Sunday, February 08, 2009

Χυμός σταφύλι: μικρές γουλιές επικαιρότητας

Ιερές αγελάδες και αν-ίερες κατίνες

1. Υπάρχουν Ιερές αγελάδες στον χώρο της ελληνικής λογοτεχνίας; Υπάρχουν ονόματα που απολαμβάνουν ιδιαίτερης μεταχείρισης από την κριτική ή /και από το κοινό, μόνο και μόνο λόγω του ονόματός τους; Ας κάνουμε μία διάκριση:
-Το κοινό χρειάζεται έναν βασικό κεντρικό άξονα για να πατήσει. Επομένως, αν έχει διαβάσει το βιβλίο του Χ συγγραφέα και το χάρηκε, θα ξαναγοράσει το επόμενό του με υψηλές προσδοκίες και μάλλον θα τον κρίνει πιο επιεικώς από έναν άγνωστο. Παράλληλα, προτιμά να «ακουμπήσει» τα χρήματά του σε ένα γνωστό όνομα από ανασφάλεια μήπως αυτά πάνε χαμένα αν τα “επενδύσει” σε ένα άγνωστο. Σ’ αυτό ευθύνεται και η μόδα-μίμηση-μαζοποίηση που σαν τις διαφημίσεις προωθεί το φημισμένο πρόσωπο και όχι το αφανές αλλά ίσως ποιοτικότερο. Φυσικά το ευρύ κοινό δεν θα ακούσει τις φωνές της κριτικής, αλλά είτε θα στηριχτεί στο κύρος του συγγραφέα ή θα εμπιστευτεί τον φίλο και τον κύκλο του αναδεικνύοντας μπεστ-σέλλερ.
-Οι κριτικοί τώρα θα βάλουν στα προς ανάγνωση σίγουρα τα έργα ενός καταξιωμένου δημιουργού και συχνά θα γράψουν γι’ αυτόν, ασχέτως αν θα είναι θετικοί ή αρνητικοί: συχνά το δεύτερο το πασπαλίζουν με σκόνη διπλωματίας. Αυτό το κάνουν από τη μία γιατί έχουν παρακολουθήσει την πορεία του ως τώρα, έχουν δηλαδή μία σταθερά, και με κριτήρια την προϊστορία του μπορούν να εκτιμήσουν (;) καλύτερα το ανά χείρας έργο. Από την άλλη, δεν θέλουν να απόσχουν από την όποια συζήτηση προκύψει για τον αναγνωρίσιμο συγγραφέα –ξέρουν δηλαδή ότι και οι άλλοι συνάδελφοί τους θα κινηθούν ανάλογα- και έτσι επιδιώκουν να αφήσουν το στίγμα τους για κάθε λογοτέχνη που θα απασχολήσει την (κριτική) κοινή γνώμη, τα βραβεία κ.ο.κ. Φυσικά δεν μιλάμε για την αξία του έργου αλλά για το φορτίο που κουβαλά το όνομά του

Ιερές αγελάδες λοιπόν παρεισφρέουν στα πολιτιστικά χωράφια και στρογγυλοκάθονται, κυκλοφορούν ελαφρά τη καρδία τα έργα τους επαναπαυόμενες στην αίγλη του παρόντος, λειτουργούν ως κατεστημένο τόσο στο τουπέ του θρόνου τους όσο και στη συνείδηση του κοινού-κριτικών. Αποτέλεσμα: πολλοί καλοί συγγραφείς να εκδίδουν αποτυχίες, επειδή ξέρουν υποσυνείδητα ότι θα κριθούν πιο επιεικώς… τουλάχιστον προς το παρόν.
2. Οι πνευματικοί άνθρωποι του τόπου, όπως θα περίμενε κανείς να είναι οι κριτικοί, σφάζονται σαν διανοούμενες κατίνες. Κι όποιος νομίζει ότι μόνο στα μεσημεριανάδικα της τηλεόρασης θα δει καυγάδες και ειρωνικά κονταροκτυπήματα, γελιέται. Αρκεί να διαβάσει την απάντηση του Κούρτοβικ στον Ζήρα και την ανταπάντηση του δεύτερου στον πρώτο στο περιοδικό «διαβάζω» (τεύχος Φεβρουαρίου): φιλοφρονήσεις καφενείου, ειρωνικές ατάκες, μπηχτές και προσωπικές επιθέσεις, λογοτεχνικό ύφος και καυστικά σχόλια. Η όλη συζήτηση ξεκίνησε από την κατηγορία του Δ. Κούρτοβικ ενάντια στους Χατζηβασιλείου, Κοτζιά και έμμεσα στον Ζήρα ότι είναι το κατεστημένο και κινούν μηχανισμούς προώθησης μιας μίζερης λογοτεχνίας, υποτασσόμενοι παράλληλα στους επίσημους θεσμούς. Ο Αλ. Ζήρας απάντησε στο «διαβάζω» (τεύχος Ιανουαρίου) [είχε προηγηθεί η απάντηση Χατζηβασιλείου στην «Ελευθεροτυπία»] και τώρα βλέπουμε τη συνέχεια της “γιόστρας”, ενώ στα «Νέα» του Σαββατοκύριακου (7/1/2009) ο Κούρτοβικ συνεχίζει τα επιχειρήματά του για το καρτέλ κριτικών.
ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΜΕ ΕΝΟΧΛΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΡΟΠΟΣ: όπου ο καθένας προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει, συσσωρεύει ταυτόχρονα μια πληθώρα ειρωνειών και προσωπικών σχολίων που κατεβάζουν το επίπεδο και μας κάνουν να σιχτιρίζουμε την πνευματική ελίτ και άλλα φούμαρα.
3. Η Λώρη Κέζα συντηρεί έναν πολύ ενδιαφέροντα ιστότοπο (www.keza.gr), όπου εκτός από τις πρόσφατες συνεντεύξεις και βιβλιοπαρουσιάσεις που δημοσιεύει (μερικές από αυτές και στο «Βήμα»), αναρτά σχόλια γύρω από τον χώρο του βιβλίου με ειδήσεις και κουτσομπολιά. Δημοσιογράφος γαρ αναλαμβάνει εσχάτως και ρεπορτάζ όπως για τα δέντρα που έκοψε ο Κακλαμάνης ή για το στυλ της Παπαρήγα. Η εξειδίκευση πλέον είναι πολυτέλεια;
4. Έτος Γιάννη Ρίτσου φέτος. Ελπίζω η μνήμη του και η αξία του έργου του να αναδειχθούν με την προβολή των στίχων του και όχι με την αγιοποίηση του προσώπου του, όπως συμβαίνει συνήθως.

Πατριάρχης Φώτιος

24 comments:

Μάνος Κοντολέων said...

"Γιατί μένετε μέσα κλεισμένοι;" -μια ερώτηση του Ρίτσου που πάντα μένει επίκαιρη.
Καλά τα έτη που αφιερώνονται σε ποιητές και συγγραφείς, αλλά αυτή η κλεισούρα σπάει μόνο αν ο καθένας μας κάθε μέρα ανοίγει την καρδιά του και τη σκέψη του.

βαγγελης ιντζιδης said...

αγαπητέ Πατριάρχη είδα τα ζητήματα στην τελευταία σου ανάρτηση.
έχει σημασία αν υπάρχει ή αν δεν υπάρχει καρτέλ κριτικών ή μη κριτικών και οι άνθρωποι μπορεί να διακρίνονται σε πνευματικό και μη πνευματικό για έναν που γράφει;
θα πάψει να γράφει άραγε αν αγνοηθεί ή αν δεν αγνοηθεί αλλά του ασκηθεί μια αρνητική κριτική;
Και υπάρχει κριτική που επιλέγει να καταλήξει στο τι μου αρέσει και στο τι δε μου αρέσει και κριτική που εντάσσει το κείμενο στο υπερκείμενο του κοινωνικού και του πολιτισμικού (αυτή η κριτική με αφορά η άλλη είναι μια κοινοποίηση προσωπικής γνώμης). Μήπως η κριτική που είναι ανακοίνωση και δε διαλέγεται με τις θεωρήσεις της αλλά και με τις γειώσεις τους στο κοινωνικό πεδίο της γραφής είναι μια παγίδευση της αυτοαναφορικότητας του/της κριτικού;
΄Ολοι και άλλοι τόσοι που αναφέρεις έχουν ενδιαφέρον γιατί είναι μια όμορφη ανθρώπινη στιγμή να διαπληκτίζονται οι άνθρωποι αλλά από την έποψη της ιστορίας άραγε; Δεν έχω ιδέα.
@Μάνο
έξοχη η έμφαση του μέσα - και - κλεισμένοι.
Ας πούμε η Ντίκινσον ήταν μέσα ήταν όμως κλεισμένη ή μέσα με ανοιχτή καρδιά και σκέψη; Ασφαλώς και το δεύτερο.
Γιατί μένουμε εκτός ιστορίας είναι το ερώτημα του Ρίτσου. Του πιο φλύαρου, κομματικοκατασκευασμένου και άλλα και άλλα ΑΛΛΑ ΜΙΑΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΙΟ ΓΝΗΣΙΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (και όχι μόνον).
Κάποτε όταν ρώτησαν το Μαλλαρμέ για το μεγαλύτερο ποιητή της Γαλλίας εκείνος απάντησε "Αλοίμονο ο Βικτώρ Ουγκώ" (το αλοίμονο ακριβώς λόγω της φλυαρίας του κλπ).
Ο Ρίτσος ήταν και ως κείμενα είναι ποιητής. Αυτό έχει σημασία. Θυμίζω και εκείνη τη μελέτη που αφού μελέτησε (αρίθμησε κατηγοριοποίησε όλους τους στίχους του ΑΛΛΑ ΟΛΟΥΣ ΟΛΟΥΣ) κατέληξε πως ο Ρίτσος δεν είναι - θεματικά - πρωτίστως στενά πολιτικός ποιητής. Συμφωνώ κι εγώ. Ο Ρίτσος στην πλειοψηφία των στίχων και θεματικά και τεχνικά γειώνει το μέσα του (και εμφαίνω το μέσα του) στην ιστορία.
Φλυάρησα και αλλοίμονον είμαι κάκιστος!
ευχαριστώ
Βαγγέλης ιντζίδης

Pellegrina said...

Καλησπέρα.
α) Σήμερα είχε ωραία μέρα, μετά τη βροχή μύριζε άνοιξη. Ανοίγουν και οι Απόκριες, που έχουν πάντα τη μαγεία τους.
β) Παζάρι βιβλίου for ever: είναι πολύ ωραία, παιδιά, να πάτε! Και μόνο η εικόνα των ανθρώπων, στριμωγμένων με τα καλάθια τα βιβλία, σε ευφραίνει!
γ) Τα περί αγελάδων ακριβώς όπως τα λέτε. Ίσως, ως καταναλωτές, χρειαζόμαστε την ασφάλεια της ετικέτας. Κανένας δεν εξαιρείται από αυτό, είναι στην ψυχολογία του σύγχρονου ανθρώπου. Κι εγώ, ποτέ δεν θα παραλείψω να αναζητήσω (άσχετα αν θα το αγοράσω ή όχι τελικά)το τελευτάιο του/της...
δ) Με τους κριτικούς έχω μείνει εκεί που ο Κούρτοβικ έγραψε: "Όπως λέει και ο Λάλα, σ' αγαπώ!"
ε) Συμφωνώ με Βαγγέλη για Ρίτσο (και για όλα). Αγνοούσα αυτή τη μελέτη. Ενδιαφέρουσα!

βαγγελης ιντζιδης said...

H μελέτη που αναφερόμουν στο προηγούμενο σχόλιο είναι:
Πρεβελάκης Παντελής, Ο ποιητής Γιάννης Ρϊτσος · Συνολική θεώρηση του έργου του. Αθήνα, Κέδρος, 1981.
β.ι.

βαγγελης ιντζιδης said...

αλλ' ει μόνον> αλίμονον
(εκείνο το με -οι- πρέπει να δω γιατί το θμάμαι έτσι;;;;;
β.ι.
υγ για τη διόρθωση

Anonymous said...

Χαίρομαι για τα περί κριτικών και ξεκατινιάσματος. Και λυπούμαι για τα περί κριτικών και ξεκατινιάσματος. Έλεος πια! Οι καθεστωτικοί τσακώνονται μεταξύ τους για το ποιος έχει πιο ισχυρή εξουσία και πώς και γιατί κλπ κλπ κλπ. Οι νέοι δημιουργοί δεν έχουν τόπο (καθεστωτικό) για να μιλήσουν. Ευτυχώς υπάρχουν τα blogs.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο, Βαγγέλη και Pellegrina,
αν η ποίηση εν προκειμένω είναι μια πόρτα προς τα έξω, τότε δεν μένουμε μέσα. Δυνάμει -ίσως δεν φτάνει πάντα- είμαστε έξω με την "καρδιά του και τη σκέψη του"
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Βαγγέλη και Μαίρη,
το ότι ξεκατινιάζονται έτσι οι κριτικοί -από συγγραφείς έχω δει ανάλογες σκηνές- δείχνει πόσο η εξουσία και η αίσθηση αλαζονίας-υπεροχής διαφθείρει τον άνθρωπο. Και πέρα από το αν αφήνονται να ανέβουν ή όχι οι νέοι δημιουργοί (έχω την αίσθηση πως δεν φταίνε οι καθεστωτικές τους συνωμοσίες), είναι σημαντικό, Βαγγέλη, για το ποια ποιότητα βιβλίων αναδεικνύονται: αν υπάρχουν κατεστημένα με σκόπιμες κατευθύνσεις ή αν απλώς κάθε μεγαλοκριτικός ακολυθεί τη συνείδησή του και λόγω θέσης την επιβάλλει. Έχει διαφορά...
Πατριάρχης Φώτιος

Βαγγέλης Μπέκας said...

Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον τη σύγκρουση των κριτικών, γιατί ακούγονται αλήθειες.
Μαθαίνουμε κι εμείς οι αφελείς πως λειτουργεί το Σύστημα.
Δεν ξέρω ποιος το ξεκίνησε, αλλά η επίθεση του Κούρτοβικ στα Νέα ήταν ένα απίστευτο ντοκουμέντο, για γνώση και συμμόρφωση ή παραγγελία σάπιων τοματών.
Ευτυχώς που οι καταληψίες της Λυρικής δεν διαβάζουν Νέα.

Επίσης ήταν πρώτη είδηση στο διαβάζω ότι ο Ζήρας πάει για πρόεδρος της εταιρίας λογοτεχνών. Λέτε να χει κάποια σχέση το γεγονός;

Ε ρ γέλια, ε ρε γλέντια.
Όλα στο φως.

«Τα σύκα, σύκα και η σκάφη σκάφη», που λέει κι ο Ρίτσος, ο τρισμέγιστος.

Anonymous said...

COMMON SENSE said...

Den katannow giati se mia anartisi afierwmeni stin kritiki logotexnias parathetete, dipla ston Zira kai ton Kourtovik, tin L. Keza! Prepei na eutelizetai h ennoia tis 'logotexnikis kritikis', akomi kai sto istologio sas? Ektos ean sas sugkinei to anuparkto logotexniko kai kritiko tis ergo.

H LK diakatexetai apo to comlex tou atalantou pou adunatei na eidikeuthei se otidipote ki aplws xwnei tin mutogka tis pantou. Exei sukentrwsei gurw tis mia summoria atalantwn nearwn pou trigyrnoun stis parousiaseis kai tis giortoules vivliou narkisseuomenoi, sigouroi oti me ti voitheia tis Lwris kanena axiologo keimeno den tha apeilisei tin mizeri metriotita twn kakogrammenwn keimenwn tous, pou kathilwnoun kai pligwnoun tin elliniki pezografia.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Common Sense,
δεν αφορά το ποστ μου μόνο τους κριτικούς. Ως εκ τούτου δεν περιλαμβάνεται η Κέζα βάσει ισοτιμίας με τους άλλους. Από την άλλη όμως, αν ενεργεί -μέσα στην πολυπραγμοσύνη της, όπως λες- και παράγει ένα κάποιο αξιόλογο έργο, οφείλω να το αναγνωρίσω και να το καταγράψω. Σχολιάζω αρνητικά τη ρεπορταζιακή της πολυμέρεια, που δεν εξειδικεύεται, αλλά ταυτόχρονα συνειδησιακά οφείλω να πω δυο καλά λόγια για τον ιστότοπό της, που κουβαλά -καλά κακά- κείμενα, συνεντεύξεις, βιβλιοπαρουσιάσεις αρχειακού ενδιαφέροντος για την τελευταία δεκαετία.
"Τα σύκα σύκα και τη σκέφη σκάφη", που λέει και ο Vita.
Πατριάρχης Φώτιος

Anonymous said...

Το δικό μου σχόλιο για τα τη «διαμάχη» είναι συνοπτικό: δείχνει πως η ελληνική λογοτεχνική κοινότητα είναι -δυστυχώς- ακόμα κλεισμένη στο μικρόκοσμό της και εμμένει συνεχώς σε μικρότητες που μόνο κακό μπορούν να της κάνουν...

Και ενώ η κόντρα Κούρτοβικ - Ζήρα καλά κρατεί, h Google (http://books.google.com/) προωθεί τη γνώση μέσα από την ψηφιοποίηση των βιβλίων, δείχνοντας πως διεθνώς πραγματοποιούνται προοδευτικά βήματα στον τομέα του βιβλίου. (Με τέτοιες ειδήσεις δεν μπορούν να ειπωθούν παρά θετικά σχόλια...)

Anonymous said...

ας ξεκινήσουμε με μια παραδοχή: η συζήτηση περί κριτικής δεν θα είχε καν ξεκινήσει αν οι 2 συνομώτες είχαν γράψει θετικά για τον κ. Κούρτοβικ, ο οποίος στο τελευταίο του κείμενο ανέφερε κάποιους δήθεν αγνοημένους (κι ο ίδιος έχει προσπεράσει σημαντικά βιβλία, δεν μπορούν να γράφουν όλοι για όλους)αλλά ξέχασε τον εαυτό του. Οπότε: προσχηματική η συζήτηση, προσωπικής φύσεως το εφαλτήριο. Μη χαλάτε τη ζαχαρένια σας μαζί τους

βαγγελης ιντζιδης said...

πάντως το μόνο που ισχυρίζομαι είναι παρά τις όποιες κάκιστες ή και άριστες κριτικές ο συγγραφέας επιμένει να γράφει.
και επίσης αυτό που είπα ότι οι κριτικές που με ενδιαφέρουν είναι εκείνες που γειώνουν τη συζήτησης περί λογοτεχνίας στην κοινωνία και την πολιτική (με την έννοια του πολίτη). Δηλαδή προσπαθούν να δουν ευρύτερα ενα όποιο κείμενο, δηλαδή να μιλήσουν και για το κείμενο και επ αφορμή του κειμένου σε σχέση με το κοινωνικοπολιτισμικό περιβάλλον εντός του οποίου παράγεται και απευθύνεται.
Δε βρίσκω να υπάρχουν ιερές αγελάδες γιατί δεν είμαι ινδουιστής και σέβομαι εκείνους που δείχνουν μια αγελάδα και μετά την προσκυνούν
Δεν μπορεί να αφορά κανέναν συγγραφέα το όποιο "πραγματικό" ή ¨"φαντασιακό" παρασκήνιο. Να ας πούμε εγώ, δήθεν ή μη δήθεν (όπως με "βλέπετε¨αυτό και είμαι)ξέρω πως όλη η Ελλάδα να με φτύνει στην πλατεία συντάγματος την ποίηση αυτό που εγώ λέω ότι είναι ποίηση (και δεν καλώ κανέναν να το φεσωθεί ντε και καλά)λέω μέσα μου την ποίηση δεν μπορεί κανείς να μου την πάρει. Και σήμερα ΜΠΟΡΕΙΣ να βρείς παντού και συνοδοιπόρους αναγνώστες ή/και ποιητές ασφαλώς και παντού μπορείς να ανακοινώσεις τη δουλειά σου.
Αρα εγώ δε μίλησα για κατίνιασμα και άλλα. Εγώ μίλησα για το απλούστερον των κριτηρίων. Γράφεις γιατί έτσι και αλλιώς δεν έχεις άλλο τρόπο να ζήσεις, να επιβιώσεις, να εκφραστείς ή γράφεις επειδή είσαι συγγραφέας άρα εξαρτάσαι από τη θεσμική σου αναγνώριση;
H απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι πολύ προσωπική υπόθεση. Αυτό εννοώ και από άλλη άποψη με την έννοια γείωση. Οι ιδέες και οι διαθέσεις πρέπει κάπου να γειώνονται κάπως να μορφοποιούνται στη ζωή μας και στην ιστορία.
Πολύ φοβάμαι πώς ο μηδενισμός και σε αυτό το πεδίο, εν προκειμένω της λογοτεχνικής δημιουργίας και της λογοτεχνικής κριτικής, θα νομιμοποιήσει καταστάσεις πιο ισχυρές από εκείνες τις οποίες υποτίθεται ότι αντιπαλεύει.
Αυτά είπα ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΩΣ ΕΓΩ ΤΑ ΛΕΩ ΚΑΙ ΕΜΕΝΑ ΧΡΕΩΝΟΥΝ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΣΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΓΙΑ ΣΑΣ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ μ....ες.
ΑΛΛΑ δεν έχω άλλο τρόπο και έτσι θα πορευτώ.
Κατά συνέπεια μια χαρά μου φαίνονται όλοι. Θέμα αντοχής λοιπόν!
Β.ι.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Harry, καλωσόρισες στην παρέα μας. Η μεταφορά της συζήτησης στην ψηφιοποίηση των βιβλίων πιάνει απόλυτα το στίγμα της σκέψης μου: οι διαμάχες τέτοιου τύπου υποβαθμίζουν την ουσία της πνευματικότητας και υποβαθμίζουν τους όποιους πνευματικούς ανθρώπους.
Γι' αυτό συγκρατώ από τον Βαγγέλη τη φράση: "ο μηδενισμός και σε αυτό το πεδίο, εν προκειμένω της λογοτεχνικής δημιουργίας και της λογοτεχνικής κριτικής, θα νομιμοποιήσει καταστάσεις πιο ισχυρές από εκείνες τις οποίες υποτίθεται ότι αντιπαλεύει.". Η απαξίωση της κριτικής δεν ωφελεί κανέναν. Εγώ θα μιλούσα με επαινετικά σχόλια για το έργο των εμπλεκομένων κριτικών, αν και οι ίδιοι δεν υποβάθμιζαν την παρουσία τους εκτός των βιβλιοκρισιών τους.
Πατριάρχης Φώτιος

Πάπισσα Ιωάννα said...

Urban,
αυτό που λες δείχνει πως ακόμα κι αυτή η συζήτηση δεν έχει καν αντικείμενο και αφορμή την ίδια την κριτική, αλλά μια προσωπική αντιπαράθεση και την ευθιξία σε προσωπικό επίπεδο. Γι' αυτό δυστυχώς με θλίβει ακόμα περισσότερο για τη δυνατότητα αποστασιοποίησης και ψύχραιμης αποτύπωσης πραγματικών καταστάσεων.
Πατριάρχης Φώτιος

βαγγελης ιντζιδης said...

Είναι φορές που σκέπτομαι (μου περνάει από το μυαλό) τα εξής: μαλλον κάθε μπλογκ αντιστρατεύεται την αφήγηση, τη διασπά σταματώντας τους εγκιβωτισμούς της γιατί η αφήγηση επανεντάσσει την ατομικότητα στο προαπαιτούμενο προσδιοριστικό της, τη συλλογικότητα και την τελετή σήμα της συνεύρεσης του κοινωνικού.
Σήμερα ο καθείς με την πραγμάτεια του στα μπλογκ υμνεί την ατομικότητα εν τω μηδενισμώ της τελικά (μήτε εμού ασφαλώς εξαιρουμένου).
Αρχίζω να σκέφτομαι μήπως το μπλογκ είναι μια παγίδευση του ούτως ή αλλιώς ανταγωνιστικού. Ο αθέσμιτος ολοκληρωτισμός πολύ φοβούμαι
και ίσως είναι η ώρα να επιστρέψουμε στους χάρτες της αφήγησης και όχι στο άτοπον της μη δημοκρατίας
Μήπως να καταργήσω τα μπλογκς μου;
βαγγέλης ιντζίδης
επηρεασμένος από μια βαθύτατη ανάλυση σε χτεσινοβραδινή εκδήλωση.
Και μου τη δίνει αγρίως να διαβάζω την ανταγωνιστικότητα αντί της αφήγησης στο μπλογκοσχεδιασμό του νοήματος.΄ενας θάνατος της αθανασίας είναι το μη θεσμικό διαδίκτυο. Τι λέτε;
Βαγγέλης Ιντζίδης

Pellegrina said...

Καλημέρα. Είπα να κρατηθώ (πάααλι κουτσομπολιά, Πατριάρχη; Έλεος πια!), αλλά το σχόλιο του Βαγγέλη για τα μπλογκ ήταν σούπερ. "Το σπάσιμο της αφήγησης"! Ο θρίαμβος της ανταγωνιστικής ατομικότητας! Μπράβο ρε Βαγγέλη, με έκανες να καταλάβω τι με απωθεί σε όλη την ιστορία! Το μόνο που κατάφερα σε μπλογκ είναι ακριβώς το σκόπιμο σπάσιμο της αφήγησης: δημοσιεύω στο μπλογκ μου αποσπάσματα από τα βιβλία μου, που παίρνουν έτσι άλλο βάρος ως αποσπάσματα. Αποδόμηση! Αυτό είναι τα μπλογκ! Κατά τα άλλα, όλη τους η αξία είναι στα σχόλια, εκεί αποκαθίσταται η συλλογικότητα!

Και το άλλο του Βαγγέλη ενδιαφέρον, αν και χιλιοειπωμένο: προσωπικά δεν γράφω για τη "θεσμική μου αναγνώριση", αλλά θ έ λ ω να με διαβάζουν, με οποιοδήποτε τρόπο. Γι' αυτό ανάρτησα και τα έργα μου. Θα αναρτούσα και τα άλλα, αλλά δεν με αφήνουν (δικαίως φυσικά) οι εκδότες. (Είχα και το θράσος να τους ρωτήσω!) Άρα: στην πράξη, αν δεν γίνεις μπεστ σέλερ, εκδότης είναι αυτός που ...εξαφανίζει το έργο σου. Και θα μου πεις, ποια είσαι ρε μεγάλη που θέλεις και να ..σωθεί; Αμ, έλα που πιστεύω πως είμαι!!:):)

Ψηφιοποίηση: Ναι, ασφαλώς. Ωραία και τα κιντλ και τα μπιμπουκ. Τέλειο να είσαι στην παραλία με μια ποικιλία ..χιλίων λογοτεχνικών έργων!
Τώρα, αν μου επιτρέπετε, αυτό βέβαια δεν εχει μεγάλη σχέση με αυτό που έχω κανει εγώ: εγώ εχω κάνει δωρεάν "αυτοέκδοση'. Ψηφιοποίηση σημαίνει επίσημη ψηφιακή έκδοση από εκδότες, με λεφτά, ποσοστά κλπ και μάλιστα αφού πρώτα το εργο ε΄χει γίνει βιβλίο σε χαρτί. (Αυτό το τελευταίο είναι και η διαφορά στην μελλοντολογική κατάσταση του βιβλίου στη "Μέρα της Μελάνης" μου. εκεί δεν υπάρχει "χάρτινη" έκδοση).
Κατά τα άλλα ασφαλώς πρέπει να υπάρχουν εκδότες. θεωρητικά είναι οι επαγγελαματίες που θα φροντίσουν την τελική εμφάνιση, τη διάδοση και την δημιουργία "σχολών", τάσεων, κανόνων. Φτιάχνουν την ιστορία της λογοτεχνίας μιας χώρας. Οι συγγραφείς δεν μπορούν ή δεν είναι δουλειά τους να τα κάνουν αυτά!
Αυτά για να μη νομίζετε ότι είμαι και τελείως ψώνιο. Καλό είναι να πολεμάς την εκμετάλλευση και την κοροϊδία, αλλά δεν μπορείς να αναλάβεις μόνος σου όλο το σύστημα. Η κίνησή μου αφορά εμένα, αλλά δεν προτείνω ότι πρέπει να γενικευθεί (δηλαδή ο καθένας να αναρτά μόνος του), ούτε ακόμα και με χρήματα. Χρειάζονται οι επαγγελματίες. Αλλά να είναι σοβαροί και έντιμοι, γιατί ο ρόλος τους στον πολιτισμό της πατρίδας τους είναι πολύ σημαντικός.

(πωπω! είναι να μην ανοίξω το στόμα μου!)

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Πατριάρχα,

επειδή έλαβα ακριβώς το ίδιο με εσας σχόλιο στο μπλογκ μου από το Βαγγέλη τον Ιντζίδη, ζητώ την άδεια να αναδημοσιεύσω την απάντηση που έδωσα στο ιστολόγιό μου. Αναπόφευκτα, επέλεξα να αναφερθώ στη δική μου δουλειά, και όχι στο μπλόγκιν γενικώς. Νομίζω όμως, εν τούτοις, ότι αφορά τη συζήτησή σας:΅

" Βαγγέλη,

Μου είναι δύσκολο να σε συμβουλεύσω να καταργήσεις ή να διατηρήσεις το μπλογκ σου. Πώς πέρασες τόσο γρήγορα από τον αρχικό ενθουσιασμό και τους καινούργιους φίλους στην αμφισβήτηση…Το ιστολογείν είναι χρονοβόρο και ενεργοβόρο, σίγουρα μοιάζουμε σαν κολασμένοι απαντώντας – λες και παίζουμε τένις - στα σχόλια ενώ θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι πιο δημιουργικό, το να συνεχίσουμε δηλαδή την συγγραφή «του» βιβλίου…

Όλα αυτά, όλοι όσοι έχουν ιστολόγια τα έχουν σκεφτεί και έχουν φτάσει, φαντάζομαι, αρκετές φορές στα όρια της διακοπής.

Με αυτή την έννοια λοιπόν το μπλογκ μου ενοχλεί πρώτα από όλα εμένα και τον ελεύθερο χρόνο μου, που θα τον αφιέρωνα ίσως σε μια γραφή πιο δημιουργική γιατί όπως κι εσύ – και άλλοι ενδεχομένως έχουν πει – το να γράφεις είναι ένας τρόπος ύπαρξης.

Αναρωτιέμαι όμως, μετά το σχόλιό σου, ποιος ενοχλείται – θεσμικά – π.χ. από το κείμενό μου για τη Μαρία των Μογγόλων ή από αυτό για την ακένωτη μνήμη του Αγίου Νικοδήμου, για τη σπουδή στο κόκκινο και το χρώμα της μνήμης και για τον Σερ Γουώλτερ Ράλεϊ και την περσόνα του Πωλ Ώστερ. Οι λιγοστοί και εκλεκτοί ιστολογικοί μου φίλοι φαίνεται να τα διαβάζουν με ευχαρίστηση και εγώ ματαιόδοξα προσπαθώ πια όταν σκαρώνω κάτι να τους έχω στο νου μου. Γράφω με την ασφάλεια ότι δεν στέλνω πια ένα μήνυμα στο μπουκάλι που ίσως δεν θα το βρει κανείς. Ακόμα και όταν τα σχόλια με βγάζουν από τη βολή μου, η ζωή μου αποκτά «χάρη», όχι μόνο αρθρώνεται γύρω από το στυλ μιας απάντησης που σκέφτομαι να γράψω, αλλά μετασχηματίζεται ευλογημένα, όπως σοφά παραθέτει ο Ναυτίλος το Σοπενχάουερ, σε κείμενο και σχόλιο.
Το ιστολογείν είναι ένας γραπτός λόγος που μεταφέρει μια ετεροχρονισμένη προφορικότητα. Ήταν ακόμα η αφορμή να διαβάσω πιο πολύ, να σκεφτώ πιο σοβαρά, και, ναι, να εκθέσω την πραμάτεια μου όπως λες.

Οι Πινακίδες είναι κείμενα, είναι δημιουργίες και δεν επιτρέπω σε θεσμικούς ή εξωθεσμικούς μανδαρίνους του συστήματος να παρέμβουν και να τις ματαιώσουν. Αποφασίζω λοιπόν να τις υπερασπιστώ από τους αυτόκλητους υπερασπιστές της δημοκρατίας. Το μπλογκ μου αθέσμιτος ολοκληρωτισμός;

Ευτυχώς που δεν περιμένω καμιά ακαδημαϊκή κρίση για να προσέχω τι λέω. Είχα την ευκαιρία να μαθητεύσω κοντά σε νομπελίστα και γελώ με θλίψη για τον επαρχιωτισμό και τον συντεχνιασμό της μπανανίας. Ποιοι τα λένε αυτά; Ευαίσθητοι πανεπιστημιακοί; Εγγράμματοι και συγκροτημένοι συγγραφείς; Κριτικοί;

Μπορεί οι θεσμικές ιερές αγελάδες (επιτυχημένοι συγγραφείς όπως τους ονομάζει ο Πατριάρχης Φώτιος στο Βιβλιοκαφέ) να εκδίδουν με ευκολία και το λιγότερο καλό κείμενό τους, αλλά δεν αρκούνται σε αυτό. Είναι και κριτικοί στις εφημερίδες, είναι και λεκτέρ στους εκδοτικούς οίκους – οι θεσμοί που λέγαμε - και αφού απορρίπτουν το δικό μου βιβλίο με κριτήρια της αγοράς – οι θεσμοί πάλι - έχουν την απαίτηση να σιγήσουν τα μπλογκς; Δε σφάξανε!

Τι τους πειράζει η δυνατότητα των εξωθεσμικών να «δημοσιεύουν» με ένα κλικ. Αν είμαστε τόσο ασήμαντοι θα σβήσουμε. Αλλιώς ας μας αφήσουν στην κουβεντούλα που έχουμε στήσει με τους φίλους μας.

Αθέμιτος ολοκληρωτισμός το μπλόγκιν; Δεν είμαστε με τα καλά μας. Ακόμα και αν μου βρεις εμένα προσωπικά πού να δημοσιεύσω το κείμενο για την ανάγνωση της καρδιάς του σκότους του Κόνραντ ως απόπειρα χαρτογράφησης της Αφρικής, θα γίνει λόγω λόμπυιν και όχι επειδή αξίζει.

Δεν θέλω να ξεκατινιαστώ κι άλλο λοιπόν, φίλε Βαγγέλη. Παρασύρθηκα. Ποιος όμως μιλάει για μη ανταγωνιστικότητα; Οι κατάλογοι των ευπωλήτων ή οι υπογραφές υπεράσπισης μόλις θιγεί κάποιος του συναφιού; (ισναφιού)

Οι Πινακίδες παραμένουν ανοιχτές."


ΥΓ.

Νιόβη είσαι ιδιοφυής! Με κουράζει όμως να σε διαβάζω ονλάιν και σε τυπώνω. Φιλιά.

Pellegrina said...

α)Να πω αυτό που έγραψα και στην Πόλυ, με αφορμή το παραπάνω: μπορείτε πράγματι να τυπώσετε για ιδιωτική χρήση τα μυθιστορήματα από τα μπλογκ, είναι απολύτως νόμιμο (ν. 2121 του 93). Λυπάμαι που δεν σας τα έχω σε PDF, κάτι που τεχνικά μπορώ (όσοι κατέβασαν τη ..limited edition της Μελάνης τα Χριστούγεννα ξέρουν τι εννοώ). Ο λόγος είναι ότι τους βάζω πού και πού ..χέρι, κάτι τεχνικά πολύ ευκολότερο σε ένα μπλογκ από ό,τι σε ένα αρχείο PDF.

β) Ποιος ανέφερε το νομπελίστα;; Θυμόσαστε εκείνο τον ανεκδιήγητο νομπελίστα συγγραφέα στον Κίτρινο φάκελο; Που ήταν πρεζόνι, σιχαμερός φιλοχρήματος κι εκανε ένα γάμο μαΙμού με μια λαιΚή πουτανίτσα για λόγους απίστευτου κατιναριού που δεν θυμάμαι; καλά, επί τούτων ανυπέρβλητος Καραγάτσης!!

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...

Εγώ τον ανέφερα. 'Ηταν δάσκαλός μου. Ο Ilya Prigogine - καμία σχέση με Καραγάτση. Τι λέω; Ήταν Ρώσος και η οικογένειά του μετά την επανάσταση των σοβιέτ κατέφυγε μέσω Πολωνίας στο Βέλγιο.

Πόλυ Χατζημανωλάκη said...
This comment has been removed by the author.
βαγγελης ιντζιδης said...

αγαπητή Πόλυ, αγαπητή Πελεγκρίνα εκείνο που επιχείρησα να πω- αλλά δεν διατύπωσα με σαφήνεια(ίσως σοκαρισμένος από την κοινωνιολογική ανάλυση που άκουσα και μάλιστα ΟΧΙ απο ανθρώπους-εξουσία σε έντυπα και εκδοτικούς οίκους)- ήταν πως η δημοκρατία και κυρίως η δημιουργία χρειάζεται τόπο,χώρο για κοινωνική συνεύρεση ΚΑΙ δια ζώσης διαβούλευση. Εγώ μέχρι εκείνη τη στιγμή πίστευα στους νέους τρόπους,νέες δυνατότητες έκφρασης και λοιπά.
Αλλά μήπως το μπλογκ είναι από την άλλη - πέρα από τη θετική όψη - και μια απώλεια της σχέσης ατομικότητας - συλλογικότητας με την έννοια της συνύπαρξης στον χώρο; Ας είναι συγχωρέστε με για την εμπλοκή αυτή.
Κρατώ αυτό ως πολύτιμη ισορροπία: η γραφή δεν έχει καμία σχέση με την ατομικότητα γιατί δεν είναι τίποτε άλλο παρά η καταγραφή μιας προηγηθείσης και προαναγγελθείσης αφήγησης από άλλους με τους άλλους μαζί.
Τουτέστιν κρατώ το μπλογκ μου ξέροντας ότι η άλλη του όψη είναι η παγίδευση. Και συνεχίζω να διαβάζω και να γράφω (ετεροχρονισμένα)γνωρίζοντας πως το άτομο για να οριστεί χρειάζεται εκείνους που το αγάπησαν, το μίσησαν, το δικαίωσαν και το ματαίωσαν. Ποιος χωρίς αυτούς είδε τον εαυτό του. Τουτέστιν αυτό εννοώ ως αποσπασματικότητα της αφήγησης και για το λόγο αυτό τιμώ τις αγελάδες ιερές ή μη γιατί έτσι κι αλλιώς εγώ όπως κι αυτές αλληλοκαθοριζόμαστε και δίχως τον ένα από δω παν κι οι άλλοι ΑΛΛΑ ΑΚΡΙΒΩΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ.

βαγγέλης ιντζίδης
υγ το περί ανταγωνιστικότητας πήγαινε στο κοινωνικό πεδίο...

Πάπισσα Ιωάννα said...

Παρακολουθώ διακριτικά τη συζήτησή σας, όπως διαμορφώνεται στο τραπεζάκι σας. Κρατήθηκα σε απόσταση, γιατί ένιωθα ότι δεν είχαν να καταθέσω κάτι καίριο σε όσα λέτε. Επομένως, όχι από ένδειξη α-φιλοξενίας, αλλά από διάθεση διακριτικής αποστασιοποίησης, αφήνω τους συνομιλητές να εκφράσουν όσα πραγματικά αξίζουν να εκφραστούν.
Καλή συζήτηση
Πατριάρχης Φώτιος