Saturday, March 24, 2007

Καφές λούνγκο: ιστορικό θρίλερ

Γ. Αιόλου, “Η νύχτα των εννέα ήλιων”

Μετά την επιτυχία του «Κώδικα Ντα Βίτσι» του Νταν Μπράουν έγινε περισσότερο της μόδας αυτό που θα ονομάζαμε ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΘΡΙΛΕΡ. Γνωστό και καλό έργο του είδους είναι το «Όνομα του ρόδου» του Ουμπέρτο Έκο, μυθιστόρημα που αναφέρεται εδώ, γιατί έχει σχέση με το αδελφάκι του στα καθ’ ημάς, τη “Νοσταλγία των δράκων” (2000) του Δ. Κούρτοβικ. Άλλα δείγματα του είδους στην ημεδαπή δεν έχω πρόχειρα κατά νου, εκτός από το πρόσφατο βιβλίο του Γ. Αιόλου “Η νύχτα των εννέα ήλιων” (2006). Πρόκειται για μυθιστόρημα που συνδυάζει την ιστορία (λιγότερο), τη μουσική, την εκκλησία και μια ερωτική ιστορία σε μια αφήγηση συνωμοσίας και σασπένς. Μια μυστική (παρ)εκκλησιαστική καθολική οργάνωση μεταφέρει μια παρτιτούρα-μήνυμα ως σήμερα, παρτιτούρα που πέφτει κατά λάθος στα χέρια του πρωταγωνιστή, ο οποίος αρχίζει να το ψάχνει. Το τέλος μετά από περιπέτειες, σκάνδαλα, απειλές και αποκαλύψεις είναι ανάλογο με άλλα έργα: το μυστικό μισοαποκαλύπτεται, αλλά εντέλει μένει στην ουσία του κρυφό.
Ποιο το πρόβλημα με αυτά τα έργα, όσα βέβαια από αυτά δεν μπορούν να πείσουν για τη λογοτεχνική τους αξία; Συνδέουν την ιστορία με την πλοκή και όχι με τη “στοχαστική”-προβληματίζουσα αφήγηση. Έτσι, παρόλο που ο πρωτοεμφανιζόμενος Αιόλου δεν γράφει άσχημα, ούτε στήνει άτεχνα την πλοκή του, το όλο εγχείρημα μένει εκεί. Ο αναγνώστης το διαβάζει γρήγορα και με περιέργεια, σαν ανάγνωσμα παραλίας ή κομμωτηρίου, αλλά δεν αποκομίζει τίποτα άλλο. Κι αν τον όποιο συγγραφέα δεν τον νοιάζει, κρατάμε ένα βιβλίο για τρεις-τέσσερις ώρες και πάει καλά. Αν όμως τον νοιάζει για κάτι βαθύτερο, όπως και τον ψαγμένο αναγνώστη, τότε ούτε η εκκλησιαστική συνωμοσιολογία, ούτε ο αδιέξοδος έρωτας που καταλήγει σε άλλη σχέση, ούτε η λίγη ιστορία της μουσικής μπορούν να ικανοποιήσουν τις βαθύτερες ανάγκες του. Όπως το αστυνομικό μυθιστόρημα απέκτησε ποιότητα, όταν μεταλλάχτηκε σε κοινωνικό, έτσι και το ιστορικό θρίλερ θα κερδίσει τον απαιτητικό βιβλιόφιλο, όταν πάψει να στηρίζεται ΜΟΝΟ στην ευφυή εξέλιξη των γεγονότων από μυστήριο σε μυστήριο.

Πατριάρχης Φώτιος
24.3.2007

3 comments:

Anonymous said...

Καλησπέρα σας.
Το να φτιάξεις πλοκή (υποθέτω πως) είναι σχετικά εύκολο, αν διαθέτεις γνώσεις, φαντασία και πειθαρχημένη ευφυία. Φτιάχνεις ένα γερό σχεδιάγραμμα. Μετά όμως αρχίζει το γέμισμα κι εκεί, στη γραφή, φαίνεται: α) το λογοτεχνικό μηδέν (Νταν Μπράουν), β) η λογοτεχνική απάτη -ή το λιγότερο φαμφαρονισμός, στημένο ύφος (Εκο)γ) η λογοτεχνική αλήθεια (Κούρτοβικ)
Θα μπορούσα να γράψω τεράστιο σεντόνι για τη Νοσταλγία, που είναι από τα αγαπημένα μου βιβλία, αλλά θα πω μόνο ότι δεν υπάρχει παρομοιο βιβλίο (δηλ. με πλοκή θρίλερ κλπ) με τόσους πολλούς χαρακτήρες που να είναι σχεδόν όλοι τόσο ανθρώπινοι, ζωντανοί, ξεχωριστές προσωπικότητες -όχι τυπικοί και προβλέψιμοι- και ταυτόχρονα να είναι σύμβολα(Φοβερό το "δίδυμο" Ιρίνα-Μάχη, δυο γυναικεία προσωπα εντελώς συμπληρωματικά το ένα του άλλου)
Το Όνομα το παράτησα, καθότι μου ήταν φοβερά αποκρουστικό το περιβάλλον με τους καλόγερους (και η ταινία είναι από τις ελάχιστες που έφυγα από τη μέση, για τον ίδιο λόγο). Αντίθετα τον Κώδικα τον διάβασα (και την ταινία είδα, το ομολογώ!)καθότι άψογος γρίφος. Αλλά δεν είναι ανώδυνο βιβλίο, πιστεύω ότι κρύβει μια νεοσυντηρητική ματιά (να μην πω νεοπουριτανική) πολύ ύπουλα. Ούτε την εκκλησία χτυπάει, το αντίθετο κάνει κι ας φαίνεται αλλιώς.
Αυτά τα παγκόσμια μπεστ σέλερ ευτυχώς στην Ελλάδα μπορέι να τα διαβάζουμε αλλά δεν τα παίρνουμε πολύ σοβαρά (να κι ένα καλό της ελληνικής ελαφρότητας!). Π.χ.Ο (βλακώδης λογοτεχνικά) Αλχημιστής, ας πούμε, ηθικά τι είναι; Ο ύμνος στο "στόχο" χωρίς περιεχόμενο. Όποιος και να είναι. Ας πούμε, να γίνεις ο μέγιστος επιχειρηματίας.ή και δολοφόνος. Και σε όλο το βιβλίο δεν υπάρχει ούτε μια ανθρώπινη σχέση. Ο ύμνος του στυγνού καπιταλισμού, ντυμένος "μυστικισμό".
Αλλά ξέφυγα. Συνειρμικά μου ήρθε.
Καληνύχτα σας.

Anonymous said...

Πατριάρχα μου,
Απο τα συμφραζόμενα συμπεραίνω ότι πρόκειται για κλώνο του κώδικα Ντα Βίντσι. Θα δούμε πολλά τέτοια βιβλία λόγω επιρροής και ευκολοδιάβαστου του είδους.
Θέλω να μού κριτικάρεις τον Κούρτοβικ σήμερα σε σχέση με Τατσόπουλο.
Και θέλω να αποσύρω τη ψήφο μου στην κριτικό Ελένη Γκίκα, γιατί διάβασα το κέιμενό της για το βιβλίο "Ο Δράκος Κόκορας" και έφριξα. Εφριξα γιατί το βιβλίο το αγόρασα και το πέταξα την ίδια μέρα στα σκουπίδια(ούτε στην ανακύκλωση δεν το έβαλα).
Δε μπορεί μια κριτικός να θεωρείται αξιόπιστη όταν γράφει για βιβλία τέτοια.
Λυπάμαι !
Ιανός

Πάπισσα Ιωάννα said...

Αγαπητή pelegrina,
το "Όνομα του Ρόδου" είναι ένα πολυδαίδαλο βιβλίο και όπως και να το δει κανείς βρίσκει νόημα στο στήσιμό του -άρα απλά διαφωνούμε. Τον Κούρτοβικ το είδα θετικά, αλλά επειδή ξέρω το κριτικό του έργο δεν μπόρεσα -για να είμαι ειλικρινής- να λατρέψω το βιβλίο.

Φίλε Ιανέ, καλωσόρισες.
Πιστεύω ότι το βιβλίο του Τατσόπουλου είναι καλογραμμένο και δεν διέκρινα προκλητικές υπερβολές στην κριτική του Κούρτοβικ, υπερβολές που άλλες φορές είναι εμφανείς (δεν ξέρω αν όντως είναι το καλύτερο έργο του, όπως λέει). Ωστόσο, το ότι δεν βρήκε αρνητικά στοιχεία, δικαιολογείται από την οικειότητα της γνωριμίας τους (δουλεύουν και οι δύο -θυμίζω- στα Νέα), όπως έχω γράψει και παλαιότερα για τις σχέσεις κριτών και κρινόμενων. Επαναλαμβάνω ωστόσο ότι προσωπικά το βιβλίο μού άρεσε. Όσο για την Γκίκα δεν έχω γνώμη, τόσο επειδή δεν την παρακολουθώ συστηματικά, όσο και επειδή δεν έχω διαβάσει το βιβλίο. Ωστόσο, δεν είναι κριτική να παρουσιάζει τα επιμέρους διηγήματα, αλλά περισσότερο βιβλιοπαρουσίαση χωρίς σε βάθος αξιολόγηση -μπορεί βέβαια να ήθελε απλώς να κάνει αυτό.

Εξακολουθώ να ζητώ ιστορικά θρίλερ στα ελληνικά, για να δούμε πόσο καλό ή κακό έκανε ο Νταν Μπράουν.
Πατριάρχης Φώτιος