Thursday, June 28, 2007

1 έτος = 100 καταχωρίσεις

Αδιάφορα βιβλία

Τούτο το ιστολόγιο κλείνει αισίως ένα έτος και 100 με την παρούσα καταχωρίσεις. Δεν θα κάνω απολογισμό τι κέρδισα ή τι προσέφερα. Θα αφιερώσω επετειακά αυτό το ποστ σε όσα βιβλία της χρονιάς που πέρασε δεν βρήκα τίποτα άξιο λόγου, ούτε κρύα ούτε ζεστά, είτε τα ξέθαψα μόνος μου κι απέτυχα είτε τα διαφήμισαν σαν κάτι μεγάλο και δεν βρήκα τον λόγο για κάτι τέτοιο. Αυτά τα χλιαρά βιβλία είναι χειρότερα από τα κακά· στα κακά νευριάζεις, διαφωνείς, έχεις λόγους να κάτσεις και να τα αξιολογήσεις έστω και αρνητικά, να στύψεις τη φαιά ουσία σου για να δείξεις, πρώτιστα στον εαυτό σου, γιατί δεν σου άρεσαν. Τα παρακάτω όμως βιβλία δεν μου έκαναν το παραμικρό κλικ και παρακαλώ όποιον έχει αντίθετη γνώμη να με βοηθήσει να κατανοήσω τι δεν κατάλαβα:
- Ασημένια Σαράφη, “Φεγγαράδα στο δέρμα”: διηγήματα εκ των οποίων, πέρα από το πρώτο που κάτι πήγε να πει, τα υπόλοιπα ήταν στεγνά και άχρωμα.
- Κλαίρη Μιτσοτάκη, “Σωρείτες”: ;;;;;;;;;;;;
- Βασίλης Λαδάς, “Η ασώματη κεφαλή”: μυθιστόρημα που ρέει σε ένα αργό μοτίβο για έναν νέο που δούλευε στο τσίρκο κάνοντας την ασώματη κεφαλή λίγο μετά τον πόλεμο στην Πάτρα. Το διάβασα περιμένοντας αυτό που δεν ήρθε.
- Βασίλης Αλεξάκης, “Τα κορίτσια του Σίτυ Μπουμ-Μπουμ”: πρωτοεκδόθηκε στη Γαλλία το 1975 και επανεκδίδεται φέτος στα ελληνικά. Ο Αλεξάκης έχει καταξιωθεί στη συνείδησή μου με σπουδαία βιβλία, όπως “Οι ξένες λέξεις” και κυρίως “Η μητρική γλώσσα”. Αυτό το βιβλίο είναι μια παρωδία που ατύχησε, καθώς όλα όσα περιέχει φαίνονται πρόχειρα σαν ένα παιχνίδι χωρίς σκοπό.
- Δημήτρης Γκιώνης, “Χωρίς προστάτη”: μια εγχείριση προστάτη φέρνει στο νοσοκομείο μια πληθώρα συγγενείς και φίλους, οι οποίοι αφηγούνται ιστορίες με φιλοσοφικό και στοχαστικό χαρακτήρα. Ένα κείμενο ασύνδετο, χωρίς υπόθεση, αφορμή για σκέψεις πολύ όμως επιφανειακές και χωρίς υπόβαθρο σε μια στερεή πλοκή.
- Rhys Hughes, “Νέα παγκόσμια ιστορία της ατιμίας”: ιστορίες κατά τα πρότυπα του Μπόρχες ανδρών που έκαναν φοβερά και τρομερά πράγματα σε απίθανες περιοχές της υφηλίου και σε περιόδους της ιστορίας αρκετά αμφιλεγόμενες. Προς τι η μίμηση και η εξιστόρηση;
- Ντάνιελ Κέλμαν, “Η μέτρηση του κόσμου”: μπεστ σέλλερ στη Γερμανία και σε άλλες χώρες όπου μεταφράστηκε. Οι παράλληλες ιστορίες δύο έξοχων επιστημόνων, του Φον Χούμπολτ και του Γκάους που στα τέλη του 18ου αιώνα “μετράνε” τον κόσμο. Πέρα από την περιπέτεια και την απορρέουσα περιέργεια πού είναι η λογοτεχνικότητα; Ο Κούρτοβικ στην παρουσίαση του βιβλίου δεν μου έδωσε την απάντηση που έψαχνα.
Επομένως, θα διαφωνήσω με τον Reader που παλαιότερα παρακινούσε να αγοράσουμε όσα βιβλία μπορούμε από το παζάρι του βιβλίου, μόνο και μόνο για να τα σώσουμε. Το βιβλίο δεν είναι αυταξία, παρά μόνο αν υπηρετεί την αισθητική ή την όποια άλλου είδους ανύψωση του ανθρώπου.

Πατριάρχης Φώτιος
28.6.2007

5 comments:

Eva Stamou said...

Αγαπητέ Πατριάρχη,
Η τελευταία παράγραφος της σημερινής καταχώρισης με βρίσκει απόλυτα σύμφωνη. Το ότι ένα κείμενο κυκλοφορεί υπό μορφή βιβλίου δεν το καθιστά αυτόματα φορέα λογοτεχνικών ή άλλων αξιών.

Πολλές ευχές για τα πρώτα γενέθλια του ιστολογίου σας.

Εύα

Anonymous said...

Σας εύχομαι
Χρόνια καλά για ποστ καλύτερα.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Εύα Στάμου και Χρυσόθεμι,
ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. Προσπαθώ, παρά τα όποια λάθη και παραλείψεις να διατηρώ το ιστολόγιο σε όσο το δυνατόν υψηλότερο επίπεδο ενημέρωσης και κριτικής. Και φυσικά το εννοώ ότι όσα βιβλία δεν αξίζουν να διαβαστούν δεν αξίζουν και να επιβιώσουν. Αλλιώς θα μείνουν να μελετώνται από μουχλιασμένους φιλολόγους, όπως αυτά που ξεθάβονται αβέρτα από τον 19ο αιώνα.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Αγαπητέ Πατριάρχη,
δεν μπορώ παρά να συμφωνήσω με τα προλεγόμενα της κ.Στάμου αλλά επιτρέψτε μου να διαφωνήσω με το έντονα επικριτικό ύφος σας. Πιστεύω ότι ακόμη και αυτό το όποιο κακό, κάκιστο βιβλίο είναι αποτέλεσμα μόχθου (του όποιου μόχθου) ενός ανθρώπου και γι' αυτό έχει λόγω ύπαρξης (και άρα επιβίωσης)- έστω και ως παράδειγμα προς αποφυγήν. Είναι άλλωστε παρακινδυνευμένο να αξιολογήσουμε απόλυτα ένα βιβλίο την εποχή που γράφτηκε. Μην ξεχνάμε ότι ο χρόνος είναι αυτός που καθιστά το κάθε πόνημα άξιο λόγου ή όχι. Κλισέ αλλά σκεφτείτε: πόσα έργα ήταν στην εποχή τους επονείδιστα και κατόπιν επέσυραν τον θαυμασμό; Διορθώστε με εάν κάνω λάθος αλλά ο Καραγάτσης δεν ήταν ένα "μαύρο πρόβατο" στην εποχή του;

Όσο για τα λάθη και τις παραλείψεις που νομίζετε ότι υπάρχουν στο ιστολόγιό σας, είναι μιας πρώτης τάξης αφορμή για περαιτέρω συζητήσεις και (επικοδομητικές) διαφωνίες.

Καλημέρα.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Χρυσόθεμι,
όταν έγραφα τη χθεσινή απάντηση είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου την ίδια επιφύλαξη για όσα γράφω, αυτήν που εσύ διατύπωσες: "Είναι άλλωστε παρακινδυνευμένο να αξιολογήσουμε απόλυτα ένα βιβλίο την εποχή που γράφτηκε.". Γενικά συμφωνώ. Βεβαίως κάθε εποχή κάνει τις επιλογές της, χωρίς να την ενδιαφέρει αν οι επόμενες αναθεωρήσουν την άποψή της: είναι μέσα στο πλαίσιο της ιστορίας, αλλά έχεις δίκιο ότι η ποιότητα ενός βιβλίου μπορεί να αξιολογηθεί διαφορετικά από τους μεταγενέστερους αναγνώστες (π.χ. Η Μαντάμ Μποβαρύ).

"Όσο για τα λάθη και τις παραλείψεις που νομίζετε ότι υπάρχουν στο ιστολόγιό σας, είναι μιας πρώτης τάξης αφορμή για περαιτέρω συζητήσεις και (επικοδομητικές) διαφωνίες.": περιμένω πάντα τα σχόλιά σου/σας, για να δούμε όλοι μας τη λογοτεχνία με άλλο μάτι.
Ευχαριστώ θερμά
Πατριάρχης Φώτιος