Froccino: Ντορίνα Παπαλιού

Ντορίνα Παπαλιού
“Γκάτερ”
εκδόσεις Κέδρος
2008

Το ότι πρόκειται για αστυνομικό μυθιστόρημα δεν λέει όλη την αλήθεια. Η συγγραφέας, σε αντίθεση με τον μέσο όρο, όχι μόνο πετυχαίνει τα σχετικά με την πλοκή, ώστε να φτάσουμε με λογικό τρόπο στην εξεύρεση του δράστη, αλλά εμπλουτίζει το είδος με μικρά αλλά σημαντικά ενίοτε ευρήματα.
“Η Παπαλιού συνδέει με μαστοριά στην παρθενική μυθιστορηματική προσπάθεια τα πιο διαφορετικά νήματα: ξεκινώντας από την παραδοσιακή ιστορία μυστηρίου, όπου ο ντετέκτιβ καλείται να ταιριάξει λογικά τα διάσπαρτα κομμάτια ενός ακατανόητου αρχικά παζλ, περνά στον κόσμο των υπερηρώων των κόμικ και του εικονογραφημένου μυθιστορήματος … και δεν παραλείπει να απευθύνει και ένα νεύμα στη λογοτεχνία για εφήβους, με τις περίπλοκες και συχνά τραυματικές οικογενειακές της σχέσεις.” (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 20.1.2008)
Στον χώρο των κόμικς δημιουργείται μια μυθοπλαστική διαπερατότητα από τους ήρωες στα χρωματιστά τετράγωνα στον χρονότοπο του μυθιστορήματος. Δεν μιλάω για μεταμοντέρνες τεχνικές μετάβασης αλλά την παραλληλία δύο κόσμων, αφού ο ήρωας του «Γκάτερ» είναι ένας νεαρός που σχεδιάζει και επιδιώκει να γίνει κομίστας. Τυχαία πέφτει πάνω σε μια απαγωγή, σχεδιάζει τον άνθρωπο που απήγαγαν και βρίσκεται χωρίς να το καταλάβει στο κυνήγι των κακοποιών. Η έρευνά του, παρότι ερασιτεχνική, οδηγείται με σταδιακά βήματα στη λύση του αινίγματος.
Απολαυστική ιστορία σαν κάθε καλογραμμένο αστυνομικό, καθόλου εφετζίδικη, καθόλου ρηχή, ένα σταθερό βήμα στον χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ο τρόπος δράσης για την ανακάλυψη του ενόχου είναι εμπειρικός, αλλά ακριβώς γι’ αυτό φρέσκος, διατηρώντας λίγα κλισέ, και ταυτόχρονα συνδυάζεται με την εσωτερική αναζήτηση ταυτότητας του νεαρού πρωταγωνιστή.
“Ο πρωταγωνιστής δεν είναι ο άτρωτος, φλεγματικός, παντογνώστης ντετέκτιβ της κλασσικής αστυνομικογραφίας, αλλά ένας έφηβος, χωρίς καμία πείρα στις έρευνες και στις πρακτικές των εγκληματιών· ένα νεαρό παιδί που προβληματίζεται πρώτιστα για τον εαυτό του κι έπειτα για αυτή καθεαυτή την απαγωγή, που αντιμετωπίζει προβλήματα με την οικογένειά του και αναζητεί την ταυτότητα και τη σταδιοδρομία του στο σκιτσάρισμα, που ψάχνει το ταίρι του και προσπαθεί να ξεφύγει από όλα αυτά επινοώντας σενάρια για τους χάρτινους ήρωές του.” (Γ. Περαντωνάκης, διαβάζω, Μάιος 2008).
Ο δράστης είναι η αφορμή για να τα «σπάσει» με τους γονείς και με το περιβάλλον του, σε ό,τι έχει να κάνει με την προσωπική του ανέλιξη και να βρει αυτό που πραγματικά θέλει να γίνει ενηλικιούμενος: να σταδιοδρομήσει δηλαδή στον χώρο των κόμικς.
“Μονίμως οργισμένος και παρορμητικός στις αντιδράσεις του ο Αλέξανδρος Δαμιανός έχει σε τελευταία ανάλυση δίκιο, καθώς αποτελεί κλασική περίπτωση εγκαταλελειμμένου εφήβου από την ιδεολόγο ακτιβίστρια μάνα του και από τον υπεραπασχολημένο αλλά και υπεραπαιτητικό επιχειρηματία πατέρα του.” (Ελ. Κοτζιά, Η Καθημερινή, 24.2.2008)
Ανανεωτικό και δροσερό το «Γκάτερ» ανυψώνει τον μέσο όρο της αστυνομικής μας λογοτεχνίας, αλλά και γενικότερα του μυθιστορήματος.

Πατριάρχης Φώτιος