Wednesday, January 13, 2010

Επιστολή της βασίλισσας


Όταν η ίδια η βασίλισσα της Αγγλίας στέλνει στο ταπεινό-μας ιστολόγιο επιστολή, για να εκθειάσει ένα βιβλίο, ποιοι είμαστε εμείς που θα αρνηθούμε να τη δημοσιεύσουμε; Ειδικά, όταν φρόντισε η Μεγαλειότητά-της να ασχοληθεί με το καφέ-μας, ποιος κόπος της μετάφρασης και ποιος δισταγμός θα μας απέτρεπε να την αναρτήσουμε; Ιδού, λοιπόν, τι έχει να δηλώσει η Αυτής Μεγαλειότητα;


Alan Bennett
“The Uncommon Reader”
2007
“Το βασίλειό μου για ένα βιβλίο”
μετ. Τρ. Παπαϊωάννου
εκδόσεις Μεταίχμιο
2009

Παναγιότατε Πατριάρχα Φώτιε,
προσπερνώ το πρωτόκολλο που θέλει την υπηρεσιακή αλληλογραφία να τη διεκπεραιώνει ο γραμματεύς-μου και αποστέλλω η ίδια αυτήν την επιστολή στο ιστολόγιό-σας (blog) προκειμένου να καταθέσω τη γνώμη-μου για το έξοχο βιβλίο του ομοεθνούς-μου συγγραφέως, και ουχί μόνον, Άλαν Μπένετ (Alan Bennett). Κι αυτό το κάνω, όχι μόνο διότι με ανήγαγε σε ηρωίδα ενός βιβλιοφιλικού-αυτοαναφορικού (self-referring) πεζογραφήματος, αλλά επειδή κατάφερε να με απεικονίσει συμπαθή, παρά τα προβλήματα της εθιμοτυπίας και της συμβατικής ζωής την οποία αναγκάζομαι να ζω.

Ενημερώνω πρώτα τους αναγνώστες-σας για την υπόθεση: μόλις πριν από μερικά χρόνια έτυχε να βρεθώ στην κινητή δανειστική βιβλιοθήκη που είχε σταθμεύσει στα μαγειρεία των ανακτόρων, και λίγο από περιέργεια και λίγο από ντροπή, δανείστηκα ένα βιβλίο. Στην αρχή διάλεξα με βάση το όνομα του συγγραφέως, ειδικά αν το ήξερα από κάποια δημόσια συνάντησή-μας, αλλά σταδιακά μπήκε μέσα-μου το σαράκι της βιβλιαναγνωσίας (book reading), με αποτέλεσμα μόνιμη έγνοια-μου να είναι πλέον πότε θα βρω χρόνο να καταδυθώ στις σελίδες κάποιου βιβλίου. Αυτό άρχισε βαθμιαία να προκαλεί προβλήματα στις υποχρεώσεις-μου, αφού τις έβλεπα πια σαν αγγαρεία, ενώ δεν άργησε να γίνεται αισθητό προς τα έξω πόσο με κέρδισαν τα βιβλία, μια συνήθεια που ξέφευγε κατά πολύ από τα ενδιαφέροντα (hobbies) μιας Υψηλοτάτης όπως εγώ.
Ο τόνος του έργου είναι καταρχάς βιβλιοφιλικός, αφού δείχνει πόση πώρωση μπορούν να προσφέρουν τα βιβλία ακόμα και στη Μεγαλειότητα (Majesty) μιας βασίλισσας. Έτσι, ο συγγραφέας βρίσκει αφορμή να δώσει στον αναγνώστη σκέψεις γύρω από την αξία της ανάγνωσης αλλά και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να αλλάξει πραγματικά τη ζωή-του. Κι όταν λέω πραγματικά, το εννοώ αφού η ανάγνωση μπορεί να σε πείσει να κάνεις πράγματα που παλαιότερα θα θεωρούνταν αδιανόητα, μέχρι και να παραιτηθείς από τον θρόνο…
Διάφορα αποφθέγματα από το μυθιστόρημα μπορούν να δείξουν τη βιβλιακή κοσμοαντίληψή-του:
“Τα βιβλία δεν είναι για να περνάμε την ώρα μας. Είναι για να γνωρίζουμε άλλες ζωές. Άλλους κόσμους.” (σ. 50)
“Όλοι οι αναγνώστες είναι ίσοι, και η ίδια [δηλ. εγώ, η βασίλισσα] δεν αποτελούσε εξαίρεση” (σ. 53)
“Κάθε βιβλίο είναι μηχανισμός ανάφλεξης της φαντασίας” (σ. 59)
Επίσης το σοφότατο:
“Τους συγγραφείς είναι καλύτερο να τους συναντάς στις σελίδες των μυθιστορημάτων τους” (σ. 88)
Και τέλος:
“το διάβασμα είναι ένας μυς τον οποίο πρέπει κανείς να τον γυμνάζει” (σ. 165).

Από την άλλη, όπως προείπα, δεν λείπουν υπαινιγμοί για τη βασιλική εξουσία, τη ζωή στα ανάκτορα, τις συμβάσεις και τις δεσμεύσεις, τα στερεότυπα και τις αγκυλώσεις μιας ζωής που μπορεί να έχει κύρος και μεγαλείο, αλλά ταυτόχρονα είναι (πιστέψτε με) αφόρητα υποκριτική, βαρετή και στατική. Όλα αυτά παρουσιάζονται με λεπτή ειρωνεία, διακριτικό χιούμορ (discrete humor) και υποδόριο φλέγμα (phlegm), τέτοιο που μόνο ένας Άγγλος μπορεί να έχει. Έτσι, ισορροπεί ανάμεσα στον σεβασμό προς τον θεσμό της βασιλείας, όπως κάθε υπήκοός-της οφείλει να πράττει, και στον καυτηριασμό κάθε μικρής συνήθειας που γίνεται βραχνάς, όταν δεν μπορεί να αγνοήσει το πρωτόκολλο και το εθιμικό δίκαιο, τα οποία καθορίζουν τη ζωή-μου.
Έμαθα ότι ο ελληνικός τίτλος του βιβλίου είναι πολύ ευρηματικός και γι’ αυτό αξίζουν συγχαρητήρια στη μεταφράστρια.
Με εκτίμηση για το έργο-σας
Η Αυτής Μεγαλειότητα
Η Βασίλισσα της Αγγλίας
(διά την αντιγραφήν
Πατριάρχης Φώτιος)

16 comments:

anagnostria said...

Μαζί με τα συγχαρητήρια της βασίλισσας προς τη μεταφράστρια, δέξου, αγαπητέ Πατριάρχα, και τα δικά μου προς εσένα για τον ευρηματικό και ωραίο τρόπο της παρουσίασης αυτού του εξαιρετικού βιβλίου

Πάπισσα Ιωάννα said...

Anagnostria,
σ' ευχαριστώ. Οι ευχαριστίες-σου δείχνουν το δικό-σου ποιόν και όχι το δίκο-μου. Άλλωστε δεν είναι ευρηματικός ο τρόπος-μου, αφού η βασίλισσα τα έκανε όλα...
Πατριάρχης Φώτιος

Vivi G. said...

Καλησπέρα.

Ωραιότατο βιβλιαράκι!
Ήταν κάτι σαν καταπραϋντική ζεστή σοκολάτα στην σωστή δόση, που θα έλεγες και συ ως Καφεπατριάρχης μας, χτες το "έβαλα"
μάλιστα και ως δώρο(o ευρών φλουρί γαρ)σε πίτα η αθεόφοβη!
Πολλά καλά βιβλία μόνο έτσι μαθαίνονται, από τον έναν στον άλλο.
Πικρή ιστορία και χειροτερεύουν,
φίλοι, τα πράγματα.
Επιτρέψτε μου λοιπόν να παραθέσω ένα απόσπασμα από συνέντευξη του Αλέξη Πανσέληνου στο Exit , νομίζω 1996 και μετά την έκδοση της Ζαϊδας πάντως.
Τα συμπεράσματα δικά σας.

ΕΧΙΤ: Τα τελευταία χρόνια βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια εκδοτική πλημμυρίδα. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ο έλληνας αναγνώστης δεν έχει την βοήθεια που θα έπρεπε από την κριτική. Τα περισσότερα βιβλία αντιμετωπίζονται ισοπεδωτικά, αφού καλοί, κακοί, γνωστοί και φίλοι παρουσιάζονται με την ίδια θέρμη. Όταν βεβαίως ο αναγνώστης διαβάσει το βιβλίο και ανακαλύψει περί τίνος πρόκειται, και αν αυτό συμβεί αρκετές φορές, θα αποστρέψει το βλέμμα του τόσο από τους κριτικούς όσο και από τα βιβλία (κάτι ανάλογο εξάλλου συνέβη παλαιότερα και με το Νέο Ελληνικό Κιν/φο).
Α.Π. Καταλαβαίνω τι λέτε. Όμως η ευθύνη του συγγραφέα τελειώνει με το έργο που παραδίνει. Από κει και πέρα το βιβλίο -μάλλον αβοήθητο, τείνω να συμφωνήσω- έχει την δική του τύχη. Πιστεύω πάντως πως τα καλά βιβλία δεν θάβονται εύκολα. Λειτουργεί πολύ η φήμη, το «από στόμα σε στόμα». Η κριτική γράφει κι αυτή την δική της ιστορία, με τα μέσα που διαθέτει, με τον τρόπο με τον οποίο ασκείται και με την ανταπόκριση που αποκτά στο κοινό. Δεν είμαι ο πρώτος που το λέω -και δεν είμαι από τους συγγραφείς που χτυπήθηκαν από την κριτική- αλλά είναι προφανές ότι η κριτική βιβλίου στην Ελλάδα σήμερα δεν ασκείται από πρόσωπα που διαθέτουν όλα την αισθητική παιδεία που απαιτείται για να ασκηθεί.

Χαχαχα!2010 είπατε;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vivi,
συμφωνώ και επαυξάνω. Για να γεμίσουν σελίδες πρέπει να γράψουν, για να γράψουν πρέπει να σκεφτούν θετικά, για να σκεφτούν θετικά πρέπει να πειστούν και να πείσουν ότι υπάρχουν πάμπολλα καλά βιβλία. Το αποτέλεσμα; 3-4 βιβλιοφιλικά ένθετα, 3-4 βιβλιοφιλικά περιοδικά γεμίζουν με κριτικές για άπειρα βιβλία καλά, πολύ καλά, άριστα, χωρίς το κοσκίνισμα που θα πείσει ότι κάποια ελάχιστα είναι εξαιρετικά, κάποια καλά ώς πολύ καλά και πλήθος άλλων μέτρια, κακά, άθλια, ελεεινά, απαράδεκτα, πρόχειρα, αδούλευτα κ.ο.κ. Γι' αυτό επιβιώνουν τα μπλογκ: λένε ελεύθερα τη γνώμη-τους, χωρίς διπλωματία.
Πατριάρχης Φώτιος

Vivi G. said...

Διπλωματία...Σωστά το είπες.

Δεν νομίζω βέβαια ούτε ότι πρέπει να καθυβρίζεται ο (εκτιθέμενος πάντως στο κοινό) δημιουργός αλλά ούτε ότι καλώς η σημερινή βιβλιοκριτική πλην ελαχίστων περιπτώσεων έχει πάει στην άλλη άκρη, έχει μετατραπεί σε salvation army του "συναδέλφου" .
Ο Μανώλης Αναγνωστάκης κάποτε τόλμησε όντας κι ο ίδιος στον χώρο να κατακεραυνώσει τον Καραγάτση!
Στα "Συμπληρωματικά" για το έργο του δεύτερου "Σέργιος και Βάκχος"
μιλάει για κακά βιβλία αλλά στο εισαγωγικό σημείωμα έχει προηγουμένως κάπου ξεκαθαρίσει:

"...... αυτό σημαίνει πως όταν γράφτηκαν, δεν γράφτηκαν για να μείνουν στο συρτάρι, σαν σημειώσεις στο περιθώριο ή σαν ασκήσεις γραφής, αλλά για να δημοσιευτούν, να λειτουργήσουν, να μπουν κι αυτά με τη σειρά τους στο κριτικό στόχαστρο του αναγνώστη"

Δηλαδή θεωρεί μεν κακό το συγκεκριμένο βιβλίο, αλλά
επιχειρηματολογεί, δεν βγάζει χολή, και δηλώνει ότι βρίσκεται κι ο ίδιος στο στόχαστρο ανά πάσα στιγμή.
Καθαρότερη στάση νομίζω.

Pellegrina said...

Γεια (επιμένω να χαιρετάω. να σας πω ότι και στη real life έχω το "κουσούρι" -viva Χριστόδουλε!- να χαιρετάω όποιον γνωστό βλέπω μπροστά μου. Σε πάνω από τις μισές περιπτώσεις δεν παίρνω απάντηση...)

Γεια λοιπόν. Ψ έ μ α τ α λέτε. Κανένας αυθορμητισμός δεν υπάρχει στο διαδίκτυο: για κ α ν έ ν α από τα κείμενα που εχω αναρτήσει και που δεν εχουν γίνει "βιβλία" (δηλ. προϊόντα με τη σφραγίδα ενός επιχειρηματία) δεν εχω πάρει την παραμικρή γνώμη από κανένα μπλογκερ,* δημόσια ή ιδιωτικά, ψευδώνυμα, ανώνυμα, επώνυμα. ΓΙΑ ΚΑΝΕΝΑ! (ενώ πολλοί τα εχουν διαβάσει, σε αυτούς περιλαμβάνονται και "φίλοι" μου!)

Συγνώμη, αλλά από τη φτωχή μου πείρα, ο μόνος μη "διπλωμάτης" άνθρωπος εδώ μεσα, όπως και εκεί έξω, είμαι εγώ...

(επιπλέον, όλο τα ίδια και τα ίδια συζητάτε, μα δε βαρεθήκατε πια; οι κριτικοί εδώ μέσα, η εθνική ταυτότητα εκεί έξω...η χώρα αυτή είναι μαγεμένη, παγιδευμένη σε μια δίνη...

* εκτός από έναν πολύ πολύ παλιά, που του είχα στέιλει κα΄τι ιδιωτικά

Pellegrina said...

να συμπληρω΄σω όμως 9γιατί αποτέλι με΄ρος της αλήθειας) ότι εχω πάρει ψ έ μ α τ α: "ενθουσιώδεις' γνώμες ανθρω΄πων, που, εκτός του ότι δνε ήταν αυτοί που έλεγαν (αυτό δεν πειράζει) δεν είχαν διαβάσει, απλώς παρίσταναν τους φαν! (το ίδιο εχω ζήσει και "έξω", με τα πραγματικά βιβλία μου. Ακόμα και από εκδότες: μα τι ωράιο βιβλίο! (και ΔΕΝ το εχει διαβάσει, κάνει μπαμ, στα ματια του!)

Μα τι κερδίζουν οι άνθρωποι από τα ψέματα; Πώς ζουν, λέγοντας τόσα άχρηστα ψέματα; τι επιδιώκουν; Πώς να μην απομακρυνθώ, από ανθρωπινη άμυνα, από όποιον μου λέει διαρκώς ψέματα;

Vivi G. said...

Λέμε ψέματα, λες αλήθεια,
παίρνεις ψέματα, δίνεις αλήθεια.
Τον κόσμο(σου) τον αποτελούμε
όλοι εμείς οι κακοί από την μια
και εσύ μόνη αναμάρτητη από την άλλη;
Έλα στα συγκαλά σου,τι κακίες ήταν αυτές;
Και μάθε ότι διάβασα το "Πρωινό Ιντερσίτυ" ως κανονικό βιβλίο,
δηλαδή το αγόρασα συνειδητά
και ναι, δεν σου είπα την γνώμη μου.
Αν μου άρεσε και στο έλεγα θα έλεγα ντε και καλά ψέματα και συ θα ήξερες ότι είναι ψέμα;
Αν πάλι δεν μου άρεσε και επίσης
στο έλεγα δημοσίως, στο blogg σου
ή εδώ, εσύ πώς θα αντιδρούσες;

Δεν περίμενα τέτοιες εγωιστικές κραυγές
από σένα βρε Pellegrina!

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vivi,
που ο Αναγνωστάκης λέει αυτά για τον Καραγάτση; Δώσε παραπομπή...
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Pellegrina, γεια!
Πώς πρέπει να κρίνω τα βιβλία-σου, ειδικά τα διαδικτυακά; Με την απόσταση του ανθρώπου που δεν σε ξέρει (φυσικώ τω τρόπω) ή με την οικειότητα αυτού που σε ξέρει (έστω και διαδικτυακά); Αν είχα "φίλους" συγγραφείς, θα ήμουν σε μεγάλο δίλημμα να μιλήσω ανοιχτά, ΚΥΡΙΩΣ γιατί πρώτος εγώ θα είχα υποσυνείδητα λογοκρίνει τις εντυπώσεις-μου.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Γεια. Μίλησα εγώ πουθενά για "σας"; είπα: κ ά π ο ι ο ι μου λένε οτι εχουν διαβασει τα βιβλία μου και λένε ψέματα (φαινεται από αυτά που λένε, κάνει μπαμ μπαμ). Είπα επίσης: όσοι τα διάβασαν (τα ανέκδοτα, όχι τα βιβλία) όλοι μ ο ύ γ κ α. και εννοησα με αυτά οτι κανείς τελικά δεν ειναι "αυθόρμητος εδώ μέσα" (αυτη την εντυπωση εχω αποκομίσει,έτσι νομίζω, μακάρι να κάνω λάθος.

Πατριαρχη μάλλον ο,τι και να πεις ως κριτική, το εχω πει από πριν μόνη μου. με ενδιαφέρει το μέλλον. πες μου λοιπόν τη γνώμη σου, πώς να βρω (εγώ εχω βρει, αλλά εσύ πες μου) θέματα από την "ελληνική πραγματικότητα", όταν αυτή ασχολείται διαρκώς με τις ίδιες και τις ίδιες μαλακίες;
(τωρα αν θες να κανεις κριτική κάνε, αλλά τα "βιβλία" μου ξεπεράστηκαν ήδη από μένα, ενώ η ελλάδα ψάχνει ακόμα αν θα νομιμοποιήσει τους μετανάστες, γράφει ακόμα βιβλία στα οποία οι άντρες διαβάζουν και οι γυναίκες μαγειρεύουν και θεωρεί σύγχρονο θεμα τα ζωνιανά και τις αιμομιξίες των χωριών. Εχω πήξει! κανένας ήλιος δεν λάμπει πουθενά, καμιά ομορφιά, τίποτα! ξανά και ξανά και ξανά, λες και τρώμε τον εμετό μας!

εχω αναγκη απο ανατροφοδότηση γαμωτο, και ο,τι γινεται γυρω μου, μού ειναι τοσο ξένο! γι αυτο παραπονιέμαι! ανατροφοδοτούμαι μόνη μου, πεινάω γι διάλογο, πιάνω να διαβάσω ελληνικά και τα παρατάω όλα! όλα! βαφτίζετε προοδευτικό το ασήμαντο, το αυτονόητο! τι κοινωνία είμαστε;

9ενα περιοδικό για το βιβλίο που βγήκε πρόσφατα, πολύ ακουσμένο,λέει στο "μανιφέστο" του ότι υποστηρίζει το "δυτικό πολιτισμό" (τι εχει με τους άλλους δεν ξερω, αλλά δικαιωμα του) Από τα 27 συντακτικά μέλη 24 είναι άντρες και 3 γυναίκες. Στα Ηνωμένα Αραβικα΄Εμιράτα στο αντίστοιχο περιοδικό θα ειναι σίγουρα περισσότερες..
άντε μωρέ.. άντε..

Pellegrina said...

τωρα που ξαναδιάβασα τ γράφω. Έχετε δίκιο, συγνώμη. Λέω! "ψέματα λέτε"!
εννοώ ομως, λέτε "ψέματα" (σχήμα λόγου) οτι στο διαδίκτυο υπάρχει αυθορμητισμός. Ας πουμε, "κάνετε λάθος". ¨οχι λέτε ψέματα ΣΕ ΜΕΝΑ για τα βιβλία μου (εσεις οι συγκεκριμένοι). Είναι σαφές. Και πάλι συγνώμη όμως (τα υπόλοιπα ισχύουν!)

Anonymous said...

Καλημέρα.
Πρόκειται για "Τα συμπληρωματικά"
Σημειώσεις κριτικής,Μαν.
Αναγνωστάκης,εκδ.Στιγμή 1985.
Καταπιάνεται και με άλλους ομότεχνούς του για συγκεκριμένα έργα τους.Αλλά- χωρίς να είμαι σίγουρη,τώρα δεν έχω εδώ το βιβλίο-το κριτικό σημείωμα είχε γραφτεί στην εποχή του 1960,61,62 κάπου εκεί,(το 1960 πέθανε ο Καραγάτσης),
το 1985 τα δημοσίευσε όλα,δεν ξέρω αν είχαν δημοσιευτεί και παλιότερα σε περιοδικά της εποχής.

Pellegrina,βρωμάει και ζέχνει και η παγκόσμια λογοτεχνία και η κουλτούρα κι όλα .Η παγκόσμια ανθρωπιά ορίζεται πρόσκαιρα κάνοντας εράνους πχ για την Αϊτή μετά τον σεισμό(!),στέλνοντας αποφάγια μετά τους πολέμους αφού πρώτα τους φτιάξει και πουλήσει τα όπλα της και και και κι ακόμα περισσότερο βρωμάει και ζέχνει
ολόκληρη η ελληνική πραγματικότητα!
Και ξέρουμε όλοι το γιατί
(και γω βαριέμαι να κάνω πολιτική ανάλυση βροχερό πρωί Σαββάτου).
Όμως αίφνης το "Θαύμα της Αναπνοής" του Δημήτρη Σωτάκη,
που είναι και πολύ νέος κι αυτό είναι το καλό,είναι ένα
βιβλίο-βηματάκι προς τα μπρος.

Και ναι,άθλια τα
Α Φ Η Σ Α Μ Ε Ο Λ Ο Ι
τα πράγματα να γίνουν,τα ίδια και τα ίδια και χειρότερα, γι αυτό κι η γκρίνια αλλά γκρινιάζουμε γιατί είμαστε ζωντανοί!
Αντιστεκόμαστε έστω με ατελείωτη γκρίνια,επανερχόμενοι στα ίδια και στα ίδια όπως τα παιδιά ώσπου να γίνει το δικό τους.
Έχεις καμιά καλύτερη ιδέα εκτός από το να γκρινιάζουμε και να σπέρνουμε και σε άλλους την αμφιβολία για το αν μπορούμε να κοιμόμαστε εφησυχασμένοι;
Ή να συνεχίσουμε να ζητάμε από τα παιδιά μας να κάνουν κάτι διότι είναι-λέει-η σειρά τους;
Ευχαριστώ για την υπομονή σας.
Καλό ΣΚ.

Vivi G. said...

Anonymous;
Όχι Βιβή έπρεπε να λέει το παραπάνω.
Πού έβαλες τα καλαθάκια καλέ Πατριάρχη;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Vivi,
όντως πολύ καλό το βιβλιαράκι του Σωτάκη: βλ. ποστ της 20ης Σεπτεμβρίου 2009.
Αισιοδοξώ ότι υπάρχουν νέες πένες που δεν ...αδειάζουν με το πρώτο βιβλίο.
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

vivi: Η παγκόσμια λογοτεχνία μπορεί πια δύσκολα να είναι "μεγάλη", για διάφορους και ποικίλους λόγους (θα μπορούσα να αερολογήσω για μερικούς), αλλά έχει πάρει μια ενδιαφέρουσα κοινωνικά μορφή και μια νέα "ριζοσπαστικότητα" (στα πλαίσια της βάρβαρης σύγχρονης μάζας) με το συνδυασμό αστυνομικού-κοινωνικού. Το λέω με αφορμή προσφατη αναγνωση του "τατουάζ" (πολύ καλό). Επί τη ευκαιρία, εσείς που ξέρετε τα πολλά, τον Λάρσον τον φάγανε; (για να προσέχουμε!)

Και, εν τη ρυμη του λόγου: "ατύχησε" με μένα(λέμε τώρα, σκασίλα της) η (πολύ καλή ως αφηγήτρια) Γαλανάκη: διάβασα τον Ιούδα της καπάκι από το ..Τατουάζ! Φαντάζεστε το κλικ στο μυαλό μου, οταν μετά από την κοινωνία του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και των μεγαλοεπιχειρηματιών εγκληματιών (ΠΟΥ ΟΜΩΣ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ ΕΚΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΩΣ ΕΞΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΑΣΗ, στοιχείο απαραίτητο μυθιστορηματικά)βρέθηκα στο μπάχαλο των κρητικών "μιτάτων" με τα Καλάσνικοφ (όπου η μόνη παράβαση αφορά τα ..θεία, άρα είναι εκτός μυθιστορηματικού χώρου) και ΚΥΡΙΩΣ με φαντάζεστε να διαβάζω για την καημενούλα Μάρθα πως-τη-λένε μετά από τη φεγγοβόλα Λίζμπετ Σαλάντερ; Αχχχχ!!

(πάντως η Γαλανάκη εχει κόψει τις πολλές λυρικές παρομοιώσεις. Το μισο βιβλίο ηταν μια πολύ καλή αφήγηση, τόσο καλή που παρά την πληρη αδιαφορία μου για την ιστορια το διάβασα όλο! (ΕΓΩ!)-το αλλο μισό ηταν απλως η διεξοδική παράθεση ενός μύθου, προιον φιλολογικής έρευνας.

Αυτά

(πρέπει να διαβάσω Σωτάκη. Δεν νομιζω οτι εχει γραψει ενα μόνο βιβλίο)

Κατι πρωτότυπο και σύγχρονο εγραψε ο Ματεσις...

πωπω φλυαρία..