Νάνος Βαλαωρίτης“Ο θησαυρός του Ξέρξη”
εκδόσεις Άγκυρα
1η έκδοση: 1964, 2η έκδοση: 2008
Μυθιστόρημα εκδεδομένο για πρώτη φορά το 1964 αλλά αφανές μέχρι και σήμερα. Γιατί; Ίσως είναι το βασικό ερώτημα για ένα έργο που μπορεί να προκαλέσει θετικότατες όσο και αρνητικότατες αναγνωστικές αντιδράσεις.
Από τη μία, ειδικά στις πρώτες εκατό ας πούμε σελίδες ο αναγνώστης χαίρεται την παραμυθική ατμόσφαιρα, το ονειρικό στοιχείο, τη γεμάτη αλληγορίες αφήγηση που μαγεύει και προκαλεί με την ποιητικότητα και τις αναπάντεχες συναντήσεις. Οι ελιγμοί της αφήγησης, πολύ κοντά σ’ αυτό που στην Ευρώπη της εποχής ονομαζόταν «Νέο μυθιστόρημα» (Ρομπ-Γκριγιέ, Σαρρότ κ.λπ.) φέρνουν συνεχείς κυματισμούς, σαγηνεύουν με την εναλλασσόμενη έντασή τους, ταξιδεύουν σε έναν άχρονο, άτοπο, απολίτικο χωροχρόνο, που μόνο η μυθοπλασία και ο κινηματογράφος –στον οποίο χρωστάει τις σκηνές και το μοντάζ- μπορεί να προκαλέσουν.
Από την άλλη, γρήγορα ο αναγνώστης κουράζεται. Χάνει τον ειρμό, παύει να ταξιδεύει σε επαναλαμβανόμενα μοτίβα και σκηνές, χάνει το νήμα και συνεπώς το ενδιαφέρον για το τέλος, μπλοκάρει στη διηνεκή αλλά ποτέ τελειουμένη ποιητικότητα. Η απουσία προσώπων, η αδυναμία να τα συνδέσει κανείς με συγκεκριμένους ανθρώπινους τύπους σε μια συνεχή αποδόμηση των στοιχείων, η αιωρούμενη αλλά ποτέ στοιχειοθετούμενη αλληγορία εξαντλεί την υπομονή του αναγνώστη και τον κάνει να χάνει τη συγκέντρωσή του.
Παράξενο, ερεθιστικό και κουραστικό συνάμα, έργο.
Πατριάρχης Φώτιος
5 comments:
φώτιε το συγκεκριμμένο δεν το έχω διαβάσει αλλά είμαι του Βαλαωρίτης και ξερό ψωμί. Γι αυτό το μόνο που έχω να σημειώσω για τη συζήτηση είναι πως τα σουρεαλλιστικά ή υπερρεαλιστικά κείμενα είναι γενικώς αποσπασματικά και δεν μπορούν εύκολα να διαβαστούν όπως άλλα γιατί έιναι τόσο πλούσια σε λεκτικές και εννοιολογικές ανατροπές που ο αναγνώστης δεν προλαβαίνει. Οταν όμως είναι καλά, όπως είναι πάρα πολλά από τα κείμενα του Βαλαωρίτη, τότε συστήνονται ως .... σοκολατάκια! τρως ένα και αργότερα ίσως ένα ακόμα και καθυστερείς για να μην σου τελειώσουν ενώ εν τω μεταξύ μπορείς να καταβροχθίζεις - αν θες - καμμιά δεκαριά σύγχρονα μυθιστορήματα που την έπόμενη μέρα θα τάχεις "χονέψει" και διόλου δεν θα σου μειώσουν την απόλαυση του επόμενου σοκολατακίου. Δεν είναι για χόρταση τα εδέσματα αγαπητέ - αλλά επιφυλάσσομαι μπορεί αυτό να μην είναι απο τα καλύτερά του
Κάπως έτσι είναι, Απορημένε. Δεν ξέρω βέβαια ποιες είναι η κατάλληλες συνθήκες για να χωνέψει κανείς ένα κείμενο τόσο υπερπληροφορητικό.
Πατριάρχης Φώτιος
εξ ιδίων κρίνοντας τα αλλοτρια έχω να πω πως οι κατάλληλες συνθήκες είναι δύο
α)ξεκούραστο μυαλό οπότε και καθαρό, ανοιχτό σε εκδοχές, ευδιάθετο, ορεξάτο, κάτι σαν ερωτευμενο ας πούμε.
β)πιγμένο από τη σαχλαμάρα μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο και με επείγουσα ανάγκη για αέρα!
Στη α περίπτωση προχωράς στο κείμενο πετώντας με χαμόγελο μέχρι τα αυτιά, στη β περίπτωση παίρνεις τα χαπάκια σου και ηρεμείς δοξάζοντας την τέχνη
Δεν έχω διαβάσει ακόμη Βαλαωρίτη. Ίσως αυτό το βιβλίο είναι μια ευκαιρία να κάνω την αρχή. Καλή σου μέρα Πατριάρχη
Λάκη,
και για μένα ήταν το πρώτο πεζό του. Δυστυχώς δεν έδεσε απόλυτα και γι' αυτό δεν ξέρω αν θα ξαναδιαβάσω, τουλάχιστον με ζήλο και αγωνία.
Την ευλογία μου
Πατριάρχης Φώτιος
Post a Comment