπα.
       Δράση: αστυνομικό μυθιστόρημα με ψυχολογικούς τόνους βασισμένο στις αναμνήσεις του παρελθόντος και στις αναδρομές που συμπληρώνουν σιγά-σιγά την αφήγηση. Το τέλος δεν είναι αιφνιδιαστικό κι ούτε στιγματίζεται ο ένοχος, αλλά πιο πολύ αποκαλύπτεται ένα κοινωνικό φαινόμενο (η μετανάστευση και η εκμετάλλευσή-της) και οι ψυχολογικές μεταβλητές που εξηγούν κινήσεις και στάσεις.

         Απογοήτευση: αν η λογοτεχνία μας είναι φλύαρη και οι συγγραφείς-μας χάνουν συχνά το μέτρο γεμίζοντας το κείμενό-τους με περιθωριακά στοιχεία, η Τόμπρου αυτό το ανάγει σε μείζονα ανασταλτικό παράγοντα της ποιότητας της γραφής-της. Οι 300 σελίδες του βιβλίου κάλλιστα θα μπορούσαν να είναι 100, οι πολλές παρεκβάσεις θα μπορούσαν να μειωθούν, η πλοκή να είναι πιο σφιχτή και πιο μετρημένη. Αποτέλεσμα αυτού του ξεχειλώματος είναι να αδιαφορούμε πολλάκις για στοιχεία, παραγράφους ή και σελίδες που δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν. Κι αυτό θα συμβεί όχι μόνο σ’ όποιον αρέσει η ταχεία δράση και οι απανωτές εναλλαγές, αλλά και σ’ όποιον η ψυχολογική προσέγγιση του φόνου μέσα στο μυθιστόρημα είναι πλέον οικεία. Οι κοιλιές και οι εκτροπές που θα συναντήσει στο βιβλίο θα τον κουράσουν αφάνταστα.
Πατριάρχης Φώτιος

13 comments:

Pellegrina said...

Γεια. δεν γνωρίζω το βιβλίο, αλλά νομίζω πως αυτο που λες 9για τις φλυαρίες και τις παρεκβάσεις) συμβάινει και σε πιο αναγνωρισμένους συγγραφείς. Απορίες (γιατι προσπαθώ και να μάθω η φτωχη): δεν το αντιλαμβάνονται, δεν επεμβάινουν οι διορθωτές (και γιατί;), οι συγγραφείς θεωρούν αυτά τα στοιχεία χρήσιμα και αξιόλογα ή το κανουν για να βγουν πιο πολλες οι ..σελίδες;

Κατερίνα Μαλακατέ said...

Μάλλον το κάνουν ασυναίσθητα pellegrina, ο συγγραφέας δεν είναι ακριβώς αντικειμενικός κριτής του έργου του. Από την άλλη αν θυμάμαι καλά οι διορθωτές στην Ελλάδα περιορίζονται σε ορθογραφικά λάθη και τρανταχτές ασυνταξίες. Αυτός θεωρούν πως είναι ο ρόλος τους. Οπότε....

Αθηνά said...

Εγώ δυστυχώς είμαι ακόμα πολύ επιφυλακτική απέναντι στους έλληνες συγγραφείς. Δεν έχω βρει ακόμα κάτι που να μου αρέσει πραγματικά πολύ. Τους περισσότερους τους διαβάζω όντας μέλος δανειστικής βιβλιοθήκης.. έχω κι εγώ το κόλλημά μου...Διαβάζω την Ζατέλη ,αντέχω τις πρώτες 50 σελίδες κι ύστερα, ναι το ομολογώ ξεφυλλίζω και στέκομαι σε σελίδες που μου προξενούν ενδιαφέρον.Έτσι το κάθε βιβλίο της μου παίρνει γύρω στα τρία χρόνια να το διαβάσω. Ο Ζουργός ήταν αυτός που με συνεπήρε για πολύ περισσότερες σελίδες αλλά κάπου εκεί που άρχισε για τον εμφύλιο το παράτησα όχι γιατί δεν μ' ενδιαφέρει το θέμα αλλά κάπου είπα :ωχ κι εσύ τα ίδια και τα ίδια...Έναν έλληνα συγγραφέα έχω διαβάσει από την αρχή μέχρι το τέλος , ό άνθρωπος δεν έγραφε πάνω από 250 σελίδες με αμείωτο ενδιαφέρον . Είναι τα βιβλία του Γεράσιμου Τσάκουλου. " Η άθλια οικειότητα του έρωτα" και '"Τζοτζό θέλω να με λένε" από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Είναι κάπως παλιά γιατί ο άνθρωπος έχει πεθάνει εδώ και δέκα χρόνια περίπου αλλά παρμένουν για μένα πάντα επίκαιρα και δυνατά.
Αθηνά

Αθηνά said...

.....όχι Τσάκουλου ..Τσάκαλου

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina,
1. φυσικά ο συγγραφέας θεωρεί ότι όσα (περιττά) γράφει χρειάζονται και θα σ' το εξηγήσει ως στοιχεία της ατμόσφαιρας ή λειτουργικά δεδομένα της τοπιογραφίας ή στοιχεία ταυτότητας του πρωταγωνιστή κ.ο.κ. Όπως λέει η Κατερίνα, δεν είναι αντικειμενικός κριτής του έργου-του.
2. Μετράνε και οι σελίδες, τόσο για εκδοτικούς-αγοραστικούς λόγους, όσο και για να έχει "βάρος" το βιβλίο.
3. στερούνται της ποιητικής πυκνότητας, γιατί το μυθιστόρημα ως είδος πρέπει να γεμίσει τα κενά, να κάνει εμφανείς τις μεταβάσεις, να φουσκώσει με πούπουλα τις τρύπες της αφήγησης.

Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλα...
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Γεια. Οκ, λογικό. Απλά σκέφτηκα ότι είσαι αδικα αυστηρός με τη συγγρσφέα. Μάλλον σε άλλους θα πρέπει πρώτα να τα πεις!

Αθηνα, η βιβλιονετ δεν εχει στοιχεια για τον Γεράσιμο Τσάκαλο. Πες μας κατι για τα βιβλία (οι τίτλοι δεν με εμπνέουν κια πολύ!)

Unknown said...

Συμφωνώ απόλυτα με όσα γράφεις. Αρκετές δεκάδες σελίδες έπρεπε να έλειπαν από το βιβλίο της Τόμπρου

Αθηνά said...

Πελλεγκρίνα για σένα που το ζήτησες .
Ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο του Γεράσιμου Τσάκαλου " Τζοζτζό θέλω να με λένε"
...."Κάποτε πίστευα πως οι άνθρωποι έχουν τα δικά τους ξεχωριστά πρόσωπα και πως η ανθρωπότητα, παρ' όλες τις παλινδρομήσεις , πορευόταν προς ένα ανώτερο πεπρωμένο, κι ένιωθα την ανθρώπινη δυστυχία σαν μια προσωρινή αδικία και προσπαθούσα να κάνω ό,τι ήταν μπορετό ν' ανακουφίσω τον οποιονδήποτε φουκαρά.
Σήμερα όμως όλες οι ιστορίες του κόσμου με αφήνουν αδιάφορο, είναι παγίδες γι' αυτόν που είναι μόνος του, που είναι ξένος και που γι' αυτόν ολοκληρος ο κόσμος είναι οι αμπελώνες του και τα μποστάνια του.Αυτός δεν ανήκει σ' εκείνους που περιμένουν να περάσει ο χειμώνας καθισμένοι γύρω από ένα μαγκάλι, γυρίζει στις παγωμένες στέπες σαν λευκή αρκούδα... και έπεται συνέχεια..

Pellegrina said...

Ευχαριστώ πολύ! Ωραίο απόσπασμα, αν και δεν λέει τίποτα για το συνολο του βιβλίου, θα μπορουσε να ενυπάρχει σε οποιοδηποτε μυθιστόρημα. Βέβαια κανείς δεν φτάιει, ετσι είναι,το ξερω πολυ καλά: διαρκώς ανεβαζω στο μπλογκ μου αποσπάσματα από έργα μου. Μπορεί να είναι, ας πούμε, χαριτωμένα (τα αποσπάσματα) αλλά δεν λενε τίποτα για το συνολο!

Κατι για το σύνολο λοιπόν; Του Τσάκαλου εννοώ!

Αθηνά said...

Α Πελλεγρινα , μου βάζεις δύσκολα..
Λοιπόν το μυθιστόρημα . Ένας άντρας κάπου εκεί 35 με 40 Ζει μέσα στον κόσμο στριμωγμένος κι ώρες ώρες νομίζει πως βρίσκεται ανάμεσα σ'ενα κοπάδι πάπιες .Και αφήνεται στα ζαλιστικά παπαπα, και στη μυρωδιά τους , μια μυρωδιά λάγνα και βρώμικη που τον ερεθίζει. Κάποτε ήταν ρομαντικός, τρυφερός γεμάτος όνειρα για τουτον τον κόσμο. Κάποτε επιθυμούσε και αγωνιζόταν για την αλλαγή. τώρα μετά από πολλές διαψεύσεις έχει άλλαξει φιλοσοφία. Κι άν άλλαζε ακόμα ο κόσμος μάλλον τώρα δε θα το ήθελε. Άσε που μερικές φορές νιώθει πως όχι δεν είναι πια ανάμεσα στο κοπάδι αλλά πάνω στα κεφάλια τους, σαν να τον κουβαλούν σε ρωμαϊκό φορείο.
Αφήνεται λοιπόν μ' αυτή την αίσθηση σε μια απόλυτη δικιά του ελευθερία. Επιτρέπει στον εαυτό του αυτά που ο ίδιος νομίζει ότι του ανήκουν και του ταιριάζουν. Πορεύεται με μια ηθική του δικού του μυαλού .Καταργεί σιγά-σιγά όλους τους συναισθηματικούς δεσμούς όχι με πρόγραμμα αλλά έτσι προκύπτει από τους ρυθμούς της ζωής του ή καλύτερα από τους ρυθμούς του μυαλού του.Κρατάει όμως πάντα τις επιλογές του στο επίπεδο του δυνατού άνθρώπου γιατί ο ίδιος έτσι νιώθει.Παίζει με τους ανθρώπους και τους χρησιμοποιεί στο βαθμό που αυτός πιστεύει ότι έτσι τους αξίζει. Λέει. Δεν έχω κανένα που να αγαπώ, κι ούτε που θέλω, δε δέχομαι κανένα στρίμωγμα, καμιά πειθαρχία, ούτε τις εποχιακές τους ηθικές που είναι σαν τις φράουλες την άνοιξη και σαν τα παγωτά το καλοκαίρι. Δεν αξίζει κανένας κόπος για να ζήσεις ανάμεσα σε τούτον τον κόσμο. Εκείνο που έχει αξία είναι να μπορείς να γίνεσαι ζώο που να τα καταλαβαίνει όλα και να επιμένεις να είσαι ζώο, κι όταν οι άλλοι για να μπουν στα σπίτια τους καθαρίζουν τα παπούτσια τους στα ποδόμακτρα, εσύ που θα έρχεσαι από τους βάλτους να μπαίνεις με τις λασπωμένες αρβύλες σου στα σαλόνια τους , στα παχιά χαλιά τους...
Μια τέτοια πορεία σκοντάφτει πολλές φορές σ' αυτά που κουβαλάει από το παρελθόν του και στο τέλος νιώθει πως σ' αυτό του το ψάρεμα έσπασε η μεταξωτή πετονιά αλλά η επιθυμία παραμένει. "Θα γυμναστώ όσο καιρό χρειαστεί, θα γίνω δεινός κολυμβυτής ....και θα βουτήξω στη θάλασσα να ξαναπάρω το ασημένιο μου αγκίστρι ..
Βέβαια αυτή είναι η φιλοσοφία του ήρωα που δίνεται όμως με εικόνες και γεγονότα.
Δεν ξέρω τώρα αν όλα αυτά λένε κάτι..

Pellegrina said...

Σαφέστατα!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Ksenia,
χαίρομαι που συμφωνούμε. Γιατί τόσες καλές ιδέες να μαραζώνουν από έλλειψη μέτρου;
Πατριάρχης Φώτιος

KOSTAS PAP said...

Κατά τη γνώμη μου ο χαρακτηρισμός του βιβλίου της Ιωάννας Τόμπρου “ΚΑΜΙΚΟ” ως αστυνομικού αναγνώσματος αδικεί κατάφωρα το μυθιστόρημα, αν και ο αναγνώστης μπορεί εύκολα να παρασυρθεί από το οπισθόφυλλο. Ο χαρακτήρας του μυθιστορήματος, κατά την άποψή μου, είναι κυρίως ανθρωποκεντρικός, εφόσον η αφήγηση εστιάζει σε μία εκτεταμένη και ενδιαφέρουσα ψυχογραφική ανάλυση των ηρώων. Η ιδιαιτερότητα του βιβλίου – που καμία σελίδα του δεν είναι βέβαια για πέταμα- είναι ότι δανείζεται στοιχεία από το αστυνομικό μυθιστόρημα. Ο στόχος της πλοκής δεν είναι η αποκάλυψη του ή των δολοφόνων, αλλά η αποκάλυψη της ταυτότητας του θύματος, άρα η αναζητούμενη ατομική και κοινωνική ταυτότητα σε μία σύγχρονη κοινωνία όπου ο κοινωνικός χάρτης αλλάζει ραγδαία. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι στο επίκεντρο του βιβλίου βρίσκεται ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οποίος πέρα από τις προσωπικές του μάχες, τις απώλειες, τα αδιέξοδα και τις οδύνες, έχει να αντιμετωπίσει μία ανερχόμενη βία με πολλές εκφράσεις, μια βία που κατακερματίζει ανθρώπινες υπάρξεις αλλά και νοήματα.
Το “ΚΑΜΙΚΟ” είναι ένα πολύπλευρο έργο που κάθε προσπάθεια να το εντάξουμε στα στενά πλαίσια μίας μοναδικής κατηγορίας, το υποβαθμίζει. Δεν θα έπρεπε να παραλείψει κανείς τις γλωσσικές αρετές του βιβλίου, και ιδιαίτερα την περιγραφική δύναμη της γλώσσας του. Αυτός είναι και ο λόγος που το βιβλίο έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα μου.
Με εκτίμηση,
Κώστας Παπαποστόλου