Wednesday, February 10, 2010

Σαμπάνια με γύρο: Παρασκευάς Ακαμάτης

Πώς ξεχνιέμαι όταν διαβάζω; Πώς καυτηριάζεται η ζωή μέσα από τις παραδοξότητές-της; Πώς γίνεται η σάτιρα λογοτεχνία και η λογοτεχνία σάτιρα;

“Σαμπάνια με γύρο”
εκδόσεις Ωκεανίδα
2009

      Χρειάζεσαι ώρες ώρες ένα βιβλίο να διασκεδάσεις, να ξεσκάσεις, να διατρέξεις τις σελίδες-του χωρίς να πολυσκοτίζεσαι. Η “κωμική” λογοτεχνία είναι το διάλειμμα, για να πάρεις ανάσες και να συνεχίσεις λίγο μετά με άλλα πιο “βαριά” βιβλία. Κι όντως, ο Ακαμάτης καταφέρνει να σε κάνει να διαβάσεις ανέμελα, με μπρίο και με ρυθμό, με μικρά κεφάλαια και διαλόγους γεμάτους ατάκες και σλόγκαν, γεμάτους καθημερινή μαγκιά και ετοιμόλογες απαντήσεις. Πρόκειται για τις ερωταπαντήσεις που συνηθίζονται σε παρέες και σε συζητήσεις με ξένους, απέναντι στους οποίους θα ήθελες να ανοίξεις… τον βόθρο-σου και να τους καταχερίσεις, αλλά από ευγένεια δεν το κάνεις.
        Ο νεαρός ήρωας του έργου δέχεται να πληρώσει ένα χρέος στην εφορεία που αφορούσε κλήσεις του αυτοκινήτου του πατέρα-του, ο οποίος ποτέ δεν είχε αμάξι, βρίσκει έναν ψωραλέο άρρωστο σκύλο και με έναν φίλο-του παρασκευάζει ένα φάρμακο για να τον θεραπεύσει, φάρμακο το οποίο αποδεικνύεται εξαιρετικό ναρκωτικό (διεγερτικό και χαλαρωτικό, το οποίο γίνεται περιζήτητο), προτείνει στον φούρνο, όπου δουλεύει, να αγοράσουν ένα είδος μπακλαβά που κάνει θραύση, σώζει έναν καθηγητή πανεπιστημίου από την ασφαλιστική-του εταιρεία κ.ο.κ.
       Η υπόθεση μπάζει από παντού με τις απιθανότητές-της (σκόπιμες μεν αλλά όχι εύστοχες) και τη χαλαρή πλοκή που δεν φέρνει σε συνάφεια τα επιμέρους γεγονότα. Η ιστορία προχωρά με ελιγμούς και ευφάνταστες αλλά καθόλου πειστικές λύσεις, ανατρέπονται δεδομένα, βρίσκονται διέξοδοι. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την απουσία της όποιας λογοτεχνικότητας (δεν μπορούμε να μιλήσουμε για γλώσσα, ύφος, χαρακτήρες, σκηνές, συγκρούσεις με ένταση, δραματικότητα, κωμικές ειρωνείες κ.ο.κ., δεν υπάρχουν δηλαδή εκείνα τα στοιχεία που θα καταξιώσουν το σατιρικό και θα το κάνουν να ξεπεράσει την φαρσοκωμική-του πλευρά) καθιστούν τελικά το κείμενο μια περιστασιακή παρενθετική ανάγνωση, μια φτηνή ανάπαυλα που δεν χωράει περαιτέρω συζήτηση.
Πατριάρχης Φώτιος

16 comments:

Pellegrina said...

Δεν το εχω διαβάσει, αλλά είχα διαβάσει το "Μυστικό του Χαμένου Στρινγκ"! Νομίζω ότι σπάνια διαβάζουμε στην Ελλάδα βιβλίο που να συνδυάζει έτσι το μυστήριο, το χιούμορ και το κοινωνικό σχόλιο! Μόνο τους χαρακτήρες βρήκα λίγο αδύνατους, με εξαίρεση βέβαια την καταπληκτική μυστηριώδη μιγάδα-κάτοχο του χαμένου βρακιού (και της μαύρης ζώνης). Ανυπομονώ γα τη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη!

(:):):):):))

Πάπισσα Ιωάννα said...

Σοβαρότηταααααααααα!!!
Πατριάρχης Φώτιος

Pellegrina said...

Είμαι ένας πολύυυυ σοβαρός άνθρωπος! ;Ένας διανοούμενος! σχετικά αν θέλεις δες τη σημερινή μου ανάρτηση στο Pellegrina!

Paraskevas said...

Pellegrina χίλια (και ένα) ευχαριστώ!
Στη μεγάλη οθόνη θα είναι ακόμα πιο μεγαλειώδες...
Πατριάρχα, με την ανάρτησή σας ανακύπτει ένα μείζον θέμα παραπλάνησης του αναγνωστικού κοινού.
Μπορώ να ζητήσω μια μικρή "διόρθωση";
Αφού το διαβάσατε, θα έχετε καταλάβει ότι ο μπακλαβάς ΔΕΝ φτιάχνεται επ' ουδενί με φυστικί Αιγίνης. Μπορείτε να αλλάξετε τη φωτό και να βάλεται κάτι με καρύδι;

Πάπισσα Ιωάννα said...

Παρασκευά,
η συνταγή είναι μυστική και καμιά φωτογραφία με τον μπακλαβά με καρύδι δεν έχει διαρρεύσει.
Αλλά ακόμα κι αν ήξερα το μυστικό, δεν θα σε πρόδιδα ποτέ αποκαλύπτοντάς το.
Με συνωμοτικούς χαιρετισμούς
Πατριάρχης Φώτιος

Paraskevas said...

Πατριάρχα
Για μια στιγμή πίστεψα (έντρομος) ότι σου είχαν διαφύγει τα καρύδια.
Ή ότι σου είχαν πέσει "βαριά".
Το αμφίσημον του συμβολισμού ενίοτε αντιστρέφει την εικόνα;
Το τελευταίο σου μήνυμα όμως κάπως με χαλάρωσε...
Εβίβα 2

Μάνος Κοντολέων said...

Τελικά είμαστε ένας λαός που δεν μπορεί να δει τη χιουμοριστική πλευρά των πραγμάτων. Κι όταν κάποιος το καταφέρνει, του κολλάμε τη ρετσινιά του επιφανειακού.
Για μένα το βιβλίο είναι ένα χαμόγελο, ενα κλείσιμο του ματιού... Κι ένα ελαφρύ, φιλικό χτύπημα στην πλάτη

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο, δεν κατάλαβα αν έχεις διαβάσει το βιβλίο και διαφωνείς με την παρουσίασή-μου ή αν μιλάς γενικά.
Πατριάρχης Φώτιος

Μάνος Κοντολέων said...

Καλημέρα
Ναι, το έχω διαβάσει και ομολογώ πως χάρηκα τη φρεσκάδα του -αφέλεια, ρομαντισμός, χιούμορ, πολιτική στάση... Όλα μαζί. και έχει ακόμα ζωντανούς χαρακτήρες που αν και κινολύνται στα όρια των τύπων ξαφνικά γίνονται άνθρωποι -είναι όταν μπαίνει μέσα στην ιστορία η γυναίκα που φτιάχνει τον μπλακλαβά και ο ίδιος επίσης ο μπακλαβάς.
Αυτό που λείπει από τη λογοτεχνία μας (μα και από την κοινωνία μας) είναι η διάθεση να παίξει. Σοβαροφάνεια.
Αυτή είναι η άποψή μου. Δε διαφωνώ με όποια άποψη μπορεί να έχει ο κάθε αναγνώστης, δεν υποστηρίζω πως εδώ έχουμε μια υψηλού επιπέδου λογοτεχνία. Κάτι απλό, έξυπνο και ειλικρινές. Και γιατί όχι ευρηματικό -ο τίτλος το δείχνει

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο,
μ' αρέσει η φρέσκάδα όταν πατάει σε γερές βάσεις. Μου φάνηκε η πλοκή πολύ πρόχειρη, ο μύθος επεισοδιώδης και όχι σθεναρά συνεκτικός και όλα δίνονταν σαν μια κοινωνική φάρσα.
Γι' αυτό δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω για τις τρεις ώρες που του αφιέρωσα.
Πατριάρχης Φώτιος

Μάνος Κοντολέων said...

Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουν όλοι σε όλα. Και ειδικά σε ότι έχει να κάνει με την κρίση λογοτεχνικών κειμένων.
Το τι αρέσει στον καθένα είναι διαφορετικό και το τι έχει πετύχει ο κάθε δημιουργός σύμφωνα με τους στόχους που είχε ο ίδιος βάλει, είναι ένα άλλο.
Θα μου πεις πως μπορεί κανείς να ξέρει ποιους στόχους είχε ο δημιουργός κατά νου όταν έγραφε το έργο του; Ναι, δεν τους ξέρουμε. Αλλά ξέρουμε το εργο και τη χρήση του. Γιατί, τελικά, το έργο είναι που υπάρχει και μάλιστα πέρα από τις προθέσεις του πατέρα του.
Αλλά είναι και κάτι ακόμα. Ο τρόπος που διαβάζει κανείς. Για απόλαυση ή για άλλο λόγο;
Και πόσο η επαγγελματική σχέση του αναγνώστη με τη λογοτεχνία επηρρεάζει το γούστο και την κρίση του.
Στο έχω ξαναγράψει -με κάνεις να μπαίνω σε βαθιά νερά, που το καραβάκι των blogs δεν είναι έτοιμο να τα διασχύσει.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο,
τουλάχιστον συμφωνούμε ότι το κείμενο είναι κάτι πέρα από τις προθέσεις του δημιουργού-του. Γι' αυτό δεν τις ψάχνω, γι' αυτό δεν με ενδιαφέρει "τι ήθελε να πει ο συγγραφέας" και γι' αυτό δεν εμπιστεύομαι τη γνώμη του ίδιου του δημιουργού.
Και τέλος, γι' αυτό υπάρχουν τα μπλογκ, για να συζητάνε αυτά που οι κριτικοί δεν μπορούν (ή δεν θέλουν) να θέσουν υπό συζήτηση.
Πατριάρχης Φώτιος

Μάνος Κοντολέων said...

Όχι, οι κριτικοί Πατριάρχα μου, όχι οι κριτικοί. Αυτοί -τον καιρό που υπήρχαν- μιλούσαν βασισμένοι πάνω σε θεωρίες και σε συγκριτικές μελέτες. Κάνανε, ίσως, λάθη, είχανε , ίσως πάθη. Αλλά ξέρανε πως καθώς κρίνουν,κρίνονται.
Σήμερα κριτικοί δεν υπάρχουν -δεν υπάρχει λόγος κριτικός. Λόγος άκριτα καταγγελτικός υπάρχει και λόγος βερμπαλιστικά επαινετικός. Και λίγο, λίγο έχει μπει στη ζωή μας και ένα άλλος λόγος -αυτός ο άδικος της αποσιώπησης.
Τα blogs δίνουν τη δυνατότητα να εμφανίζεται ένας πλουραλισμός στις εκφράσεις γνώμης και μια δημοκρατικότητα.Αλλά αν θεωρήσουν οι blogers πως έγιναν και ειδικοί επί τέτοιων (και όποιων άλλων ανάλογα με το είδους του ιστολογίου) θεμάτων, τότε θα χαθεί η δημοκρατικότητα και ο πλουραλισμός και θα έχουμε μια δικτατορία του προλεταριάτου.

Μάνος Κοντολέων said...

Α, και κάτι άλλο, σχετικά με την γνώμη του συγγραφέα για το ίδιο το έργο του.
Εδώ διαφωνώ μαζί σου.
Μου αρέσεινα ξέρω (αν μπορώ) την άποψη του δημιουργού. Όχι μόνο γιατί ίσως με βοηθήσει να δω και με έναν άλλον, ακόμα, τρόπο , αυτό που εκείνος δημιούργησε, αλλά και γιατί θέλω να προχωρήσω περισσότερο, πιο βαθιά, την άποψή μου καθώς από τη μια θα έχω την δικιά μου αντίδραση από την ανάγνωση που έκανα και από την άλλη την διατυπωμένη πρόθεση αυτού που το έγραψε.

Πάπισσα Ιωάννα said...

Μάνο,
αυτό το τελευταίο εννοούσα. Το ότι δηλαδή η γνώμη του συγγραφέα είναι μία εκ των πολλών, ίση μεταξύ ίσων, που λαμβάνεται υπόψη όχι σαν αυθεντία αλλά μάλλον σαν προθετικότητα.
Όσο για την κριτική, ας μην είμαστε τόσο ισοπεδωτικοί. Κι όσο για τα μπλογκ, αναγνώστες με μεράκι είμαστε και μέχρι εκεί απλώνουμε τα πόδια-μας.
Πατριάρχης Φώτιος

Μάνος Κοντολέων said...

Νομίζω πως μπορούμε κάποια θέματα να τα αφήσουμε για μελλοντικές συζητήσεις. Προς το παρόν ας μείνουμε -θα πρότεινα- σε μια καταγραφή φαινομένων.